گزیده احکام رساله مصور جانبازان؛ احکام نماز(19) سجده کسی که نمی تواند خم شود

 [462] م  كسی كه هیچ نمی تواند خم شود، باید برای سجده بنشیند و با سر اشاره كند و اگر نتواند باید با چشم  ها اشاره نماید؛ یعنی چشم ها را به قصد سجده ببندد و به نیّت سربرداشتن باز کند و در هر دو صورت، احتیاط واجب آن است كه اگر می تواند به قدری مُهر را بلند كند كه پیشانی را بر آن بگذارد و اگر نمی تواند ⁽¹⁾ مهر را بلند كند و به پیشانی بگذارد، و اگر با سر یا چشم ها هم نمی تواند اشاره كند باید در قلب نیّت سجده كند و بنا بر احتیاط واجب با دست و مانند آن برای سجده اشاره نماید.⁽²⁾

بهجت: كسی كه هیچ نمی تواند خم شود، برای سجده باید سر را به قصد سجده خم كند و برای برخاستن از سجده سر را بلند كند. و اگر این هم ممكن نشد به قصد سجده چشم را می بندد و به قصد برخاستن؛ چشم را باز میك‌ند و لازم نیست در این صورت بقیه اعضا یعنی كف دست و زانو و انگشت پا روی زمین باشد؛ گرچه این كار در صورت امكان موافق احتیاط است.⁽³⁾

خامنه ای: کسی که بر محل سجده بلند نیز نمی تواند سجده کند، باید در عوض سجده، با سر و اگر نمی تواند با چشم اشاره کند.⁽⁴⁾

سیستانی: كسی كه هیچ نمی تواند سجده كند و مقداری كه می تواند خم شود بر آن سجده صدق نمی كند، باید برای سجده با سر اشاره كند و اگر نتواند باید با چشم ها اشاره نماید و اگر با چشم ها هم نمی تواند اشاره كند، باید در قلب نیّت سجده كند و بنا بر احتیاط لازم با دست و مانند آن برای سجده اشاره كند و ذكر واجب را بگوید.⁽⁵⁾

مكارم: هرگاه نتواند خم شود، باید با سر اشاره كند؛ والاّ با چشم ها اشاره می نماید، یعنی آن را به قصد سجده می بندد و به نیّت سر برداشتن باز می كند و در هر صورت، احتیاط واجب آن است كه مهر را بلند كند و بر پیشانی بگذارد و اگر هیچ یک از این ها را نتواند، احتیاط این است كه در قلبش نیّت سجده كند.⁽⁶⁾


1. امام و سبحانی: بنابر احتیاط مستحب.
2. توضیح المسائل ده مرجع، م 1069 ؛ امام، العروةالوثقی مع تعلیقات، ج 1، السجود، م 12 و تحریرالوسیلة، ج 1، سجده، با استفاده از م 8؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1030 ؛ صافی، هدایةالعباد، ج 1، م 810 .
3. بهجت، توضیح المسائل، م 881 و استفتائات، ج 2، س 2094 ، 2103 و 2104 .
4. خامنه ای: استفتا.
5. سیستانی، توضیح المسائل، م 1057 و منهاج الصالحین، ج 1، م 649 و المسائل المنتخبة، م 310 .
6. مكارم، توضیح المسائل، م 959 .

رساله مصور جانبازان ؛ احکام و مسائل جانبازان مطابق با فتاوی هفت نفر از آیات عظام و مراجع گرانقدر، نشر شاهد. صفحه 375