گفتوگو با رضا کیانی درباره کتاب «زشت و زیبا»:
ایمان، مقاومت و انساندوستی در آیینه کتاب بازتاب میشود/ میان زشتی جنگ و زیبایی ایمان؛ روایت رضا کیانی از انسانِ مقاوم ایرانی
رضا کیانی، نویسنده کتاب داستانی «زشت و زیبا» با نگاهی انسانی و واقعگرایانه، جلوههایی از ایمان، مقاومت و کرامت انسان ایرانی را در دل روزهای جنگ، اسارت و فداکاری به تصویر کشیده است؛ روایتی که زیبایی ایمان را در برابر زشتی نفرت مینشاند.
به گزارش نوید شاهد، رضا کیانی، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات پایداری، با انتشار مجموعه داستان زشت و زیبا بار دیگر نگاه انسانی و در عین حال واقعگرای خود به تاریخ معاصر ایران را در قالبی داستانی و تأملبرانگیز عرضه کرده است. این مجموعه شامل پنج داستان کوتاه است که در آنها نویسنده کوشیده با نگاهی تازه و زبانی ساده اما هنرمندانه، گوشههایی از زندگی، رنج، امید و ایمان انسان ایرانی را در بزنگاههای تاریخی روایت کند.
در گفتوگویی که با رضا کیانی داشتیم، او از نگاه خود به ادبیات پایداری، انگیزه نگارش این اثر و ضرورت بازخوانی تجربههای زیسته نسلهای ایثار و مقاومت سخن گفت.
کیانی در ابتدای گفتوگو اظهار داشت: در زشت و زیبا کوشیدهام روایتی انسانی از دورهای ارائه کنم که در آن مفاهیمی چون ایمان، صبر و فداکاری معنا پیدا میکنند. برای من مهم بود که جنگ، اسارت یا حتی شهادت، تنها بهعنوان رخدادهای تاریخی یا نظامی دیده نشوند، بلکه بستری برای نمایش روح انسان در برابر رنج و امید باشند.
وی تأکید کرد که هدفش در این مجموعه «بازآفرینی لحظاتی از تاریخ معاصر ایران» با زبانی صمیمی و واقعگرایانه بوده است تا مخاطب نهتنها شاهد رخدادها، بلکه شریک در تجربهها باشد.
در میان پنج داستان کتاب، داستان محوری با عنوان زشت و زیبا جایگاه ویژهای دارد. کیانی در توضیح این روایت گفت: این داستان درباره یک بسیجی ایرانی و یک افسر کشتیگیر رژیم بعثی است. کشتیگیر ایرانی پیش از جنگ، در مسابقهای ورزشی با اجرای فن «زشت و زیبا» حریف عراقی را شکست میدهد. اما در جریان جنگ، سرنوشت آن دو دوباره گره میخورد و در اردوگاه اسرا، دشمن تصمیم میگیرد مسابقهای میانشان برگزار کند.
وی ادامه داد: در ظاهر این مسابقه قرار است به تحقیر روحیه اسرا منجر شود، اما در بطن ماجرا، به نمادی از عزت، اتحاد و مقاومت تبدیل میشود. در واقع، مفهوم «زشت و زیبا» در اینجا تنها یک فن کشتی نیست، بلکه استعارهای از جدال جاودان میان ایمان و ظلم، و جلوهای از زیبایی روح انسانی در برابر زشتی نفرت و کینهورزی است.
کیانی در بخش دیگری از گفتوگو به داستان دیگری از این مجموعه با عنوان نامه به طفلی که متولد شده است اشاره کرد و گفت: این داستان برای من جایگاه خاصی دارد. الهامبخش آن، فداکاریهای مدافعان سلامت در دوران بحران کرونا بود. میخواستم اثری بنویسم که ضمن حفظ وجه ادبی، بتواند بازتابی از عشق، مسئولیتپذیری و ازخودگذشتگی این قشر فرهیخته باشد.
وی افزود: در این داستان، نویسنده نامهای خیالی به کودکی تازهمتولدشده مینویسد و در خلال این نامه، از جهان پررنج اما پرامید انسانها سخن میگوید. این اثر را نوعی ادای دین به آنان میدانم که در روزهای سخت، برای نجات دیگران از جان خود گذشتند.
کیانی درباره سبک نگارش خود چنین توضیح داد: زبان در آثار من همیشه ابزار انتقال احساس و تفکر است، نه خودِ هدف. در زشت و زیبا تلاش کردهام زبانی ساده اما تأثیرگذار داشته باشم؛ زبانی که مخاطب عام را با خود همراه کند و در عین حال برای خواننده جدی ادبیات نیز حرفی تازه داشته باشد. من به باورپذیری شخصیتها و واقعیت فضا بیش از هر چیز اهمیت میدهم.
این نویسنده، ادبیات پایداری را نه صرفاً بازتاب جنگ، بلکه روایت تداوم ارزشهای انسانی دانست و گفت: ادبیات پایداری برای من تنها روایت نبرد نیست، بلکه تلاشی برای ثبت ایمان و اخلاق در شرایطی است که انسان در معرض آزمون قرار میگیرد. این آثار، حافظه معنوی ملت ما هستند. بازخوانی خاطرات شهدا، آزادگان و ایثارگران یک ضرورت فرهنگی و تاریخی است؛ زیرا این روایتها چراغ راه نسل امروز و فرداست.
به گفته کیانی، داستانهای این مجموعه طی سالهای اخیر در جشنوارههای مختلف ملی و بینالمللی مورد تقدیر قرار گرفتهاند. کتاب زشت و زیبا توسط انتشارات کتابنامه منتشر شده و هماکنون در کتابفروشیها و مراکز فرهنگی سراسر کشور در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
رضا کیانی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امروز از ادبیات پایداری سخن میگوییم، باید بدانیم که این ادبیات تنها مربوط به گذشته نیست. مقاومت، ایمان و امید مفاهیمیاند که در همه دورانها جاریاند. زشت و زیبا تلاشی است برای زنده نگه داشتن همین معنا در دل مخاطب امروزی.
در پایان گفتنی است آیین رونمایی از کتاب «زشت و زیبا» اثر رضا کیانی، همزمان با هفته دفاع مقدس و با حضور جمعی از مسئولان فرهنگی، نویسندگان، چهرههای ادبیات مقاومت و خانوادههای معظم شهدا و ایثارگران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و هماکنون توسط انتشارات کتابنامه منتشر شده و در کتابفروشیها و مراکز فرهنگی سراسر کشور عرضه شده است.
انتهای پیام/
