روایت مظلومیت قهرمانان خاموش؛ اجلاسیه ملی شهدای غریب اسارت در مشهد

به گزارش نوید شاهد استان قزوین، شهدای غریب در اسارت، قهرمانان گمنامی بودند که در دل تاریکی زندان‌های دشمن، با جانفشانی و ایمان، از آرمان‌های خود دفاع کردند. این عزیزان با وجود شکنجه‌های طاقت‌فرسا، هرگز از عقیده‌شان دست نکشیدند و حتی در بند، روحیه‌ای آزاد و مقاوم داشتند. این شهدا با ایستادگی خود، الهام‌بخش دیگر اسرا بودند و خونشان راه آزادی و کرامت را روشن کرد. یاد آنها، نماد صبر، ایمان و وفاداری است و باید همواره زنده بماند.

در راستای اهمیت گرامیداشت یاد و خاطره شهدای آزاده غریب در اسارت، برگزاری کنگره ملی شهدای آزاده غریب اسارت در مشهد و اجرای فعالیت‌های فرهنگی با فاطمه نسخه‌چی معاون فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین به گفت‌و‌گو نشستیم که از نظرتان می‌گذرد.

نوید شاهد استان قزوین: تعریف شما از شهدای غریب در اسارت چیست؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: شهدای غریب در اسارت، به شهدایی اطلاق می‌شود که در دوران دفاع مقدس، در اردوگاه‌های اسارت دشمن بعثی و گروهک‌های تروریستی از جمله حزب کومله، مظلومانه و در غربت به شهادت رسیدند. این شهدا، نماد ایثار، فداکاری و مقاومت در سخت‌ترین شرایط هستند. آنان با وجود تحمل شکنجه‌های جسمی و روحی، از آرمان‌های انقلاب اسلامی، میهن‌دوستی و ارزش‌های الهی دفاع کردند. بسیاری از این عزیزان سال‌ها بی‌نام و نشان باقی ماندند و تنها پس از گذشت سال‌ها، پیکر مطهرشان به آغوش وطن بازگشت. زنده نگه‌داشتن یاد و نام این شهدا، وظیفه‌ای ملی و دینی برای آحاد جامعه به شمار می‌رود.

نوید شاهد استان قزوین: چگونه در استان شما، یاد و خاطره شهدای غریب در اسارت پاس داشته می‌شود؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: در استان قزوین، همزمان با سالگرد عملیات‌های بزرگ دوران دفاع مقدس و مناسبت‌های ملی، برنامه‌های مختلفی برای گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گران‌قدر، به‌ویژه شهدای غریب در اسارت برگزار می‌شود. این برنامه‌ها با همکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران با سایر دستگاه‌های اجرایی استان برگزار می‌شود. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به برگزاری یادواره‌های محلی، غبارروبی گلزار‌های شهدا، نمایشگاه‌های فرهنگی با محوریت سیره شهدا، پخش مستند‌ها و سخنرانی‌های تخصصی اشاره کرد.

همچنین، اجرای طرح «شهید شاخص سال» در مدارس استان با استقبال گسترده دانش‌آموزان رو‌به‌رو شده و اردو‌های راهیان نور و پویش‌های رسانه‌ای در فضای مجازی نیز نقش پررنگی در انتقال فرهنگ ایثار ایفا می‌کند. مسئولان استان بار‌ها تاکید کرده‌اند که زنده نگه‌داشتن یاد شهدا و ترویج ارزش‌های انقلابی، لازمه ادامه راه آنان و حفظ عزت و امنیت کشور است.

نوید شاهد استان قزوین: به نظر شما زنده نگه داشتن نام و راه شهدای غریب در اسارت چه نقشی در تقویت روحیه مسئولیت‌پذیری، امید و خودباوری در جامعه امروز دارد؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: زنده نگه داشتن نام و راه شهدای غریب در اسارت، نقش مهمی در تقویت روحیه مسئولیت‌پذیری و خودباوری در جامعه دارد. این شهدا در شرایطی ایستادگی کردند که شاید هیچ امید ظاهری به نجات وجود نداشت، اما با ایمان و باور قلبی به آرمان‌های خود، مسیر عزت را انتخاب کردند. بازخوانی زندگی و سیره آنان به جامعه، به‌ویژه جوانان، می‌آموزد که مسئولیت‌پذیری در برابر دین، میهن و ارزش‌ها حتی در سخت‌ترین شرایط معنا پیدا می‌کند. این روایت‌ها می‌تواند امید را در دل جامعه زنده نگه دارد و نشان دهد که پیشرفت و سربلندی یک ملت، حاصل ایستادگی، صبر و باور به توانمندی‌های درونی است. وقتی نسل جوان با این الگو‌ها آشنا شود، روحیه خودباوری و اعتماد به آینده در آنان تقویت خواهد شد.

