مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران و مسئول حوزه نمایندگی ولیفقیه در بنیاد شهید استان گلستان
شهدای غریب در اسارت؛ از مظلومیت تاریخی تا مسئولیت امروز ما
حجتالاسلام شیخ قاسمعلی دنکوب گفت: مظلومیت شهدای اسیر، تنها به زمان شهادتشان محدود نمیشود؛ بلکه در نحوهی روایت پس از شهادت نیز ادامه دارد. بسیاری از آنان بدون صحنهی نبرد یا مراسم تشییع شناختهشده، در سکوت و بیخبری به شهادت رسیدند و خانوادههایشان سالها در انتظار ماندند. بیتوجهی به این بخش از واقعیت، بیعدالتی در حق شهدا و تحریف حقیقت دفاع مقدس است؛ چراکه دفاع مقدس علاوه بر حماسه، سرشار از مظلومیت نیز بوده است.
با توجه به این واقعیت که مظلومیت شهدای غریب در اسارت، فقط مربوط به دوران شهادت آنان نیست، بلکه به نحوه روایت پس از شهادت نیز بازمیگردد. بسیاری از این شهدا، نه صحنه نبردی داشتند که دیده شود و نه آیین تشییعی که روایتساز باشد. سکوت، بیخبری و سالها انتظار خانوادهها، بخشی از رنج این شهداست که کمتر در حافظه عمومی ثبت شده است. اگر امروز به این موضوع نپردازیم، نهتنها به شهدا، بلکه به حقیقت دفاع مقدس جفا کردهایم؛ زیرا دفاع مقدس فقط حماسه نبود، بلکه مظلومیت هم بود. در همین راستا، حجتالاسلام شیخ قاسمعلی دنکوب مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان به سوالات خبرنگار نوید شاهد گلستان پاسخ داد که در ادامه میخوانید.
نوید شاهد گلستان: کنگره شهدای غریب در اسارت قرار است چه خلأیی را در روایت رسمی دفاع مقدس پر کند؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: بسماللهالرحمنالرحیم. سالها روایت ما از دفاع مقدس، بیشتر بر میدان نبرد و شهادتهای آنی متمرکز بوده است؛ در حالی که اسارت، شکنجه، تحقیر جسم و روح، و شهادت تدریجی، بخش پنهان، اما بسیار مهمی از این تاریخ است. کنگره شهدای غریب در اسارت میخواهد این لایه پنهان را آشکار کند؛ لایهای که در آن ایمان، صبر و مقاومت، نه در لحظه، بلکه در ماهها و سالها معنا پیدا میکند. این کنگره یک بازخوانی تاریخی است، نه صرفاً یک مراسم.
نوید شاهد گلستان: استان گلستان در این میان چه جایگاهی دارد؟ آیا شهدای غریب در اسارت استان بهدرستی شناسایی شدهاند؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: استان گلستان دارای ۲۳ شهید غریب در اسارت است که برخی از آنان تا سالها مفقودالاثر بودند و اطلاعات دقیقی از نحوه شهادتشان در دست نبود. در ماههای اخیر، یکی از اقدامات جدی ما، احصای دقیق این شهدا و تکمیل پروندههای هویتی، اسنادی و روایی آنان بوده است. این شهدا از اقوام، مناطق و بافتهای مختلف استان هستند و همین موضوع، مسئولیت ما را در معرفی فراگیر آنان دوچندان میکند. شهدای غریب در اسارت، سرمایه مشترک همه مردم استان هستند، نه متعلق به یک منطقه یا یک خانواده خاص. ۵ شهید از ۲۳ شهید غریب در اسارت، شهدایی هستند که اطلاعات اولیه از محل دفن پیکرهای مطهرشان در مکان موقت نگهداری اسرا به دست آمده است و در همین راستا ستادهای استانی طی گفتوگو با آزادگانی که در تاریخ ۲۱ تیر ماه ۱۳۶۷ به اسارت دشمن بعثی در آمدهاند به جزئیات بیشتر چگونگی شهادت در اسارت این شهدای مفقودالجسد دست یابند.
نوید شاهد گلستان: برنامههای استان برای کنگره، صرفاً مراسممحور است یا رویکردی ماندگار دنبال میشود؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: اگر قرار باشد کنگره فقط به چند مراسم ختم شود، ما به هدف خود نرسیدهایم. نگاه ما، جریانسازی فرهنگی است. به همین دلیل، تولید محتوا، مستندسازی، روایتنویسی، استفاده از ظرفیت رسانهها، مدارس، دانشگاهها و مساجد در دستور کار قرار گرفته است. ما میخواهیم نام و سیره شهدای غریب در اسارت، وارد گفتوگوی نسل جوان شود؛ نه فقط در ایام کنگره، بلکه در طول سال.
نوید شاهد گلستان: تا این مقطع، چه اقدامات عملی و مشخصی در استان انجام شده است؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: تشکیل ستاد و کمیتههای تخصصی، جمعآوری اسناد و خاطرات خانوادهها، نامگذاری خیابانها به نام شهدای غریب در اسارت، برگزاری یادواره شهدای غریب در اسارت، هماهنگی با دستگاههای فرهنگی و اجرایی، برنامهریزی برای یادوارههای شهرستانی، تولید محتوای رسانهای و آمادهسازی بسترهای اطلاعرسانی از جمله اقداماتی است که تاکنون انجام شده است.
همچنین تلاش کردهایم خانوادههای معظم شهدای غریب در اسارت، صرفاً مخاطب مراسم نباشند، بلکه خود را بخشی از جریان روایتگری این کنگره بدانند.
نوید شاهد گلستان: با توجه به آغاز کنگره از ۱۸ دیماه، چه انتظاری از دستگاهها و رسانهها دارید؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: زمان باقیمانده کوتاه است و این موضوع، مسئولیت همه ما را سنگینتر میکند. انتظار ما از دستگاهها، ورود جدی و مسئولانه به میدان است و از رسانهها میخواهیم بهجای پرداخت سطحی، به عمق این مفهوم بپردازند. شهدای غریب در اسارت، فقط یک عنوان نیستند؛ آنان یک پیام دارند و آن پیام، ایستادگی انسان مؤمن در اوج تنهایی است.
نوید شاهد گلستان: اگر بخواهید پیام اصلی این کنگره را در یک جمله خلاصه کنید، چه میگویید؟
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان: پیام کنگره شهدای غریب در اسارت این است که بعضی از قهرمانان تاریخ، در سکوت جنگیدند، در تنهایی شهید شدند و امروز وظیفه ماست که صدای مظلومیت و عظمت آنان باشیم. هدف بنیاد شهید در امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و گفتمانی که از آن تبعیت میکند، مشخص است و این رویکرد در کلیت، در صورتبندی یک گفتمان هویّتساز، معناگرا و تمدنمحور شکل میگیرد؛ گفتمانی که با تکیه بر بازتولید آگاهانه مفاهیم ایثار، فداکاری، مسئولیتپذیری اجتماعی و وفاداری به آرمانهای انقلاب اسلامی، میکوشد سرمایه نمادین شهادت را از سطح مناسک صرف فراتر برده و آن را به یک الگوی پایدار کنش فردی و جمعی در زیست اجتماعی امروز تبدیل کند.
انتهای پیام/
