از همت تا حججی؛ اسوههایی برای بیداری نسل جوان
مرتضی سعدالدین از جانبازان ۷۰ درصد دفاع مقدس شهرستان سمنان و فرهنگی بازنشسته است. نوید شاهد سمنان به مناسبت هفته دفاع مقدس، با این جانباز گرانقدر گفتگو کرده است که قسمت سوم آن تقدیم حضور علاقهمندان میشود.

بارزترین و با ارزشترین مظاهر پرستاری
همسران جانبازان نزدیکترین افراد به آنها هستند و بسیاری از آنان در کنار مدیریت امور خانه، تمام عمر خود را وقف رسیدگی به امور درمان و حمایت از این مجاهدان دوران دفاع مقدس کردهاند. پرستاران گمنامی که سالیان متمادی با عشق و ایثار با آرامشبخشی به همسران بیمار خود تبدیل به اسطورههای مقاومت شدهاند و با بهره و الگوگیری از صبر بانوی قهرمان کربلا، پای در مسیر ایثارگری همسران خود گذاشتهاند. بدون شک جانبازان که در طول دوران دفاع مقدس ایران عزیز، صدمات و آسیبهای زیادی دیدهاند و هنوز جراحات و دوران درمان خود را به قول مقام معظم رهبری به همراه دارند، آزادگی، ایثار و همبستگی دفاع مقدس را هنوز بعد سالها جنگ به همراه دارند، به دلیل ناتوانی در امور شخصی خود گاهاً نیاز مضاعف به پرستار و اقدامات مراقبتی دارند. ارائه این خدمات مجاهدانه تنها از عهده افرادی دلسوز و مهربانی همچون همسران جانبازان برمیآید. قطعاً همسر عزیز بنده هم مستثنا از دیگر همسر جانبازان نیست و با آرامشبخشی محیط خانه و دیگر صحنههای زندگی مثل خرید دیگر مسائل، زحمات زیادی را در مراقبت، درمان، سختیها و دردهای شبانه جانبازی، ایشان و فرزندان بنده متحمل میشوند، لذا از زحمات خالصانه آنها تشکر میکنم. امیدوارم حلالم کنند از اینکه سختیهای زیاد زندگی بر دوش آنها بود تا آرامش بیشتری در وضعیت و دردهای جانبازیام تحمل کنم. دردهای شبانهام آرامش خواب آنها را بر هم میزد و تا پاسی از شب آنها هم مانند دیگر همسران و فرزندان جانبازان بیدار میماندند تا بنده مقداری به آرامش برسم. تحمل همین دشواریها است که همسران جانبازان را مانند همسر جانباز و مجاهدشان در صف ایثارگری قرار داده است و اسوه صبر و استقامت همانند پرستاران عزیز نام گرفتند و پرستاریِ ایثارگران جانبازی که اعضای بدن خود را در راه خدا و دفاع از استقلال، شرف و انسانیت فدا کردهاند، یکی از بارزترین و با ارزشترین مظاهر پرستاری است. امام خمینی(ره) در این مورد فرمودند: پرستاری از کسانی که در راه اسلام اعضای خودشان را صحت و سلامتی خودشان را از دست دادهاند، خدمت بسیار بزرگ و ارزشمندی است در بارگاه خداوند متعال خصوصاً فداکارانی که در دفاع مقدس فداکاری کردند ارزش است که با موازین طبیعی و مادی آن ارزیابی نمود. مقام معظم رهبری میفرمایند: جانبازان عزیز و خانوادههای گرامیشان قدر خودشان را بدانند و مطمئن باشند که عمل آنها امروز خیلی ارزش داشته و دارد و تاثیر زیادی بر عظمت اسلام داشته و خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: هنوز هم با عشق از دفاع مقدس برای مردم روایت میکنم
وجه تمایز دفاع مقدس با سایر جنگها
