گفت و گو

شهید غریب در اسارت «مرتضی عبداللهی» یکی از هزاران شهید غریب در اسارت بود؛ مردانی که نه در میدان نبرد، بلکه در تنگنای زندان های مخوف دشمن بعثی و در سکوت و مظلومیت، جان عزیزشان را تقدیم اسلام کردند. نامشان شاید در کتاب‌ها کم‌نوشته شود، اما در دفتر آسمان، درخشنده‌تر از هر قهرمانی‌اند.

جانباز و آزاده سرافراز «علی اصغر علیلو» بیان می‌کند: «به کمپ ۱۰ الرمادی فرستاده شدم، از شدت گرما کمی آب خواستیم، چند تن از رزمندگان به شدت سوخته و قطع عضو شده بودند، بعثی‌ها در عوض دادن آب، دو ستون شدند و شروع به کتک زدن رزمندگان و مجروحان کردند ...»

شهید «احمد متقیان‌فرد» روحانی پاسدار قمی، در عملیات کربلای پنج به اسارت درآمد و تنها شش روز بعد زیر شکنجه‌های بعثی مظلومانه شهید شد. آزادۀ سرافراز حجت‌الاسلام محمد سلطانی، هم‌بند او در زندان بصره، شاهد مقاومت و شهادت این روحانی عاشق بود و خاطراتش را به یادگار نوشت. این روایت، نمادی از مظلومیت و ایستادگی شهدای غریب در اسارت است؛ عاشقانی که در بند دشمن، آسمانی شدند.

مادران شهدا با الگوگیری از صبر حضرت‌ ام‌البنین (س)، فقدان فرزندانشان را با ایمان و عزت پذیرفته‌اند و فرهنگ مقاومت را زنده نگه می‌دارند. شهید جاسم امامی، فرمانده‌ای شجاع و خط‌شکن از شهرستان ایوان ایلام است که در عملیات کربلای ۵ در شلمچه به فیض شهادت رسید و پس از سال‌ها پیکرش تفحص شد. مادر وی دولت قاسمی ماژین، شهادت فرزندش را هدیه‌ای الهی دانسته و نقش مادران در تربیت نسل انقلابی و پاسداری از ارزش‌ها را بی‌بدیل می‌خواند. نوید شاهد به مناسبت شهادت‌ ام‌الشهدا حضرت‌ ام‌البنین (س)، به سراغ مادر شهید جاسم امامی رفته که در ادامه مصاحبه با وی آمده است.

روایتی از مظلومیت و شهادت اسرا در اردوگاه‌های بعث؛ آنان در غربت و زیر شکنجه، با یاد حسین(ع) بر لب جان سپردند و درس ایثار و آزادگی به ما دادند. شهید خدایار کاوری نماد این مظلومیت بود که در اسارت بیمار شد و غریبانه به شهادت رسید. در ادامه، گفت‌وگو با آزادۀ سرافراز محمدحسن گندمکار هم‌بند و شاهد لحظات تلخ و شیرین این شهید گرانقدر تقدیم حضورتان می‌شود.

استوار یکم شهید «رضا شریفی» بهمن ماه ۱۴۰۳ حین اجرای مأموریت در بانه کردستان به درجه رفیع شهادت نایل آمد. مداح اهل بیت بود و عشق و علاقۀ خاصی به اهل بیت به ویژه حضرت فاطمه (س) داشت، به همین سبب نوید شاهد به مناسبت شهادت بی بی فاطمۀ زهرا (س) و تشییع پیکر شهدای گمنام در این روز در سراسر کشور، به سراغ مادر شهید شریفی رفته است که مصاحبه با وی را در ادامه می‌خوانیم.

دکتر محمدعلی فرزانه، در گفتگویی روشنگر با «نوید شاهد تهران بزرگ»، پرده از پیوندی عمیق و تأثیرگذار میان میراث دفاع مقدس پدرش و مأموریت تخصصی خود برقرار می‌کند. او معتقد است که تولید محصولاتی، چون بازدارنده‌های خوردگی برای حفاظت از تأسیسات نفتی و زیرساخت‌ها، شکلی مدرن از همان دفاع از آب و خاک برای نسل‌های آینده است.

در دوران هشت سال دفاع مقدس، بسیجیان با ایمان، ایثار و روحیه‌ای بی‌نظیر در صفوف مقدم جبهه‌ها حضور یافتند. شهید عزت‌الله میرزایی، نوجوانی دلیر بود که با پوشیدن لباس بسیجی، سنگر جبهه را بر سنگر دانش ترجیح داد و با شجاعت و مهربانی به مقام والای شهادت نائل آمد. مادر بزرگوار شهیدان میرزایی، فرهنگ بسیجی را پشتوانه‌ای برای بیمه‌کردن انقلاب دانسته و وفاداری به آرمان‌های آن را میراثی گران‌بها از فرزندانش معرفی می‌کند.

