كتاب شناسي شهيدمحراب

 مهدي مشايخي، شخص علاقه مندي است که در سا لهاي 1352 - 3 قصد داشته است تا با علماي بزرگ - همچون شهيد مطهري و علامه طباطبايي - گفت وگو کند و در واکاوي شخصيت اين بزرگواران براي خود و مردم بکوشد. اين مهم، ميسر نم يشود تا زماني که در سال 1360 ، مشايخي در جايگاه يک روزنامه نگار، از سوي مجله "پيام انقلاب" با تني چند از روحانيون به گفت وگو مي نشيند. آيات عظام صدوقي، اشرفي اصفهاني، مشکيني، صانعي و جنتي از جمله کساني هستند که مشایخي با آ نها به گفت وگو مي نشيند و البته دو تن  از اين عزيزان مدتي بعد از چاپ اين گفت وگوها، در محراب عشق به شهادت مي رسند و مشايخي، سال ها بعد، مجموعه اين مصاحبه ها را در کتاب "پاسداران اسلام" - با عنوان فرعي آشنايي با شش شخصيت معاصر اسلامي - به چاپ مي رساند تا به ماندگاري اين يادگار يهاي با ارزش کمک کند. کتاب را انتشارات موسوي در سال 1367 منتشر کرده است.

هنگام تهيه اين ويژنامه، کوشيديم با اين محقق ارجمند ترتيب مصاحبه اي را بدهيم که به سبب کهولت و کسالت نامبرده اين امر محقق نشد. براي اين عزيز آرزوي سلامت مي کنيم.

"غروب آفتاب در محراب جمعه” کتابي است که با مقدمة دکتر محمد اشرفي اصفهاني و نيز زندگي نامه شهيد محراب به همين قلم، آغاز مي شود و نشان دهندة نقش، تلاش و پيگيري فرزندان با وفاي آيت الله اشرفي اصفهاني در انتشار آثار آن بزرگوار است.
"غروب آفتاب در محراب جمعه”، توليد مرکز مدارک فرهنگي و انقلاب اسلامي وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامي، به مناسبت بزر گداشت دهه مبارک فجر در پنجمين سالگرد پيروزي انقلاب شکو همند اسلامي منتشر شده و در بردارندة متن خطبه هاي نماز جمعه ايراد شده توسط شهيد اشرفي در بسياري از هفته هايي است که از آن شهيد بزرگوار سال 1358 تا موقع شهادت امامت جمعه کرمانشاه را بر عهده داشت. اين خطبه ها، يک به يک، از روي نوار پياده شده و سپس به رشته تحرير در آمده است. اما به گفته دکتر محمد اشرفي اصفهاني در مقدمه کتاب، متأسفانه نوارهاي تمامي آن خطبه ها - در طول سه سال و دو ماهي که شهيد امام جمعه کرمانشاه بوده است - در دسترس نيست و به همين سبب، به همين مقدارِ باقي مانده بسنده شده است.

"عروج خونين” در واقع نسخه جديد و اصلاح شده اي است از "محراب خونين باختران” (از همان نويسنده) که اين بار به وسيله نشر شاهد روانه بازار شده است. اين کتاب به فاصله بيست سال از شهادت شهيد و نوزده سال از انتشار کتاب اولي، به مناسبت برگزاري "کنگره بزرگداشت بيستمين سالگرد شهيد محراب آيت الله اشرفي اصفهاني”، تدوين و چاپ شد. دو تفاوت عمده کتاب جديد با قديم، در برداشتن اسنادي فراوان و نيز سياه و سفيد بودن عکس هاي آن است.
"عروج خونين” اثري است که به عنوان يک کتاب مرجع، سال هاي سال مي تواند تکميل و تجديد چاپ شود و همواره به کار محققان و پژوهشگران بيايد.

محراب "دمي با پير سالک” با عنوان فرعي "مباحث اخلاقي علامه شهيد اشرفي اصفهاني برگرفته از کتاب شريف مجمع الشتات اثر گران قدر چهارمين شهيد محراب”، هم چنا نکه از نامش پيداست، شکل بسط داده شدة بخش هايي از "مجمع الشتات” اثر شهيد (به زبان عربي) است که به فارسي برگردانده شده است: "در آغاز، کليه يادداش تهاي شهيد در مسائل اخلاقي اين مجموعه را جدا و به زبان فارسي ترجمه کرديم. با عنايت به اي نکه مطالب، خيلي مختصر و به گونة يادداشت نوشته شده بود و قصد ما تبديل آن ها به کتابي مجزا بود، لذا با حفظ يک دستي متن،
در نقاطي که لازم بود، مطالبي اضافه يا حذف شد.
بنابراين، حجم کنوني مطالب، از آ نچه در مجمع الشتات است، بيش تر است.” نويسنده، در مصاحبة خود در همين ويژه نامه، به تفصيل، در خصوص اين اثر و کتاب بعدي که معرفي نامة آن در پي مي آيد، سخن گفته است. کتاب را انتشارات مشهور قم منتشر کرده است.

