ارزیابی سیاست‌های حمایتی کشور از اقشار آسیب‌پذیر در 6 برنامۀ توسعه
نوید شاهد: ارزیابی سیاست‌های حمایتی کشور از اقشار آسیب‌پذیر در 6 برنامۀ توسعه، عنوان مقاله‌ای است که توسط «محسن کرمانی» نوشته، به همایش ملی فرهنگ و برنامه هفتم توسعه ارسال و در کتابچه چکیده مقالات این همایش منتشر شده است.
در چکیده این مقاله آمده است: «تجارب جهانی بیانگر آن است که توسعه پایدار و فراگیر با حداقل آسیب‌های اجتماعی مستلزم افزایش قابلیت‌مندی اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر برای بهره‌مندی عادلانه از مواهب و فرصت‌های حاصل از توسعه است. به تعبیر آمارتیاسن، هدف از توسعه باید رشد قابلیت‌های انسانی به‌ویژه برای فقرا باشد تا به واسطه آن از چنگال هرگونه محرومیتی آزاد شوند. از این رو، قابلیت محوری از جمله عناصری است که انتظار می‌رود دولت‌ها آن را در کانون برنامه‌های توسعه خود قرار دهند.
بر این مبنا، در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل محتوای جهت‌دار، رویکرد قابلیت محور سن در برنامه‌های توسعه ایران مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. ارزیابی برنامه‌های توسعه کشور از موضع حمایتی حاکی از آن است که رویکرد دولت، از برنامه اول تا سوم توسعه، با درجاتی بیش و کم، رویکردی رفاهی بوده و به توانمندسازی فقرا با ارائه راهکارهای اجرایی مشخص توجه لازم نشده است. از برنامه چهارم توسعه به بعد، با طرح مسئله توانمندسازی به تدریج شاهد ورود رویکرد قابلیتی به مباحث حمایتی در برنامه‌های توسعه هستیم. در برنامه چهارم توسعه برای نخستین بار مقوله توانمندسازی اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر، با هدف خروج آنها از چرخه حمایتی، به عنوان یک راهبرد جدید در کنار خدمات رفاهی مورد تأکید قرار گرفت اما این تأکیدها عموما در سطح گزاره‌های سیاستی باقی مانده و در موارد اجرا شده نیز، نتایج فراگیر و مطلوب نبوده است.
این امر، از منظر مقاله پیش رو، ناشی از غلبه نگرش رفاهی و رویکرد توانمندسازی تک بعدی(صرفاً اقتصادی) و غفلت از امکانات و بستر اجتماعی لازم برای توانمندسازی بوده است. از این رو، در صورت اهتمام همزمان سیاست‌گذار به خلق و تقویت قابلیت‌های فردی و هموار کردن بسترهای نهادی و اجتماعی لازم برای حفظ و تحقق آنها، می‌توان توانمندی افراد آسیب‌پذیر و نیازمند و خروج آنها از چرخه فقر و محرومیت را انتظار کشید.»
