آسیب شناسی روایتگری خاطرات دفاع مقدس
مهبود فاضلی (استادیار دانشگاه الزهرا)
مهسا علی پور (دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا)
چکیده
این مقاله به آسیب شناسی روایتگری خاطرات دفاع مقدّس براساس متن کتاب «خاک های نرم کوشک » می پردازد. این کتاب مجموعه خاطرات شهید برونسی است که سعید عاکف آ نها را جمع آوری کرده و به طبع رسانیده است. پس از جنگ هشت سالۀ ایران و عراق، در میان انواع ادبی و روایی، خاطره نویسی شایع ترین و شهره ترین گسترۀ روایی دفاع مقدّس است. متأسفانه در بخش عمده ای از خاطرات تدوین شدۀ دفاع مقدس، شاهد نقص ها و کاستی هایی در بیان مطالب هستیم که گاهی باعث تبدیل این روایت ها به ضد تبلیغ شده و به فرهنگ الگوسازی شهدا صدمه زده است.
نگارندگان در این نوشتار ضمن احترام و ارج گذاری به زحمات و خدمات کسانی که در این عرصه دست به قلم برده اند، بر آن هستند به این پرسش پاسخ دهند که در این کتاب که از نمونه های برجستۀ خاطرات رزمندگان است- چه آسیب هایی راه یافته و ضمن برشماری این آسیب ها به ارزیابی منصفانۀ آن ها بپردازند و با این کار، گامی هر چند کوچک جهت آسیب زدایی از خاطرات دفاع مقدّس بردارند. براساس نتایج پژوهش که به شیوۀ کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده ، برخی از این آسیب ها عبارت است از: تمرکز بر چگونگی به جای چرایی کنش ها و منش ها و انگیزه های رزمندگان؛ آکندگی خاطرات از گزاره های تاریخی مطلقاً سفید؛ علاقه مندی به کاربرد زبان ادبی، عاطفی – ارزشی؛ گرایش بعضاً ناخواسته به سمت اغراق و ابهام در نقل خاطرات؛ انباشتگی خاطره ها از برخی گزاره های تاریخی با تأثیر نامعلوم در بصیرت بخشی به مخاطب ؛ تکیه بر بعد معنوی رزمندگان؛ دخالت احساسات و تقدس گرایی.
کلید واژه: آسیب شناسی. خاطرات دفاع مقدس. خاکهای نرم کوشک. روایتگری
دریافت متن کامل مقاله 