نوید شاهد استان قزوین: از نظر شما کنگره ملی شهدای غریب در اسارت چه تاثیری بر فرهنگ و هویت ملی ما دارد؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: کنگره ملی شهدای غریب در اسارت یکی از رویداد‌های فرهنگی ارزشمند کشور است که نقشی کلیدی در ترویج فرهنگ ایثار، تقویت هویت ملی و پاسداشت ارزش‌های دفاع مقدس دارد. همچنین این کنگره فرصتی است برای بازخوانی گوشه‌ای از مظلومیت و مقاومت فرزندان این سرزمین در دوران اسارت و مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی است.

برگزاری چنین رویداد‌هایی ضمن زنده نگه داشتن یاد شهدای کمتر شناخته شده، حافظه تاریخی ملت را بازسازی کرده و مفاهیم عمیق فداکاری و ایستادگی را به نسل‌های آینده منتقل می‌کند. استفاده از ظرفیت‌های هنری، رسانه‌ای و مردمی در این کنگره، به روایت واقعی از صبر و مقاومت می‌پردازد و زمینه الگوسازی از شهدا برای نسل جوان را فراهم می‌آورد. برپایی نمایشگاه‌های فرهنگی، مستند‌های موضوعی، نشست‌های علمی و تجلیل از خانواده‌های شهدا از جمله برنامه‌های جانبی این کنگره است که با استقبال گسترده مردم و نخبگان مواجه شده است. شهدای اسارت، نماد عزت و مظلومیت ملت ایران‌اند و گرامیداشت آنها، ادای دین به قهرمانان بی‌صدای تاریخ و تقویت انسجام اجتماعی کشور است.

نوید شاهد استان قزوین: لطفاً درباره برگزاری اجلاسیه ملی شهدای آزاده غریب در اسارت توضیح دهید.

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: اجلاسیه ملی «شهدای آزاده غریب در اسارت» به عنوان نقطه اوج و منزل پایانی مرحله‌ای بزرگ از یک حرکت فرهنگی، اعتقادی و تمدنی با شعار راهبردی «بر همان عهد که بودیم، برآنیم هنوز» برگزار می‌شود. این اجلاسیه در امتداد مأموریت‌های کنگره ملی و بر پایه منظومه فکری و محتوایی آن طراحی شده و تجلی گفتمان اسارت، روایت عزت و بازتبیین حضور اجتماعی شهدای غریب اسارت و آزادگان در حافظه ملی است. این مراسم ملی، هدف ایجاد انسجام، هماهنگی و آمادگی همه‌جانبه در سطح ملی، میزبان خانواده‌های معظم شهدا، آزادگان سرافراز و مسئولان فرهنگی کشور، بیست و چهارم دی ماه در شهر مقدس مشهد و در جوار بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) برگزار خواهد شد.

نوید شاهد استان قزوین: اهداف اصلی این اجلاسیه چیست؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: از جمله اهداف اصلی این اجلاسیه، می‌توان به تجلیل ملی از مقام شهدای گمنام در اسارت، آشکارسازی ابعاد مغفول مانده اسارت در تاریخ دفاع مقدس، ایجاد وحدت گفتمانی در بازنمایی فرهنگی، رسانه‌ای و مردمی اسارت، افزایش سرمایه اجتماعی خانواده‌های شهدا و آزادگان، تقویت پیوند میان رهبری و جریان مردمی ایثار، خلق تجربه‌های نو در مردمی‌سازی یاد شهدا و بنیان‌گذاری ساختاری پایدار برای استمرار روایت اسارت در برنامه‌های عمومی بنیاد شهید و امور ایثارگران در سراسر کشور اشاره کرد.

نوید شاهد استان قزوین: تمهیدات اجرایی و نحوه اعزام خانواده‌های شهدا چگونه پیش‌بینی شده است؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: اعزام خانواده‌های معظم شهدای غریب در اسارت از استان‌های مختلف کشور به مشهد مقدس در بازه زمانی ۲۳ تا ۲۵ دی ماه برگزار خواهد شد. این برنامه‌ریزی با هدف حضور مؤثر و منسجم خانواده‌های معظم شهدا در این رویداد ملی انجام می‌شود.

