اعمال شب نیمه شعبان

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) در روایتی می‌فرمایند: در شب نیمه شعبان اعمال ثبت و روزی‌ها تقسیم و زمان‌هاى مرگ مردم نوشته و حاجیان سال تعیین می‌شوند. در این شب درِ بخشش خدواند باز است و فرشتگان از آسمان به زمین مکه نازل می‌شوند.(1)
خداوند متعال همه را مى‌‏بخشد مگر کسی را که مشرک، قمارباز، قطع کننده رحم و شرابخوار و یا اصرار بر گناهی داشته باشد.(2)            
امام رضا(علیه‌السلام) فرمودند: این شبی است که خداوند بندگان را از آتش دوزخ می‌رهاند و گناهان کبیره را می‌آمرزد... در این شب بسیار خدا را یاد کنید و از او آمرزش بخواهید و دعا کنید که پدرم می‌فرمود دعا در این شب اجابت می‌شود.(3)      
خداوند به ذات خود سوگند خورده که هیچ درخواست کننده‌ای را در این شب بی‌پاسخ نمی‌گذارد مگر آن که درخواست او نافرمانی خدا باشد.(4)      
به دلیل اهمیت این شب، اعمالی از ائمه اطهار(ع) برای بهره‌مندی از آن توصیه شده که در ادامه می‌آید.
- غسل که باعث تخفیف گناهان است.
- شب‌زنده‌داری و احیای این شب ‌به نماز و دعا و استغفار.
- زیارت امام حسین(علیه‌السلام) که باعث آمرزش گناهان است.
کم‌ترین حدّ زیارت آن است که بر بالای بامی برو و به جانب راست و چپ نظر کن، سپس سر به آسمان بلند کرده و با این کلمات حضرت را زیارت کن: السَّلامُ عَلَیْكَ یَا أَبا عَبْدِاللّه، السَّلامُ عَلَیْكَ وَ رَحْمَةُ اللّه وَ بَرَكاتُهُ. در زیارت به این شیوه، امید است که پاداش حجّ و عمره برایت نوشته شود.
- صلوات شعبانیه
- دعای سلامتی امام زمان(عج) اللهم کن لولیک ...
- دعای کمیل
- گفتن ذکرهای سُبْحانَ اللّه، الحَمْدُللّه، اللّه أَکْبَر، لَا إِلهَ إلَّااللّه هر یک 100 مرتبه.
- دو رکعت نماز بعد از نماز عشاء؛ در رکعت اول حمد و سوره کافرون و در رکعت دوم حمد و سوره توحید. پس از سلام؛  ذکر سُبْحانَ اللّهِ33 مرتبه، الْحَمْدُلِلّهِ 33 مرتبه، اللّهُ أَکْبَرُ 34 مرتبه گفته شود. سپس دعای: َامَنْ إِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِى الْمُهِمَّات... خوانده شود. بعد در سجده؛  ذکر یا ربّ 20 مرتبه، یا اللّه 7 مرتبه، لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ 7 مرتبه، مَاشاءَ اللّهُ، 10 مرتبه، لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ 10 مرتبه؛ سپس بر محمد و آل محمد صلوات فرستاده و از خدا حاجت خود را بخواه.
