انتقاد از وضعیت ترجمه کتابهای حوزه مقدس/ غربالگری آثار مناسب ترجمه به درستی انجام نمی شود

مترجم کتاب «شمشیر نقره ای» اضافه کرد: در حوزه ادبیات پایداری در کنار سوژه های خوب، نویسندگان خوبی هم در کشور مشغول به فعالیت هستند اما گاهی مرز رمان و خاطره را اشتباه می گیرند. این موضوع روی ترجمه این آثار هم اثر می گذارد. در بخش ترجمه ادبیات پایداری اگر سوژه ها را آجر در نظر بگیریم، آجر داریم اما دیوار کج می سازیم. از طرف دیگر یک اشکال کار به رعایت نکردن استاندارهای موجود برای جذب مخاطب خارجی برمی گردد. بعضی کارها قابلیت ترجمه شدن و ظرفیت ارسال به خارج از کشور را ندارند بنابراین نباید ترجمه شوند. به دیگر سخن غربالگری برای انتخاب آثار مناسب ترجمه به درستی انجام نمی شود.

عمیق با بیان این که نیازسنجی مخاطب خارجی یکی از ضرورت های انتخاب آثار برای ترجمه است، گفت: خواندن خاطره یک ایثارگر جبهه برای ما جذاب است اما امکان دارد برای مخاطب خارجی خسته کننده باشد. برای ترجمه این نوع کتاب ها ابتدا باید آثار مخاطب پسند را انتخاب کنیم، سپس بخش هایی که برای مخاطب خارجی ملموس نیست حذف کرده و سپس به ترجمه آن کتاب بپردازیم.

مترجم کتاب «اسلحه سری» افزود: برای نوشتن یک کتاب اثرگذار باید نویسنده ای که بومی کشور مقصد خارجی برای ترجمه است، دست به قلم شود؛ نویسنده ای که زبان مادری اش فارسی است اما به زبان و فرهنگ آن کشور خارجی تسلط دارد. هنگامی که می خواهیم درباره یک حادثه برای مثال وقایع جنگ تحمیلی کتابی برای خارجی ها بنویسیم، باید مثل آنها فکر کرده و با اصطلاحات آنها آشنا باشیم. اگر یک اثر به زبان فارسی به صورت تحت الفظی به زبان دیگری ترجمه شود، به طور قطع برای مخاطب نامفهوم خواهد بود. برای ترجمه یک رمان نیازی نیست همه مطالب خط به خط ترجمه شود. گاهی مجبور می شویم چندین صفحه را در ترجمه حذف کنیم؛ صفحاتی و مطالبی که تنها برای مخاطب داخلی جذابیت دارد و ترجمه آن اضافه گویی است.

نویسنده کتاب «آن سوی جنگل خیزران» در ادامه با اشاره به مشکلات ترجمه مجلات فارسی به زبان های خارجی گفت: در بخش ترجمه مجله نیز با مشکل مواجه هستیم زیرا برخی از مجلات نیز استاندارد تولید نمی شوند. به طور معمول یک مجله عناوین ثابت و شناور دارد اما متاسفانه برخی از مجلات به صورت فله ای منتشر شده و هربار عناوین خود را تغییر می دهند. از طرف دیگر گاهی مطالب مناسب رده سنی مشخص شده برای برخی از مجلات نیست. برای مثال گاهی مطالب مخصوص نوجوانان در مجلات کودک منتشر می شود.

عمیق در پایان اظهار کرد: من 28 سال پیش یک رمان خارجی دفاع مقدس به نام «جنگ پطروس» را ترجمه کردم. یک نوجوان 14 ساله قهرمان داستان این کتاب 400 صفحه ای بود. این کتاب الهام بخش بسیاری از نویسندگان دفاع مقدس شد زیرا با خواندن این کتاب تصمیم گرفتند که جنگ تحمیلی را در قالب این کتاب بنویسند. بنابراین نقش ترجمه در اشاعه یک فرهنگ غیرقابل انکار است و برای معرفی درست آثار دفاع مقدس باید علمی تر و تخصصی تر قدم برداریم.