کتاب «پس از دیوار»، برشی از زندگی آزاده عباس برهانی

به گزارش نوید شاهد؛ بارها گفته‌اند و می‌دانیم که جنگ، داستان‌های بسیاری در خود دارد. حداقل به تعداد آدم‌هایی که درگیرش می‌شوند، داستان برای گفتن وجود دارد. داستان آزادگان کشور ما نیز بخشی از داستان جنگ ما، جنگی که به ما تحمیل شد است. داستان‌شان نیز بسیار خواندنی است، چون آزمون‌های سخت و بزرگی را پشت سر گذاشتند و زندگی را با نورها و سایه‌هایش تجربه کردند. به قولی: «زندگی هر آدمی قصه هزار و یک شبی است که تکه‌تکه‌اش، ارزش فهمیدن دارد. تجربه‌ای برای روزهای سخت، که اگر نبود، همه شبیه هم به غلط زندگی می‌کردند! تجربه‌هایی که از دل شرایط سخت به دست می‌آمدند، به این راحتی‌ها از یاد آدم نمی‌رفتند. شرایطی شبیه شرایط جنگی که تازه جانبازی و اسارتش، از همه موقعیت‌های دیگرش سخت‌تر بودند.»

عباس برهانی نیز از همین جنس آدم‌هاست. اندکی از قصه‌اش در کتاب «پس از دیوار» به قلم سید محمد فاطمی روایت می‌شود. «دیوارهای اردوگاه، مانع دیدن آسمان نمی‌شدند. عباس، هر شب از میان نرده‌ها، نگاهی به ستاره‌ها می‌انداخت. در دلش می‌گفت شاید همین امشب، آخرین شب پشت این دیوارها باشد. اما صبح که می‌شد، باز همان دیوارهای سرد و سیم‌های خاردار، او را به مقاومت بیشتر فرامی‌خواندند.» در این کتاب، با روایتی از خاطرات و تجربه‌های عباس برهانی در اسارت سروکار داریم و قصه‌اش را در روزهای سخت اردوگاه‌های بعثی‌ها بازخوانی می‌کنیم. در مقاومتی که از خودش نشان داد، در امیدی که با تکیه بر ایمان حفظ کرد همراهش می‌شویم و گوشه‌ای از ماجراهای جنگ تحمیلی را با نگاه به یکی از قهرمانانش مرور می‌کنیم.

اسارت سخت بود. ده‌ها دشواری و رنج داشت و هر روز آن، آزمونی سخت محسوب می‌شد. اما، به روایت کتاب «پس از دیوار»، شاید سخت‌ترین این آزمون‌ها، روشن نگه داشتن شمع امید در قلب بود. اینکه دشمن می‌تواند جسمت را به اسارت بگیرد، اما روح و قلب و ذهن تو را نه. از این‌رو، قصه عباس برهانی، قصه امید و ایمان است. قصه‌ای که نه فقط در جنگ و جبهه یا در اردوگاه دشمن، که همیشه و همه‌جا، به شکل‌های مختلف وجود دارد. «وقتی ترک دیوار خودنمایی می‌کرد و به چشمت می‌آمد دو حالت بیشتر نداشت. یا نقاش ساختمان بودی یا اینکه دلت را شکسته بودند! می‌پرسید چرا!؟ دلیلش واضح است… وقتی دل آدم ترک برمی‌داشت و خودش را میان چهاردیواری حبس می‌کرد پیدا کردن چیزهای غلط ساده‌تر از همیشه می‌شد.»

می‌خوانیم: «این قصه همان شرایط جنگی است؛ در سخت‌ترین حالت ممکن. برای عبرت گرفتن همه کسانی که دورشان را دیوار کشیده‌اند و برای ناامید کردن‌شان، از پیاده کردن هیچ ترفندی کوتاهی نمی‌کنند. تلاشی کوتاه برای آنکه فراموش نکنیم: فقط کسانی می‌توانند صلح برقرار کنند که یک جایی با خودشان جنگیده باشند.»

کتاب «پس از دیوار»، کتابی ۲۲۴ صفحه‌ای، از کارهای امسال انتشارات روایت فتح است. می‌توان آن را در دسته خاطرات جای داد، اما نباید کوشش فاطمی در هرچه داستانی‌تر و جذاب‌تر کردن این خاطرات را نادیده گرفت. فاطمی، از کودکی و نوجوانی قهرمانش شروع می‌کند و محیط رشد و شکل‌گیری شخصیت برهانی را نشان‌مان می‌دهد. از حضور برهانی در جبهه، و دلایل و انگیزه‌های او از این حضور می‌نویسد و سپس به ماجرای آزمون بزرگ زندگی‌اش می‌رسد. البته نویسنده تلاش کرده که به جای شرح پرطول‌وتفصیل حوادث، با زبانی ساده و خالی از تکلف، به عمق تجربه رخنه کند و حس و حال این آزاده بزرگوار کشورمان را - که شرافت و عزت را در عمل معنا کرده است - به روایت بکشد. همچنین کوشیده تا روزهای بعد از اسارات، از شروع دوباره زندگی، به‌رغم زخم‌های به جای مانده از روزهای اردوگاه، نیز صحبت کند.