ادبیات دفاع مقدس؛ پرواز کلام در ساحت حماسه

در هفته دفاع مقدس و بزرگداشت نام و یاد حماسه سازان و غرورآفرینان میدان های عشق و حماسه و شرف و شجاعت، اندیشیدن به این حقیقت، بایسته است که حادثه ای چون جنگ تحمیلی هشت ساله، چه تاثیرات و تحولات عظیمی در ادبیات و در وجهی وسیعتر، هنر و فرهنگ ما بجا نهاد و آن را به چه افقهای وسیعی از معرفت و معنا پیوند زد. 
این جنگ، تجلی بزرگترین فضیلتها و عظمتهای روح فرزندان دلیر این ملت شد و به تبع آن، ادبیات و شعر دفاع مقدس نیز، آیینه تمام نمایی از معجزات روح این سجاده نشینان مسلخ عشق گردید که سنگرها را محراب عبودیت و میدان رزم و حماسه را سجده گاه ملائکه ساختند. 
امام راحل (ره) در اوج آن معرکه فرمودند: «این جنگ، نعمت» است و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز سالها پس از پایان آن فرمودند: «این جنگ در حقیقت یک گنج بود» و امروز صدق کلام این دو بزرگوار برما آشکار شده است. یکی از برکات دفاع مقدس، بجاماندن گنجینه ای عظیم از آثار نویسندگان و شاعرانی است که مظلومیت و مقاومت مردم ما را در برابر همه قدرتهای جهانی که پشت سر صدامیان متجاوز ایستاده بودند، به زیباترین و هنرمندانه ترین شکلی ترسیم کرده و آن را ماندگار نمودند. این سخن رهبر معظم انقلاب را نیز از یاد نبریم که: «هیچ اندیشه و ایده ای تا در قالب هنر تجلی پیدا نکند، ماندگار نخواهد شد» و یکی از مهمترین این راهها، بهره گیری از قابلیتهای رسانه شعر و ادبیات است که با سابقه بیش از هزارساله خود، در این دفاع مقدس، یک تجدید حیات و تحول بزرگ را تجربه کرد.
مسئولان فرهنگی کشور باید در افق سیاستهای کلان، راه را برای شناخت بیشتر این گنجینه  هموار کنند. فرصت و بستری برای خلاقیت ادبی بر اساس مستندات و خاطرات مکتوب و شفاهی رزمندگان، آزادگان، جانبازان، خانواده های معظم شاهد و ایثارگر، فراهم سازند تا به یاری خدا شاهد شکوفایی بیشتر در این عرصه باشیم. 
خوشبختانه استقبال وسیع جامعه هدف و بویژه مخاطبانی از نسل جوان که سالهای جنگ را تجربه نکردند و ارتباط وسیع آنان با آثار زندگینامه‌ای و خاطرات و سرگذشت نگاری‌های دفاع مقدس، نشان از آن دارد که این صدا، بی‌مخاطب نیست و بسیاری عطش شنیدن و شوق شناختن دارند. شمارگان وسیع و تعداد مکرر چاپ‌های بسیاری از این آثار و تولیدات، وظیفه ما و همه متولیان این عرصه را سنگین تر و خطیرتر ساخته است. در همین شرایطی که بسیاری شاید تصور هم نمی‌کردند با وجود تبلیغات وسیع دشمن و رسانه های رنگارنگی که کارشان تحریف و وارونه سازی است، در شرایطی که تولید انبوه و تکثیر بی شمار جاذبه های فرهنگ جهانی، بسیاری را نگران و ناامید کرده بود که چگونه می توان در این فضای آشفته، الگوهایی از جنس مردان جبهه و جنگ را به جوانان عرضه کرد و همچنان شاهد محبوبیت آنان بود، صف های متراکم و طولانی خریداران و متقاضیان و طالبان آثار ادبیات دفاع مقدس در نمایشگاه کتاب همین امسال، بسیاری از تصورات را بر هم زد و نشان داد که باید منتظر شگفتی‌هایی باشیم. نسل جوان، طالب و شیفته حقیقت است و این ماییم که باید این خوراک را برای  نسل جدید، فراهم کنیم اما با بهره جستن از بیشترین خلاقیت و ذوق و برخوردار از سطح بالایی از استانداردهای ادبی و هنری که سطح سلیقه مخاطب را هم ارتقاء بدهیم و تداوم این ادبیات را هم بشکلی جدی و حرفه ای تضمین کنیم.
از دفاع مقدس 8 ساله تا دفاع مقدس 12 روزه که همین ماههای اخیر رخ داد و کشور و ملت ما را با یک آمادگی و آگاهی دیگر مواجه کرد، راهی دشوار و دراز را طی کرده ایم و به این نقطه از تاریخ رسیده ایم . جنگ ما هنوز تمام نشده است چرا که به گفته بنیانگذار کبیر انقلابمان: «تا کفر و شرک هست، مبارزه هست و تا مبارزه هست، ما هستیم» تجربه این سالها نشان داد که تا منافع جهان سلطه در خطر باشد تهدیدها همچنان ادامه دارد و حضور مدافعان دین و وطن نیز در میدانهای جهاد و مقاومت و شهادت نسل در نسل، تداوم خواهد داشت. از رزمندگان و شهیدان دفاع مقدس تا مدافعان حرم در محور مقاومت و مدافعان امنیت کشور و سنگربانان دانش و فن آوری هسته ای و تا شهدای اقتدار، این راه نورانی و عزت‌آفرین، همچنان در جریان است و منابع و مستندات و خاطرات و مشاهدات نیز برای پژوهش و خلق آثار توسط نویسندگان و هنرمندان، در دست خواهد بود و اکنون نوبت مسئولان و متولیان است که چارچوب‌ها و چشم اندازهای کار را ترسیم و با سیاستگذاری‌ها و بسترسازی‌های خود این مسیر را تسهیل کنند.
سخن، کوتاه کنیم؛ ملتی که یک پیشینه و سرمایه فرهنگی غنی را با خود دارد و یک موقعیت تاریخی منحصر به فرد هم دارد که در جهان امروز تبدیل به یک محور در مقاومت شده و هویت دینی و ملی او تنها سنگر و سرپناه حق طلبی و آزادگی و ضدیت با منافع جهانخواران شده است، باید یک ادبیات فاخر، ارزشمند و خلاق داشته باشد که معرف این دوران و قهرمانانش باشد؛ از آن هشت سال تا این 12 روز...
جنگ ما با همه جنگهای جهان تفاوت داشت چرا که قهرمانانش متفاوت از همه مردان جنگی دنیا بودند. این تفاوت هم از عقیده و آرمانی ناشی شده که جهاد را فضیلت و شهادت را عزت ابدی و حیات جاوید می داند و شکست در این منطق، راهی ندارد. باید این معرفت را از طریق همین آثار به نسلها منتقل کرد و بهترین راه زنده نگهداشتن این فرهنگ، ادبیات و هنر است.
با گرامیداشت هفته دفاع مقدس، یاد همه راویان، یادآوران و یادنگاران آن دوران پرحماسه را بزرگ می داریم و برای همه فعالان و تلاشگران بی ادعا و مخلص این میدان بزرگ، توفیق و توان و همت بیشتر، از محضر خدای منان می‌طلبیم. 

پایان