کربلا، آسمانی­‌ترین نقطه­ زمین در روز عرفه

عرفه از آن موهباتی است که اگر وحی و نبوتی نبود، عقل بشر، به تنهایی به آن نمی‌رسید. عرفه یک میهمانی شیرین است که میزبان مهربانش سنگ تمام گذاشته برای میهمانان.

در عرفه، زمین و زمان کمی بالاترند
امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند: "بعضی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی­شوند"[1] شاید این همان گناهانی است که صاحب آ­ن در ماه مبارک رمضان و شب قدر و شب عید فطر که عفو عمومی الهی صادر می‌­شود، باز هم جامانده و توفیق بخشایش پیدا نکرده؛ حال، آخرین فرصت و آخرین رخصت برای او، صحرای عرفات است. «عرفه و عرفات را بدین خاطر چنین اسمی داده‌اند که در این روز و آن مکان، موقعیّتی برای اعتراف به گناه در نزد پروردگار پیش می‌آید.» اسلام، اعتراف به گناه را در پیش بندگان، مجاز نمی­‌داند. کسی نباید گناهی را که انجام داده است بر زبان آورد و پیش کسی به آن اعتراف کند. اما پیش خدا، چرا"[2]

امام صادق علیه السلام عرفه را روز اختصاصی دعا می­‌دانند: " هرچه دوست داری برای خود دعا بخوان و (در دعا کردن) بکوش؛ که آن روز (روز عرفه) روز دعا و درخواست است".[3]

پس در این روز خاص، هم مکان مطرح است و هم زمان؛ در این نقطه تلاقی طلایی زمان و زمین، چیزی که بازیگر اصلی صحنه است، "دل" است. اسباب فراهم شده تا اتصال دل به منبع نور برقرار شود.

معروف است که در روز عرفه، اول خدا به زائران اباعبدالله نظر می­‌کند و بعد به اهالی عرفات.

کربلا، آسمانی­‌ترین نقطه­ زمین در عرفه
در میهمانی عرفه، تمام­ترین سنگ تمام را خدای میزبان برای کسی گذاشته است که همه چیزش را برای خدا گذاشته است. با همه‌ عظمتی که خدا برای عرفات قائل شده است، ویژه­‌ترین الطافش را برای زائران امام حسین علیه السلام کنار گذاشته است. معروف است که در روز عرفه، اول خدا به زائران اباعبدالله نظر می­کند و بعد به اهالی عرفات.

کلاس بندگی در محضر شاگرد اول بندگی
دعای عرفه­ امام حسین علیه السلام با چهارچوب زیبا و ادب فوق العاده‌­ای در برابر حضرت حق ایراد شده است. با قدرشناسی شروع می­‌شود؛ توصیف مقام رفیع و بی‌­بدیل خداوند؛ و بعد یکی یکی ریز به ریز نعمت­‌های الهی را که از آغاز خلقت و طفولیت به یک انسان عطا می­‌کند نام می­‌برد و اقرار می­کند که این نعمت را تو بودی که به من دادی. خواندن دعای عرفه­ امام حسین علیه السلام، نعمت­هایی را به رخمان می­‌کشد که شاید تا به حال به آن­ها فکر هم نکرده باشیم اصلا به ذهنمان خطور نکرده باشد که چنین نعمتی داشته­‌ایم. و بعد حضرت با تمام وجود با تمام اجزای ریز و درشت بدن شهادت می­دهد که اگر عمری به درازای تمام اعصار و دوران­‌های تاریخ داشتم و تلاش وافر می­کردم که شکر یکی از نعمت‌های تو را بجا آورم، نمی­توانستم و حتی نمی­توانم نعمت­‌های تو را بشمارم که خود فرموده­‌ای: "و ان تعدوا نعمة الله لا تحصوها" (نحل 18)

خواندن دعای عرفه­ امام حسین علیه السلام، نعمت­هایی را به رخمان می­کشد که شاید تا به حال به آن­ها فکر هم نکرده باشیم اصلا به ذهنمان خطور نکرده باشد که چنین نعمتی داشته­‌ایم

دعای عرفه­ امام حسین (ع) را با تأنی و لذت بخوانید
اگر می­خواهید عاشقانه با خدای خودتان حرف بزنید، دعای عرفه­ امام حسین علیه السلام را با تأنی و لذت بخوانید. گویا امام آمده است که فقط با خدایش حرف بزند و نجوا کند و عاشقی کند؛ اگرچه خواسته­‌های خود را هم طلب می­‌کند و این درس دعا کردن است. دعا، طلبکاری بندگان نیست؛ بلکه خاکساری و تضرع بندگان است در برابر خالقشان.

یک نکته­ ناب!
با همه­ تشویقی که اسلام به دعا و مناجات و خلوت با خدا دارد، مشوّق انزوا و گوشه گیری نیست. فکر نکنیم اسلامی که می­گوید در یک روز خاص سر به بیابان عرفات بگذار و ساعت‌­ها با خدا خلوت کن، مسلمان را انسانی بی­‌سروصدا و بی رمق و بی­‌اعتنا به اجتماع تربیت می­‌کند؛ یک نکتهی جالب در بیان رهبر عزیز انقلاب، مؤید این مطلب است: "عجیب این است که اگرچه از همه ائمه علیهم‌السّلام ادعیّه‌ای به ما رسیده است، اما بیشترین و معروفترین دعاها از سه امام است که هر سه درگیر مبارزات بزرگِ مدّتِ عمر خودشان بودند: یکی امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است که دعاهایی مثل دعای کمیل از آن بزرگوار رسیده است، بعد ادعیه مربوط به امام حسین علیه‌السّلام است، که همین دعای عرفه مظهر آنهاست. بعد هم امام سجاد علیه‌السّلام است که فرزند و پیام‌آور عاشورا و مبارز در مقابل کاخ ستم یزید است. این سه امامی که حضورشان در صحنه‌های مبارزات از همه بارزتر است، دعایشان هم از همه بیشتر است"[4]

بیشترین و معروفترین دعاها از سه امام است که هر سه درگیر مبارزات بزرگِ مدّتِ عمر خودشان بودند

پس دعا و تضرع و خلوت، بخش مهمی از زندگی یک انسان فعال جامعه ساز است؛ با اتصال به حضرت معبود، وقتی بار گناهان ریخته می­‌شود و چرک معصیت از لوح قلب، پاک می‌گردد، بنده سبکبار و تازه می‌­شود؛ و عرفه، یک روز طلایی است برای نیرو گرفتن و بازسازی روحی تا در صحنه­ سخت اقتصادی یا در عرصه‌­های مهم زندگی، پویاتر و سبک­تر حاضر شویم. در روزگاری که فشارها، گاهی سینه‌­هایمان را تنگ می‌کند، با نفس کشیدن در هوای بهاری عرفه، کمی سرحال شویم. ان شاءالله.

نویسنده : فاطمه حسینی مجرد/ تبیان


پی نوشت‌ها:
[1] - من الذنوب ذنوب لا تغفر الا بعرفات (دعائم الاسلام، ج1، ص 294)
[2] - بیانات رهبر معظم انقلاب ۱۳۷۳/۰۲/۲۸
[3] - تخیر لنفسک من الدعا ما احببت و اجتهد فإنه (یوم عرفه) یوم دعاء و مسئله (التهذیب الاحکام، ج5، ص182)
[4] - بیانات رهبر معظم انقلاب ۱۳۷۶/۰۹/۱۳