عباسِ دوران قهرمانِ ملی ایران
نوید شاهد: حماسه دوران دفاع مقدس حاصل شجاعتها، دلاوري ها، همياريها و دوستي هاي سرشار از معنويت رزمندگان ايران اسلامي در جنگ تحميلي است. تجليل از مقام شامخ شهيدان گرانقدر آن قهرمانان و اسوه هاي ايثار وفداكاري يكي از سنت هاي اصيل پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت (ع) است. نسل حاضر بايد بداند اگر امروز كشورمان از نظر سياسي، اقتصادي و فرهنگي به جايگاه بالايي در منطقه صعود كرده، مرهون كساني است كه در جبهه ها در مقابل دشمنان تا دندان مسلح ايستادند و مقاومت كردند. هر شهيدي كه نامش در كوچه، خيابان و سنگ مزار وجود دارد، الگو و اسوه و مايه پويايي جامعه است. شهيد عباس دوران، شهيد صياد شيرازي و ديگران هر كدام در جاي خودشان اسوه هستند، مهم آن عصاره آسماني است كه در وجود آنها نهفته است و زندگي را براي خود و هموطنا نشان و بشريت عطرآگين كرده است. حجت الاسلام و المسلمين نصير الاسلامي معاون تبليغات و روابط عمومي نيروي هوايي ، نقش شهيد عباس دوران و ساير شهداي نيروي هوايي را در جنگ تحميلي تشريح كرده است.
نقش تعیین کننده نیروی هوایی را در جنگ تحميلي چه گونه ارزیابی می كنید؟
در بحث نیروی هوایی و بحث دفاع مقدس همان طور که در مطبوعات و رسانه ها مطرح شده است و بنده هم بعضی از مسائل را تکرار کرده ام، نیروی هوایی ارتش جمهوري اسلامي ايران، در بسیاری از زمینه ها از جمله در مرحله انقلاب اسلامي و دوران دفاع مقدس عمدتا یک نیروی پیشگام بوده است. خوشنامی و پيشگامي نیروی هوایی به مرحله قبل از آغاز جنگ تحميلي باز مي گردد. نيروي هوايي از بدو شروع انقلاب اسلامی تا لحظه ورود حضرت امام خميني (ره) به ايران در روز 12 بهمن سال 1357 و در زمينه حفظ و حراست از ايشان درخشش بسیار خوبی داشته است.
همچنين در بیعت تاریخی نیروی هوایی با حضرت امام (ره) در روز 19 بهمن همان سال که یک بیعت ماندگار ارتش به شمار می رود، نقش خيلي زيبايي ایفا كرده است. این بيعت که در تاريخ معاصر کشورمان به ثبت رسيده است برگ زرین و طلایی بر دوش پرسنل فداكار نيروي هوايي به شمار مي آیید. افزون بر حضور نیروي هوايي در مرحله انقلاب اسلامی، می توان گفت كه اين نيرو يکي از پیشگام ترین نیروهاي مسلح کشورمان در بحث دفاع مقدس بوده است.
عنایت دارید كه نيروي هوايي ماه ها قبل از آغاز جنگ وارد جنگ شد. یعنی ما خلبان عزیزی همچون سرلشكر شهيد حسين لشكری را داريم كه حدود 18 سال در اسارت بعثي ها به سر برد، و حضرت مقام معظم رهبري ایشان را سيد الاسراء ايران ناميدند.
نیروی هوایی در درگیري با ضد انقلاب محلي در كردستان، به ويژه در شهر پاوه یا در شهرهای مرزی، از جمله نیروهای پيشگام در برخورد با عناصر ضد انقلاب و تجزيه طلب بوده است. عملكرد خلبانان جان بر كف در زمينه سرکوب ضد انقلاب و آرام كردن اوضاع كردستان بسيار اثر بخش بوده است.
نيروي هوايي از چند ماه قبل از آغاز جنگ تحميلي که آمريکا و صدام براي جلوگيري از گسترش دامنه انقلاب اسلامی تحركاتي را آغاز كرده بودند و آرایش نظامی به خود گرفته بودند اقدام به شناسایی تحركات دشمن كرد. اين نيرو علاوه بر انجام عمليا تهاي گوناگون و مشترک با نيروهاي زميني و دريايي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروهاي بسيجي، در عمليات مستقل برون مرزي نيز حضور فعال داشته وبا هدفهايي كه از قبل تعيين مي شده، به تأسيسات دشمن آسیب جدي وارد مي كرده است.