یکی از ویژگیهای اصلی دفاع مقدس و وجه تمایزش با دیگر جنگها، حضور همه اقشار و طبقات مردم خصوصاً دانشآموزان و تربیت فرماندهان از بین نسل جوان بود. بر همین اساس نباید در انتقال ارزشهای دفاع مقدس به نسلهای بعدی خصوصاً انتقال راه و رسم شهدا به جوانان در نظامیان خلاصه شود و همچنین نباید در انتقال و نهادینه کردن راه و رسم شهدا به نسل جوان به حرف خلاصه شود، از این رو میتوان با ارائه و معرفی جلوههای زیبا و وصیت شهدا به نسل جوان و دانشآموزان روحیه ایثار و مسئولیتپذیری را در آنان تقویت کرد. در اینجا به چند نمونه راهکار برای این امر اشاره میکنم: در وصیت شهدا، اطاعتپذیری از ولایت، روحانیت و علما، بسیج، راه و رسم امام و رهبری، نماز جمعه و حجاب تاکید شده است. معرفی اسوههای موجود در جامعه مانند شهیدان زینالدین، حججی، دانشگر، همت، باکریها، محبشاهدین، کیومرث نوروزیفر و حاج محمود اخلاقی. ایجاد حس خوب خودباوری مذهبی و ملی در آنان مثل تربیت فرماندهان دفاع مقدس از بین جوانان. تشویق و دعوت دانشآموزان به تحقیق و پژوهش در کتب و مقالات مربوط به شهدا که از راهبردهای مهم فرهنگ ایثار و شهادت است. آشنا کردن جوانان به شیوه و سبک زندگی و رفتاری و اطاعتپذیری احترام به بزرگترها، پدر و مادر و شهدا. بازشناسی مبانی دینی فرهنگ ایثار و شهادت برای نسل جوان، مثل فداکاری، ایثار و از خودگذشتگی شهدا. کرامت و منش انسان. روح اعتماد به نفس و خودباوری. ترویج ارزشها و فرهنگ والای ایثار و شهادت در جامعه خصوصاً ترویج فرهنگ عاشورا و کربلا. نقش رسانهها و ابزارهای ارتباطی در ساخت و تشکیل فرهنگها در ایجاد همبستگی و آشنایی از نسل فعلی به آینده. شعر و ادبیات و استفاده از هنر و ادب به نسل جوان؛ هیچ پدیدهای و اتفاقی در جامعه ماندگار نخواهد شد، مگر اینکه به زیور هنر و ادب آراسته گردد تا سرمشقی برای نسل آینده شود، مثل موزه شهدا، فیلمها و دلنوشتهها. اشاعه الگوهای دینی ایثار و شهادت. پرداختن به جنبههای معرفتی شهدا به جای تاکید و نگاههای سطحی به سیره و راه و رسم شهدا. بالا بردن تکریم ایثارگران و خانوادههای شهدا بهطور واقعی و نه شعاری. آموزش از زبان همکلاسی که با شهدا، جانبازان، ایثارگران و آزادگان ارتباط داشته و آشنایی دارند.
بیشتر بخوانید: جوانان امروز، وارث همت و غیرت نسل اول انقلاب و دفاع مقدس هستند
به جز زیارت حسین هیچموقع دلتنگی نبود
در آخر هم میخواهم شعری از دوران دفاع مقدس بخوانم که آن فضا را ترسیم میکند یه جورایی با این شعر میخواهم دردودل کنم و دلنوشته خود را برای مردم بازگو کنم و برای هر بیت توضیحاتی ارائه بدهم:
یادش بخیر حال و هوای سنگرا/ بسیجیهای مخلص و اشک و دعای سنگرا، اما جوانی که در شهرها و روستاها غفلت داشت، همان جوان در جبههها در فضای کم سنگر که حتی نماز هم باید نشسته میخواندیم در آنجا نماز شب میخواند و زندگی میکرد.
یادش بخیر تو اون فضا ریا و صدرنگی نبود/ هیچوقت نمازی که نوجوان میخوند قصدش ریا و صدرنگی نبود، واقعا هیچکس در جبههها برای ریا نماز نخواند خیلیها در نیمه شبها از چادرها دور میشدند و به بیابانها میرفتند و آنجا با خدا راز و نیاز میکردند.
یادش بخیر تو اون فضا ریا و صد رنگی نبود/ به جز زیارت حسین هیچموقع دلتنگی نبود، آن لحظاتی که آنقدر دلها نزدیک میشد؛ وقتی در غرب عملیات بود بچهها آنقدر احساس نزدیکی میکردند که میگفتند پشت این ارتفاعات حرم اباعبدالله الحسین(ع) است. سالها بعد که با کاروان به کربلا میرفتم متوجه شدم از آن ارتفاعات تا کربلا چهار پنج ساعت بیشتر فاصله نبود.