نوید شاهد استان قزوین: چه برنامه‌های عمومی در آستانه برگزاری اجلاسیه اجرا می‌شود؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: در آستانه برگزاری اجلاسیه، برنامه‌های عمومی و تبلیغاتی متنوعی پیش‌بینی شده، که شامل انجام تبلیغات میدانی گسترده، نصب پوستر اجلاسیه ملی در بیلبوردها، عرشه پل‌ها و تلویزیون‌های شهری و همچنین اجرای پویش اجتماعی «عهد» در سطح کشور است. این اقدامات با هدف اطلاع‌رسانی گسترده و مشارکت مردمی در گرامیداشت شهدای غریب در اسارت اجرا خواهد شد.

نوید شاهد استان قزوین: به مناسبت هفته بزرگداشت شهدای غریب در اسارت چه برنامه‌هایی در استان قزوین دارید؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: همزمان با برگزاری اجلاسیه، «هفته بزرگداشت شهدای غریب در اسارت» با اجرای هفت رویداد فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای و ادبی در سراسر کشور از جمله استان قزوین برگزار می‌شود که برنامه‌های آن به شرح زیر است: پنج‌شنبه ۱۸ دی‌ماه: عطرافشانی و گلباران قبور مطهر شهدای غریب با حضور آزادگان سرافراز، مسئولان و خانواده‌های معظم شهدا. جمعه ۱۹ دی ماه: برگزاری آیین تکریم خانواده‌های معظم شهدای غریب در مصلی‌های نماز جمعه سراسر کشور. شنبه ۲۰ دی ماه: اجرای برنامه‌های روایتگری «ناگفته‌ها از شهدا» در محافل، دانشگاه‌ها، مدارس، مساجد و مراکز فرهنگی. یکشنبه ۲۱ دی ماه: رونمایی از تألیفات ادبی و کتاب‌های کنگره به صورت همزمان در سراسر کشور و در صحن امام رضا (ع). دوشنبه ۲۲ دی ماه: رونمایی از تولیدات هنری، برپایی نمایشگاه آثار فرهنگی و اکران «سمفونی آب و آتش». سه‌شنبه ۲۳ دی ماه: زیارت ویژه والدین معظم شهدا و مهمانان اجلاسیه، اجرای برنامه‌های فرهنگی در حرم مطهر رضوی و اهدای بسته‌های متبرک است.

نوید شاهد استان قزوین: با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی امروز، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به‌ویژه با محوریت شهدای غریب در اسارت چه ضرورتی دارد؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: در شرایط کنونی جامعه، که نسل جوان با چالش‌های متنوع فرهنگی، رسانه‌ای و هویتی مواجه است، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد. شهدای غریب در اسارت، الگو‌های واقعی مقاومت، صبر و پایبندی به ارزش‌ها هستند که در سخت‌ترین شرایط، نه تنها از آرمان‌های خود عقب‌نشینی نکردند، بلکه با رفتار و منش خود، معنای حقیقی آزادگی را به نمایش گذاشتند. تبیین سیره این شهدا می‌تواند به جوانان بیاموزد که عزت، استقلال و هویت ملی با ایستادگی و فداکاری به دست می‌آید. فرهنگ ایثار، صرفاً روایت گذشته نیست، بلکه نقشه راه آینده جامعه اسلامی است و شهدای اسارت، مصداق عینی این فرهنگ هستند.

نوید شاهد استان قزوین: سیره رفتاری و اخلاقی شهدای غریب در اسارت چه پیام‌هایی برای نسل امروز و آینده دارد؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: سیره شهدای غریب در اسارت سرشار از پیام‌های عمیق اخلاقی و انسانی است. این شهدا در شرایطی که با شدیدترین شکنجه‌ها، تنهایی و فشار‌های روحی مواجه بودند، هرگز کرامت انسانی، ایمان و روحیه برادری خود را از دست ندادند. رفتار آنان با دیگر اسرا، صبر در برابر دشمن، پایبندی به نماز و معنویت و دفاع از ارزش‌ها حتی در لحظه‌های سخت، درس‌های بزرگی برای نسل امروز دارد. نسل جوان با مطالعه و شناخت این سیره می‌آموزد که انسان می‌تواند در اوج فشار‌ها نیز آزاد و سربلند بماند. این پیام‌ها نه تنها متعلق به دوران دفاع مقدس، بلکه راهنمای زندگی فردی و اجتماعی امروز ماست.