اين خلبانان نيروي هوايي بودند كه محاصره اقتصادي را شکستند، زيرا دشمن مي خواست كه نفت از جزيره خارك صادر نشود. اين خلبانان غيور بودند كه كشتي هاي حامل نفت را تا تنگه هرمز همراهي كردند و به دشمن اجازه ندادند تا قدرت اقتصادي ايران را در برابر استكبار جهاني بشكند. افتخار ديگر نيروي هوايي اين است كه به رهنمودهاي امام (ره) كه فرموده بودند «اگر جنگ 20 سال ديگر هم طول بكشد ما ايستاده ايم » لبیک گفتند، و خود را روي پا نگه داشتند. به طوري كه امروزه نيز كي قدرت برتر منطقه است كه اين برتري حاصل ورزيدگي و تجربه خلبانان ماست. اگر برخي از قدرت هاي منطقه تجهيزات و امكانات و پول فراوان دارند، اما آن قدرت معنوي را كه بتوانند با آن بجنگند، ندارند. امروزه اقتدار اصلی منطقه در اختيار نيروي هوايي جمهوري اسلامی ايران است. اكنون كه فناوري مدرن به بركت دانشمندان ايراني به دست آمده، باعث شده نيروي هوايي در زمينه پدافند و هم در آفند با ديد وسيعتري به تحولات منطقه نگاه كند.
در زمان جنگ و آغاز مرحله دفاع مقدس هم ساعاتی پس از تهاجم ناجوانمردانه رژيم بعثي عراق به ميهنمان، قبل از این که هر اقدامی از سوي سایر نیروهای مسلح دیگر صورت بگیرد، و همه نیروهاي مسلح عزیز و با ارزش و محترم هستند، اما در تاریخ ثبت شده که خلبانان غيور نیروی هوایی در اقدامی جوانمردانه از پایگاه های هوایی غرب كشور از زمين بلند شدند و اولین پاسخ دندان شكن را به تهاجمات ناجوانمردانه عراق دادند. ساعاتی از بمباران شهرهای ایران نگذشته بود که خلبانان جسور و غيور اولین پاسخ را به متجاوزان دادند. این خلبانان به رغم کمبودها و نبود امکانات، در طول سالیان دفاع مقدس با همه توان در برابر دشمن زبون ایستادند و مردانه مقاومت کردند. خلبانان عزيز نيروي هوايي در زمان جنگ، صرفنظر از تهدیدها و تحریم هايی كه با آن رو به رو بوديم واقعا مردانه ایستادند و پشتیبانی جبهه ها را به عهده گرفتند.
ترابری نیروی هوایی و ستاد پشتیبانی نيز با امکانات فراواني که در اختيار داشتند در اختیار رزمندگان قرار گرفتند. پایگاه های پشتیبانی کننده مثل دزفول مثل پایگاه پنجم شکاری امیدیه برای پشتیبانی جنگ، برای تخلیه شهدا و مجروحین بسیار زیبا وارد عمل شدند. خلبانان در مرحله دفاع مقدس چنان اقدامات جانانه انجام دادند که روند جنگ را تغيير دادند. در تاریخ جنگ ثبت شده که خلبانان نیروی هوایی با جنگنده بمب افکن هاي خود به شکار تانك ها می رفتند، و در همه عملیا تها قشنگ درخشیدند. اگر نبود پشتوانه نیروی هوایی و هواپیماهای بمب افکن و خلبانان ما شاید بعضی عملیات ها مثل والفجر، مثل عملیات بیت المقدس و غیره به آن نتیجه خوبی که رسیدند، هرگز نمی رسیدند. بعد از جنگ هم خلبانان نیروی هوایی اقدامات خوبی انجام دادند که در جای خود محفوظ و ماندنی است.