یادش بخیر شهادت و پنجرهای رو به خدا/ چه زود به خاطره رسید پیام خون شهدا، آنقدر آن رزمنده خودسازی میکرد که خودش راه کاملاً آماده شهادت میکرد نه تنها از مرگ هراسی نداشت، حتی شهادت را آرزوی دیرینه خود میدانست.
یادش بخیر چفیه و سربندهای سرخ و سفید/ که روش نوشته بود حسین، زینب و زهرا و عباس شهید، وقتی سربندها را میآوردند، بچهها با عشق، آن سربندها را میبستند. گاهاً در بین آن سربندها به دنبال سربند یا زهرا میگشتند و یا به دنبال سربند یا ابوالفضل میگشتند. بیستم بهمنماه ۱۳۶۴ در آن کانالی که در کنار نهر خیّن بودیم و آماده میشدیم برای عملیات، خداوند شهید «سید جمال احمدپناهی» را رحمت کند که بیسیمچی گردان بود، لحظهای که از بیسیمها اعلام کردند رمز عملیات یا زهرا است و این شهید عزیز رمز عملیات را اعلام کرد، اشک در چشم رزمندگان حلقه زد، به سجده افتادند و مدد خواستند از بیبی فاطمهزهرا(س) که ما را در این عملیات کمک کن تا این عملیات را با پیروزی و موفقیت پشت سر بگذاریم. به مدد حضرت زهرا(س) ماه که منطقه را روشن کرده بود، باد شدیدی وزیدن گرفت و لکه ابری جلوی ماه را گرفت و باران شدیدی آمد و ما توانستیم از دید دشمن در امان بمانیم. این اتفاق در عملیات محرم نیز با رمز یا زینب(س) افتاده بود.
یادش بخیر اون لحظهای که هر دلی زمزمه داشت/ یاد شبای حملهای که رمز یا فاطمه داشت، هرکس در شب عملیات توسل به ائمه اطهار داشت تا در عملیات پیروز شویم و راه بسته شده کربلا باز شود تا بتوانند دل امام و خانواده معظم شهدا را شاد کنند.
یادش بخیر تو جبههها دل آشنای دیگه داشت/ نماز شبای سنگرا لطف و صفای دیگه داشت، در مقر لشکر ۱۷ علیبنابیطالب یک حسینیهای بود که اگر شما نیمه شب به آنجا میرفتی، فکر میکردی نماز صبح در حال برگزاری است. هر کدام از این بچهها چفیهای بر روی صورتش میانداخت و گوشهای مینشست و با خدا راز و نیاز میکرد. نماز شب میخواندند و صدای الهی العفو آنها قطع نمیشد. اشکهایشان سرازیر بود و سجدههای طولانی برای خدا میکردند. برخیها در همان راز و نیاز با خدا به خواب میرفتند و وقتی صبح برای نماز صبح بقیه بچهها میآمدند، اینها خجالت میکشیدند که دیگران آنها را دیدهاند که مثلاً همرزمانشان متوجه شدند که آنها نماز شب میخوانند. یادم است که شهید کاظم عاملو یک چفیه مشکی داشت. من متوجه شدم که چفیه را روی صورتش انداخته است تا شناخته نشود. اصلاً تو حال خودش بود. از نوع لباسش متوجه شدم که خودش است. روزی که سردار محسن رضایی برای بازدید آمده بود، در مراسم صبحگاه اعلام کرد: «به جرات میتوانم بگویم که ۸۰ درصد لشکر ۱۷ علیبنابیطالب اهل نماز شب هستند.
آن فضاهای معنوی و فرهنگی که در دوران دفاع مقدس حاکم بود، دستاوردهای زیادی برای ما داشت که یکی از آنها ایستادن مردم پای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. شما در جنگ تحمیلی دوازده روزه دیدید که مردم چگونه پای نظام ایستادند. ایثار و فداکاریای که سربازان وطن داشتند، با اینکه میدیدند که جنگنده دشمن در حال زدن آنها است، اما آخرین شلیکشان هم کردند و بعد به شهادت رسیدند. تمام این دستاوردهایی که در جنگ با اسرائیل غاصب استفاده و منجربه شکست دشمن شد از جمله موشکهای ما، نتیجه آن دفاع مقدس است. ما در زمان جنگ چیز زیادی نداشتیم، ولی الان به جایی رسیدهایم که دشمنان نمیتوانند در مقابل ما عرضاندام کنند و کشورهای متعددی خواهان به خدمت گرفتن تجهیزات نظامی ما هستند.
گفتگو از حمیدرضا گلهاشم