میترا کمالی‌فر نویسنده ایلامی، مسیر نویسندگی خود را از تجربه‌ای معنوی در قرارگاه امیرالمؤمنین (ع) آغاز کرد. او با جمع آوری خاطرات شهید «علی غیوری‌زاده» نخستین کتابش را نوشت و وارد عرصه نویسندگی در حوزه دفاع مقدس شد. امروز آثار متعدد او پلی میان نسل جوان و آرمان‌های شهیدان است تا چراغ راهشان روشن بماند. به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی گفتگوی انجام شده با این نویسنده موفق را با هم می‌خوانیم.

معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان ایلام گفت: «هنر، موهبتی الهی است که خداوند به انسان پیشکش کرده و هنرمندانی که با زبان هنر با دیگر مردمان سخن می‌گویند، به نوعی از برگزیدگان حضرت احدیت هستند. برگزاری جشنواره هنر‌های تجسمی، فرصتی ارزشمند برای معرفی استعداد‌های ناب در حوزه ایثار و شهادت است.»

در تاریک‌ترین دهلیزهای اسارت، سه نفر با اتکا به ایمانشان در برابر دشمن ایستادگی کردند. شهید «حسین قاسمی، حسین‌علی قلی‌پور» و جانباز حسین امیر خلیلی، در زندان مرکزی کومله، نه برای عملیات نظامی، که به جرم «تبلیغ و ترویج آرمان‌های دینی و میهنی» به اعدام محکوم شدند.

در روزهای پایانی جنگ، فرید بدری یکی از آزادگان و جانبازان سرافراز ایرانی، خاطرات تلخ و پرتنش خود را از اردوگاه اسارت در عراق بازگو می‌کند؛ از درگیری بین اسیران وطن‌دوست با عناصر خائن گرفته تا شهادت حسین پیراینده، آزاده‌ای که نامش با مقاومت و ایستادگی در ذهن‌ها مانده است.

عبدالحمید اکبرنیا جانباز ۴۵ درصد و آزاده سرافراز دوران دفاع مقدس، شهادت شهید «محمد صابری» را نقطه عطفی می‌داند که روحیه‌ی اسرا را در اردوگاه موصل، قوی‌تر از همیشه زنده ساخت. او از ازدحام عجیب تشییع پیکر شهید یاد می‌کند که در اثر شدت آن، کفش‌ها از پا‌ها درآمد و پا‌های بسیاری از اسرا تاول زد؛ گویی همگی، فارغ از شناخت قبلی، خود را از دوستداران آن پیکر منوّر می‌دانستند.

رحیم رحیم، جانباز و آزاده سرافراز دوران دفاع مقدس، داستانی از فرمانده شجاع و فداکار گروهانش«سید قربان بذرگری»، را روایت می‌کند؛ فرمانده‌ای که تنها دو روز پس از اسارت در جنگ، زیر شکنجه‌های طاقت‌فرسا به شهادت رسید.

شهیدان «علی‌احمد مومنی روستایی» و «احمد حیدری حیاتی»، دو شهید داوطلب به جبهه‌های دفاع مقدس، در حالی که از ناحیه کمر بر اثر ترکش مجروح شده بودند، به‌دست عراقی‌ها اسیر و در مسیر انتقال به خاک دشمن، به مقام شهادت نائل شدند.

قیطاس اعظم از لحظه شهادت همرزمانش در فضای آسایشگاه اینگونه می‌گوید: آنقدر مظلومانه شاهد شهادت بچه‌هایمان بودیم که حتی تعریفش بعد از این همه سال، روح انسان را خرد می‌کند جایی که به معنای واقعی کلمه «اردوگاه مرگ» بود.

در اردوگاه، گرسنگی، سرما و بیماری‌های عفونی بیداد می‌کرد. اسارت، او را از میهن دور کرد و شرایط سخت، جانش را گرفت؛ مرتضی عبداللهی، شهیدی که در غربت و تنهایی، پیکر رنجورش آرام گرفت.

سید احمد حسینی در حالی‌که بغض سنگینی سال‌ها اسارت را در خود دارد، از لحظاتی می‌گوید که همرزمان شهیدش در آغوشش جان می‌باختند. خاطراتی که هنوز مثل زخمی باز، اما چون چراغی روشن، در قلبش می‌تپد.

عباس احمدی، دانش‌آموز رزمنده‌ای از ایلام، خاطرات حضور خود در گردان مخابرات دوران دفاع مقدس را روایت می‌کند؛ جایی که مدرسه را با سنگر عوض کرد و مرد شد. او از نقش بی‌بدیل دانش‌آموزان در جبهه، پشتیبانی، معنویت و ایثار می‌گوید، نسلی که با بصیرت و شجاعت، تاریخ‌ساز شد. این گفت‌و‌گو به مناسبت روز دانش‌آموز، یادآور رشادت نوجوانانی است که با جان خود از ایران اسلامی دفاع کردند.

سرپرست اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران در نشست خبری گفت: ۱۲۷ نفر از شهیدان این استان نوجوان زیر ۱۵ سال بودند که در دوران هشت سال دفاع مقدس به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.