اكنون شهید عباس دوران با آن عمليات حماسي و بي نظيري كه انجام داد چه جایگاهی در نیروی هوایی دارد؟
امروزه شهید دوران را به عنوان شهید نیروی هوایی قلمداد نمی کنیم. چون شهید دوران یک قهرمان ملی است. اما شكي نيست كه از افتخارات نیروی هوایی است. شهید دوران برای خلبانان جوان ما و برای عزیزانی که اكنون گام در جای پای شهید دوران می گذارند یک اسطوره واقعی است. آن چه از احوالات این شهید از زبان همرزمان ايشان شنيده ايم، هرگاه برای سوار شدن به هواپیما پای در رکاب میگذاشت، دندانهای خود را میفشرد و با تعصب و غیرت نسبت به كشور و جمهوری اسلامی ایران وارد كابين هواپیما می شد. حاضر نبود حتی یک لحظه ببیند که کشور و وطن و ناموس ملت ايران خدای ناخواسته تحت تجاوز سربازان کشورهای دیگر و یا بیگانگان قرار گرفته باشد.
نهایتا شهید دوران برای ما یک افتخار و یک اسطوره خاص است که امروزه جوانان ما به راهكار ایشان نگاه م یکنند. شهید دوران واقعا فهمیده بود که براي حفظ استقلال و تماميت ارضي جمهوري اسلامي چه كار بايد کرد. همه شهداي دوران دفاع مقدس این چنین بودند. از نظر فرهنگ شهادت و بحث شهید، خلبانان ما آموزه هاي قبل از شهادت را آموخته بودند. فهمیده بودند رسول اكرم، پيامبر عظیم الشان )ص( اسلام فرموده اند كه «ان فوق کل برِ، برْ حتي يقتل المرء في سبيل الله». يعني هر خوبی یک خوبي بالاتری دارد. یک برتری بالاتري دارد، مگر مرگ در راه خدا كه هيچ برتري ندارد. لذا خلبانان جان بر كف نيروي هوايي این راهكار انتخاب می کنند. من معتقدم كه شهید عباس دوران به این جمله شریف پیامبر اكرم )ص( كاملا اعتقاد داشت.
خلبانان عزيز و غيور ما شهادت را كه طبق فرمایشات امیر مؤمنان علي بن ابي طالب )ع( «اشرف الموت » است، انتخاب کردند. نه تنها شهید عباس دوران بلکه همه شهدای ما در دوران دفاع مقدس زبان حال و پيام مولاي متقيان، امیر مؤمنان را خوب شنیدند و آویزه گوش قرار دادند. امام چنين فرموده است: «ان الله کتب القتل علی قوم والموت علی آخرین .» بالاخره خداوند مرگ هر کس را تقدیر کرده است.
برای بعضی افراد شهادت را که «اشرف الموت » است قرار داده و مرگ طبيعي را برای امثال من قرار داد، که فردايی فرا میرسد و در بستر بيماري و تصادف و سرطان و یا هر جور دیگر از دنیا میرویم. اما اگر کسی مثل شهید عباس دوران که با شهادت از دنیا می رود، براي ديگران افتخار و الگو و اسوه می شود.
اینها هم بودنشان برای کشور و برای ملت نمونه بود والآن که شهید شده اند، شهاد تشان برای ما ماندنی شده است. به اين دلیل كه آنان جانشان را با خدا معامله کردند. بدون تعارف خودشان را فدايی انقلاب و وطن کردند. چون خود را فدای خدا کردند همیشه ماندنی شدند. آن چه برای خداست می ماند و آن چه برای غیر خداست فانی است. برای خلبانان و جوانان ما الگو بودند که ان شاء الله بتوانیم به آ نها تأسی خوبی داشته باشیم.
در حال حاضر افرادي همچون شهداي دوران دفاع مقدس در نيروي هوايي وجود دارد؟
شاید در اذهان بعضی از افراد ساده لوح، یا شاید در اذهان بیگانگان این تصور وجود داشته باشد که اگر امروزه خداي نكرده اتفاقی بیافتد، دیگر امثال شهيد عباس بابایی ها و شهید عباس دوران ها و شهيد ياسيني ها در نيروي هوايي پيدا نشوند. من تأكید ميك‌نم كه هرگز چنین نیست. شما در جريان جنگ نفتكش ها كه خلیج فارس پیش آمد، و اولین ناو آمریکایی که وارد خلیج فارس شد، ملاحظه كرديد كه اولین افرادی که با حضرت امام )ره( مکاتبه کردند، خلبانان نیروی هوایی بودند. آنها اعلام کردند كه ما با تمام وجود و با آخرین قطرات خون مان حاضریم از کیان و کشورمان و انقلابمان دفاع کنیم. این آمادگي را کتبا به محضر حضرت امام )ره( رساندند.