"اخلاق از ديدگاه شهيد محراب”، برگزيد هاي از حالات و مباحث اخلاقي شهيد اشرفي اصفهاني است که همچنان که خود نويسنده در گفت وگوي - مفصلش در همين ويژه نامه - گفته است، شکلی منقح تر و شسته رفته تر از کتاب "دمي با پير سالک” به شمار مي رود.
تفاوت ديگر کتاب "اخلاق” با "دمي با پير سالک”، مقالة مبسوطي است که به قلم نويسنده درباره شهيد نگاشته و در آن به خصوصيات والاي آن بزرگوار به خوبي پرداخته شده است. گفتني است از اين مقاله در نگارش زندگي نامه شهيد اشرفي اصفهاني براي همين ويژه نامه، بيشترين بهره را برده ايم. "اخلاق از ديدگاه شهيد محراب” را انتشارات رواق دانش قم منتشر کرده است. 

"شاهد محراب عشق” اثري کوچک، جمع و جور و در عين حال ارز شمند است که نام هيچ نويسنده اي را بر جلد ندارد. اين کتاب با عنوان فرعي "يادمان شهادت عالم و مجاهد پارسا چهارمين شهيد محراب آيت الله اشرفي اصفهاني” توسط دانشنامه تخت فولاد (مجموعه فرهنگي، مذهبي و تاريخي تخت فولاد اصفهان) در بيست و ششمين سالگرد شهادت چهارمين شهيد محراب تهيه و منتشر شده است. در مقدمه کتاب مي خوانيم: "نوشته حاضر برگرفته از مقاله دعاي ماهي ها از آقاي کيوان امجديان ، چاپ شده در روزنامه کيهان در مرداد و شهريور 1387 در صفحه ادب و هنر است”. "شاهد محراب عشق” در قالب قص ههايي کوتاه، برش هايي از زندگي شهيد بزرگوار – از بدو تولد تا روز شهادت – را به شيريني و رواني روايت مي کند. کتاب هم چنين همراه با يک سي دي - دربردارنده فيلمي مستند درباره شهيد - عرضه شده است که ديدن آن خالي از لطف نيست.
"محراب خونين باختران” - يادواره چهارمين شهيد محراب - به فاصله کمي از نخستين سالگرد شهادت شهيد، به وسيله دومين فرزند کورش، دکتر محمد اشرفي اصفهاني، گر دآوري شد و به واسطه ناشر حرف هايش - سروش - در سطح کشور منتشر گرديد.
کتاب، به جز بخش هاي مشترکي که با "عروج به ملکوت در مهر خون” (از قبيل پيام بزرگان نظام و اطلاعيه هاي نهادها و...) دارد، زندگي نامة نسبتاً جامع و مفصلي از شهيد را نيز شامل مي شود. نگارنده، به سبب نزديکي به شهيد و فرزندي ايشان و نيز بر عهده داشتن مسؤوليت هايي از قبيل رئيس دفتر معظمً له و ستاد برگزاري نماز جمعه و هم چنين سالها همزيستي با ايشان در قم و کرمانشاه، توانسته است اطلاعات وسيع و دقيقي را که از آن بزرگوار در دست داشته است، به خوبي به کتاب منتقل کند."محراب خونين باختران” داراي عکس هاي رنگي فراوان و با کيفيتي است.

بيست و پنجمين کتاب از مجموعه ياران امام به روايت اسناد ساواک " شهيد آيت الله عطاءالله اشرفي اصفهاني” نام دارد و از چند بخش تشکيل شده است. کتاب، در ابتدا، دربرگيرنده زندگي نامه مختصر، اما نسبتاً جامعي از شهيد است. در ادامه و در واقع در بخش اصلي اثر، تصوير اسناد به جاي مانده در ساواک - مربوط به شهيد - به همراه متن تميز و تايپ شدة استخراج شده از هر تصوير را مي بينيم که گاه با توضيحاتي (آن هم با ذکر مأخذ) همراه شده است. از اين نظر، کتاب به خوبي وجه مبارزاتي شهيد را روشن مي کند. در بخش بعدي، "فهرست اعلام” گنجانده شده است؛
اما کتاب در اين جا پايان نمي يابد. ضمائم (تصاويري از نامه ها و اجازات مربوط به شهيد) و عکسها، دو بخش پاياني کتاب هستند. ضمن اين که به جز عکس روي جلد، تمامي تصاوير درون کتاب سياه و سفيدند. کتاب را مرکز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات تهيه و منتشر کرده است.