- نماز جعفر طیار 
- خواندن زیارت امام زمان(عج): اللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا هذِهِ وَمَوْلُودِها وَحُجَّتِكَ وَمَوْعُودِهَا، الَّتِى قَرَنْتَ إِلى فَضْلِها فَضْلاً، فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً، لَامُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ، وَلَا مُعَقِّبَ لِآیاتِكَ، نُورُكَ الْمُتَأَلِّقُ، وَ ضِیاؤُكَ الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فِى طَخْیاءِ الدَّیْجُورِ، الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ، وَ كَرُمَ مَحْتِدُهُ، وَالْمَلائِكَةُ شُهَّدُهُ، وَاللّهُ ناصِرُهُ وَمُؤَیِّدُهُ، إِذا آنَ مِیعادُهُ، وَالْمَلائِكَةُ أَمْدادُهُ، سَیْفُ اللّهِ الَّذِى لَا یَنْبُو، وَ نُورُهُ الَّذِى لَایَخْبُو، وَ ذُو الْحِلْمِ الَّذِى لَایَصْبُو، مَدارُ الدَّهْرِ، وَ نَوامِیسُ الْعَصْرِ، وَ وُلاةُ الْأَمْرِ، وَالْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ مَا یَتَنَزَّلُ فِى لَیْلَةِ الْقَدْرِ، وَ أَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، تَراجِمَةُ وَحْیِهِ، وَ وُلاةُ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ. اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى خاتِمِهِمْ وَ قائِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ. اللّهُمَّ وَأَدْرِكْ بِنا أَیَّامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ، وَاجْعَلْنا مِنْ أَنْصارِهِ، وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ، وَاكْتُبْنا فِى أَعْوانِهِ وَخُلَصائِهِ، وَأَحْیِنا فِى دَوْلَتِهِ ناعِمِینَ، وَبِصُحْبَتِهِ غانِمِینَ، وَبِحَقِّهِ قائِمِینَ، وَمِنَ السُّوءِ سالِمِینَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، وَصَلَواتُهُ عَلَى سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیِّینَ وَالْمُرْسَلِینَ وَعَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الصَّادِقِینَ وَعِتْرَتِهِ النَّاطِقِینَ، وَالْعَنْ جَمِیعَ الظَّالِمِینَ، وَاحْكُمْ بَیْنَنا وَبَیْنَهُمْ یَا أَحْكَمَ الْحاكِمِینَ.
- خواندن دعایی از امام صادق(علیه‌السلام): اللّهُمَّ أَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ الْخالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیِى الْمُمِیتُ الْبَدِىءُ الْبَدِیعُ، لَكَ الْجَلالُ، وَلَكَ الْفَضْلُ، وَلَكَ الْحَمْدُ، وَلَكَ الْمَنُّ، وَلَكَ الْجُودُ، وَلَكَ الْكَرَمُ، وَلَكَ الْأَمْرُ، وَلَكَ الْمَجْدُ، وَلَكَ الشُّكْرُ، وَحْدَكَ لا شَرِیكَ لَكَ، یَا واحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِى وَارْحَمْنِى وَاكْفِنِى مَا أَهَمَّنِى وَاقْضِ دَیْنِى، وَ وَسِّعْ عَلَىَّ فِى رِزْقِى، فَإِنَّكَ فِى هذِهِ اللَّیْلَةِ كُلَّ أَمْرٍ حَكِیمٍ تَفْرُقُ، وَ مَنْ تَشاءُ مِنْ خَلْقِكَ تَرْزُقُ، فَارْزُقْنِى وَأَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ، فَإِنَّكَ قُلْتَ وَأَنْتَ خَیْرُ الْقائِلِینَ النَّاطِقِینَ: ﴿وَ سْئَلُوا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ﴾ فَمِنْ فَضْلِكَ أَسْأَلُ، وَ إِیَّاكَ قَصَدْتُ، وَابْنَ نَبِیِّكَ اعْتَمَدْتُ، وَلَكَ رَجَوْتُ، فَارْحَمْنِى یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
- دعایی از رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله): اللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِكَ مَا یَحُولُ بَیْنَنا وَبَیْنَ مَعْصِیَتِكَ، وَ مِنْ طاعَتِكَ مَا تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَكَ، وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَیْنا بِهِ مُصِیباتُ الدُّنْیا. اللّهُمَّ أَمْتِعْنا بِأَسْماعِنا وَأَبْصارِنا وَقُوَّتِنا مَا أَحْیَیْتَنا وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنَّا، وَاجْعَلْ ثارَنا عَلَى مَنْ ظَلَمَنا، وَانْصُرْنا عَلَى مَنْ عادانا، وَلَا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنا فِى دِینِنا، وَلَا تَجْعَلِ الدُّنْیا أَكْبَرَ هَمِّنا وَلَا مَبْلَغَ عِلْمِنا، وَلَا تُسَلِّطْ عَلَیْنا مَنْ لَایَرْحَمُنا، بِرَحْمَتِكَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

پی‌نوشت‌ها:
1- مصباح المتهجد، ص842
2- أقبال الأعمال، ص 216-217
3- عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 263