امروزه دشمنان خوب م یدانند که اگر هر حرکت نسنجيده اي انجام دهند، افرادي همچون دورا نها و باباییها فراوانند. منتهی بستگي به نیاز دارد تا وارد میدان شوند و رشادت مردانگی و غیور مردی خودشان را به منصه ظهور برسانند. امروزه شاید شرايط روزگار اقتضا نکند، ولی الآن در بحث تمرینات و آموزش هاي تاکتیکي آن چه که باید باشد ما بحمد الله افراد غیور، مؤمن، متدین و مخلص كه ولایتمدار هستند و فدایی رهبري هستند، خدا را شکر در نیروی هوایی کم نداریم و دشمن هم از همين می ترسد.
منطقه خاورميانه در حال حاضر شاهد تحولات و دگركون يهاي غير قابل پيش بيني است. بفرماييد كه نیروی هوایی با توجه به تهدیدات احتمالی، تا چه ميزان مي تواند از استقلال و ثبات و امنيت كشورمان حراست كند؟
در بخش توان نظامی آن چه قابل بیان مي باشد این است که ما بحمد الله و به حول و قوه الهی از توانمندی خوبی در منطقه برخورداریم. از توانمندی بالایی برخوردار هستیم. در بحث توان دفاعی می خواهم عرض کنم آن چه در منطقه و دنیا برای ما مطرح است نوع جنگنده های ما و نوع موشک های ما و نوع سلاحهای ما نیست. آن چه دشمن را به تسلیم وامیدارد، که از رويارويي با نیروی قدرتمندي در منطقه به نام ایران خودداري کند، یا ما را مخالف خود بداند و بنامند و ما را به چالش بكشاند، فرهنگ مبارزاتی ماست. به طور عام همه رزمندگان ما و بخصوص خلبانان نیروی هوایی اعتقادی به نام دفاع، به نام ایثار، به نام شهادت و به نام جان باختن در راه خدا دارند، که شاید بعضی از ارتشهاي دنیا فاقد آن هستند.
به طور تأکید، مي گویم كه بالاترین و برترین ارتش در دنیا که زیر پرچمی به نام لا اله الا الله و محمدا رسول الله قرار دارد، و این پرچم با شعار شهید و شهادت و ایثار مزين شده است، پرچم جمهوری اسلامی ايران است. اين پرچم سرانجام روزي دشمن را وادار به تسلیم مي كند. شايد توان تسلیحاتي و تجهیزاتي رژيم گذشته عراق چند برابر ما بوده است، اما ملت ما با برخورداري از فرهنگ شهادت، فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی، ولایت پذیری، پيروي از رهبري ديني، همه مردم پای کارزار رفتند، و اين ارز شها توانستند مقاومت ما را در برابر دشمن تا دندان مسلح به نقطه اوج خوبی برسانند.
امروزه هم شرایط این گونه است. امروزه بحمد الله نیروی هوایی از جهت فرهنگ معنوی در یک جایگاه بسیار بالا قرار دارد. ما تجهیزات خوبی داریم. همه مردم دنیا شاهد هستند كه در مانورها و رزمایش ها پیشرفتهای خوبی داشت هايم. بنده م یخواهم عرض کنم که بالاتر از همه اینها، در نیروی زمینی فرهنگ شهدایی همچون صیاد شیرازی را داريم. در نیروی هوایی فرهنگ شهدايي همچون شهید عباس دوران و شهید عباس بابایی و امثال آ نها را داريم. امروزه حضور اين گونه افراد در ارتش فراوان است و در یک قله والایی قرار دارند.