"منذران صادق” يادنامه طلاب و روحانيون شهيد استان کرمانشاه، به کوشش حجت الاسلام اسماعيل محمدي به زيور طبع آ راسته شده است که گفت وگوي ما با اين محقق و پژوهشگر را در همين شماره مي خوانيد. کتاب تقديم شده است به "آنان که تا کشف حقيقت تَفَقُّهْ به پيش تاختند و براي قوم و ملت خود، منذران صادقی شدند که بند بند حديث صداقت شان را از قطرات خون و قطعات پاره پارة پيکرشان گواهي کرده است.”
طبيعي است که نام شهيد محراب اشرفي اصفهاني در کتاب، بر صدر شهداي خطه کرمانشاه (و نيز در زمرة نزدي کترين يارانِ شهيدِ حضرت امام) قرار مي گيرد. گزيده هايي از پيام تاريخي حضرت امام خمينی (ره)، مقدمه اي از حج تالاسلام آقا علي اشرف مؤيدي و نيز بيانات آيت الله طاهري خرم آبادي در خصوص شهيد اشرفي اصفهاني، به همراه يادنامه شهيد محراب و ساير شهداي کرمانشاه، تشکيل دهنده بخشهاي عمدة "منذران صادق” است. کتاب را انتشارات پارسايان قم در سال 1376 منتشر کرده است.

"کرمانشاه در صحيفه امام خميني” اثري ديگر از حجت الاسلام اسماعيل محمدي کرمانشاهي است که به ضميمة نامة سرپرست وقت مؤسسه
تنظيم و نشر آثار امام در شهر قم، اعتبار اسناد آن نيز تأييد شده است. کتاب، دربرگيرنده متن احکام، انتصاب نامه ها، و اجاز ه نامه هاي حضرت امام خميني (ره) به علماي کرمانشاه است. در پايان اثر نيز تصاوير اسناد گنجانده شده است. "کرمانشاه در صحيفه امام خميني” را که تقريظ آيت الله حاج مجتبي حاج آخوند را در خود دارد، انتشارات فقه منتشر کرده و بخش مهم آ ن که به کار محققان و علاقه مندان به زندگی و تلاش های آيت الله حاج عطا ءالله اشرفي اصفهاني بسيار مي آيد، پاسخ هاي حضرت امام به نامه هاي شهيد محراب است که مجموعاً 13 پاسخ را دربرمي گيرد. تدوين گر کتاب، در گفت وگو با شاهد ياران اين شماره، در خصوص اين نامه ها به تفصيل سخن گفته است.


کتاب عروج به ملکوت در مهر خون (يادواره چهارمين شهيد محراب آيت الله اشرفي اصفهاني) که نامه ي نويسنده اي را بر خود ندارد، کوششي محلّي است از نزديکترين آد مها – از نظر جغرافيايي – به شهيد محراب و شامل پيام حضرت امام خميني (ره) و چند شخصيت ديگر به همراه زندگي نامه شهيد و خاطرات فرزند آن بزرگوار و مصاحبه هايي با آيات عظام و حجج اسلام جنتي، طاهري، زرندي، خاتمي، رستگاري و نيز سردار شهيد محمد بروجردي و علي اکبر رحماني – استا ندار وقت کرمانشاه – و نيز پيام هاي چند تن از بزرگان نظام، درس اخلاق و سخنراني ها و خطبه هايي از زبان شهيد، به همراه مطالبي ديگر و عکس هايي ارزنده (اعم از رنگي و سياه و سفيد) است. "عروج به ملکوت در مهر خون”، توليد و نشر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مناطق 2 و 7 کشوري در سال 1362 ، اگر چه کتابي گُمنام و ناياب است و به سبب پخش نه چندان گسترده اش و عدم تجديد چاپ آن، تاکنون، ک متر در دسترس محققان و علاقه مندان قرار گرفته است، اما اهميت و کيفيت مطالب آنکه در نخستين سالگرد شهادت آيت  الله اشرفي اصفهاني به زيور طبع آراسته شده است، اين کتاب را در جايگاه سندي تاريخي و ارز شمند قرار مي دهد.

منبع: شاهدیاران/ یادمان شهید محراب آیت الله اشرفی اصفهانی/ شماره 44/ تیر ماه سال 1388