نوید شاهد استان قزوین: چه راهکار‌هایی را برای نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت و انتقال سیره شهدای غریب در اسارت به جامعه، به ویژه جوانان، پیشنهاد می‌کنید؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای انتقال مفاهیم ایثار و شهادت، به‌ویژه شهدای غریب در اسارت، آشنا کردن جوانان با این ارزش‌هاست. در استان قزوین، برنامه‌هایی نظیر برگزاری یادواره‌های شهدا در مدارس، دانشگاه‌ها و مساجد اجرا شده که تأثیر بسزایی در این زمینه دارد.

همچنین برای نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت، باید از شیوه‌های نوین، خلاقانه و متناسب با ذائقه نسل امروز استفاده کرد. ورود جدی به عرصه آموزش و پرورش، تولید کتاب‌های داستانی و آثار هنری، استفاده هوشمندانه از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و برگزاری نشست‌های گفت‌و‌گو محور با حضور خانواده شهدا و آزادگان از جمله راهکار‌های مؤثر است. همچنین گنجاندن سیره شهدای غریب در اسارت در متون آموزشی و برنامه‌های فرهنگی استان‌ها می‌تواند به انتقال عمیق این مفاهیم کمک کند. زمانی فرهنگ ایثار در جامعه نهادینه می‌شود که شهدا نه‌فقط به‌عنوان قهرمانان تاریخی، بلکه به‌عنوان الگو‌های زندگی معرفی شوند.

نوید شاهد استان قزوین: به نظر شما نقش رسانه‌ها و هنر در روایت مظلومیت شهدای غریب در اسارت تا چه اندازه مهم است؟

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: نقش رسانه‌ها و هنر در انتقال مفاهیم عمیق ایثار و مظلومیت شهدای غریب در اسارت بسیار تعیین‌کننده است. امروز زبان هنر، سینما، ادبیات، موسیقی و فضای مجازی، تأثیرگذاری بیشتری نسبت به شیوه‌های سنتی دارد و می‌تواند پیام این شهدا را به نسل‌های مختلف، به‌ویژه جوانان، منتقل کند. روایت زندگی و شهادت شهدای غریب در قالب فیلم، مستند، کتاب، نمایش و آثار تجسمی، امکان همذات‌پنداری مخاطب را فراهم می‌کند و باعث می‌شود مظلومیت و عظمت این شهدا به شکلی ماندگار در ذهن جامعه نقش ببندد. در کنگره و اجلاسیه ملی نیز تلاش شده است با استفاده از ظرفیت هنرمندان، نویسندگان و فعالان رسانه‌ای، روایت دقیق، صادقانه و اثرگذار از دوران اسارت و شهادت این عزیزان ارائه شود تا فرهنگ ایثار به‌صورت عمیق‌تری در جامعه نهادینه شود.

نوید شاهد استان قزوین: در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است، بفرمایید.

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین: اجلاسیه ملی شهدای آزاده غریب در اسارت، تلاشی ملی برای ماندگار کردن روایت عزت، صبر و مقاومت در حافظه تاریخی و فرهنگی ایران اسلامی است. این رویداد فرصتی ارزشمند برای ادای دین به شهدای مظلوم اسارت و انتقال پیام ایثار و پایداری آنان به نسل‌های آینده به شمار می‌رود.

در پایان لازم می‌دانم از خانواده‌های معظم شهدا و آزادگان سرافراز که با صبر، ایمان و استقامت خود، ادامه‌دهنده راه شهدا هستند، صمیمانه قدردانی کنم. آنان سرمایه‌های معنوی این کشور هستند و عزت امروز ایران اسلامی مرهون ایثار و فداکاری آنان است. به نسل جوان نیز سفارش می‌کنم با شناخت درست از تاریخ دفاع مقدس و شهدای غریب در اسارت، این گنجینه ارزشمند را چراغ راه آینده خود قرار دهند. پیام شهدای اسارت، پیام عزت، مقاومت و وفاداری به آرمان‌هاست و هرچه این پیام عمیق‌تر فهمیده شود، جامعه در برابر تهدید‌ها و هجمه‌های فرهنگی مقاوم‌تر خواهد بود.