معاونت تبليغات و روابط عمومي عقيدتي سياسي نيروي هوايي ارتش، در زمينه زنده نگه داشتن یاد و خاطرات خلبانان شهید دوران دفاع مقدس چه نقشي دارد؟
سازمان عقیدتی سیاسی به عنوان یک اداره تابع نيروي هوايي وظیفه سنگین تقویت ساختار معنوی کارکنان و پرسنل را به عهده دارد. یکی از زیر شاخه هاي فرهنگ ایثار و شهادت، زنده نگاه داشتن یاد و نام شهداي گرانقدر است. در این راستا اقدامات ویژه ای را مثل تجلیل از خانواد ههای محترم شهداي نيروي هوايي را انجام م یدهیم. مراسم بزرگداشت شهدا هميشه در پایگاه هاي نيروي هوايي برگزار ميشود. همچنين به ياد خلبانان شهيدانمان مراسمي مثل سالگرد روز 31 شهریور 1359 در پایگاه شهید نوژه همدان همه ساله برگزار مي گردد. به مناسبت اولین عمليات هوايي پاسخ به تهاجم رژيم پيشين عراق و در تجلیل از افتخارات عمليات 140 فروندی مراسم ويژ هاي در طول سال در تهران و سایر شهرستانها برگزار مي گردد. در اين مراسم شكوهمند، شخصيتهاي لشكري و كشوري شركت مي كنند، و از مقام شامخ شهداي اين عمليات بي نظير تجلیل و قدرداني به عمل مي آيد.
در ایام خاصي در طول سال از مزار شهداي عزیز و شاخص نيروي هوايي غبارروبی می کنیم. به هر حال این برنامه ها و فعاليتها در حد امکان در نیروی هوایی به مورد اجرا گذاشته مي شود. یکی از ویژگی های شاخص و بسیار زیبای فرمانده محترم نیروی هوایی این است که نسبت به شهادت و خانواده های محترم شهداء ارادت خاصی دارد. در رفع گرفتاری ها و مشکلات و معضلات خانواده شهداء و مسائل این چنینی پیشگام است.
می توانم بگویم كه فرمانده محترم نیروي هوايي، ریاست محترم اداره عقيدتي سياسي و دایره ایثارگران و شهداء در اغلب جمعه ها از خانواده های محترم شهداء در تهران و خارج از تهران سرکشی و دلجویی به عمل مي آيد. اين ديدارها هم تسکین خاطر است، و هم تا آن جایی که در حد توان و بضاعت نیرو باشد که بحمد الله در این زمینه خیلی خوب درخشیده اند، اقدامات خوبی انجام شده است.
ضمن این که در برنامه ها و سخنرانی هاي روحانیونی که تحت امر اداره و سازمان عقیدتی سیاسی هستند، برنامه بیان احادیث و روایات و بیان خاطرات شهداء مطرح می شود. یک برنامه بسیار زیبا که ما داریم، هر هفته مجلس زیارت عاشوراء برپا مي كنيم، و ثواب آن تقدیم یکی از شهدای نیروی هوایی می شود.
در پایگاه های نیروی هوایی به مدت سه دقیقه قبل از اذان از یکی از شهدای نیروی هوایی به صورت پاورپوینت تصویر و وصیت نامه و آن چه که به یاد داریم و به جا مانده است را به نمایش می گذاریم.
بحمد الله اقدامات خوبی صورت می گیرد و فرهنگ شهادت با نیروی هوایی بيگانه نیست. در حقيقت تجليل از شهداي نيروي هوايي و سایر نيروهاي مسلح، تجليل از ياران امام خميني (ره) است. اگر هر بخشي از مراحل جنگ را موشكافي كنيم،
ملاحظه خواهيم كرد هر عملياتي كه توسط ارتش، سپاه و بسيج در طول دفاع مقدس صورت گرفته است، حماسه آفريني خلبانان نيروي هوايي در كسب پيروزي و روحيه بخشيدن به رزمندگان در آن نقش مؤثر داشته است. چه نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي در دوران دفاع مقدس در شجاعت، پيشدستي و خط شكني نیروي زنده و قهرمان جبهه ها بوده است. خلبان غيور و جان بر كف همچون شهيد عباس دوران با گذشتن از مرز و عبور از پدافند زنجيره اي، و آتشبارهاي سنگين و رادارهاي دقيق دشمن خطوط تداركاتي دشمن را مي شکستند و اهداف را منهدم مي كردند، و در واقع به ساير نيروهاي سطحي عظمت و اميد به پيروزي مي بخشيدند .
منبع: ماهنامه شاهد یاران، یادمان شهید عباس دوران
