تاریخ‌شناسی جنگ تحمیلی با کتاب «اطلس نبردهای ماندگار»
به گزارش نوید شاهد؛ این اطلس دو زبانه (فارسی-انگلیسی) به‌طور کامل اطلاعات و تصاویر جدیدی از دوران پرافتخار دفاع مقدس، یعنی جنگ تحمیلی ایران و عراق، را در خود جای داده است. این کتاب با استفاده از صفحات گلاسه و تصاویر رنگی، مجموعه‌ای جامع و مصور از رویدادهای مهم و سرنوشت‌ساز این دوران را به نمایش می‌گذارد. تصاویر این اطلس علاوه بر زیبایی بصری، به‌طور دقیق وقایع و نبردهای مهم جنگ را ثبت و مستند کرده‌اند.
طرح و تدوین این اطلس نظامی ارزشمند به کوشش سرهنگ مجتبی جعفری و زیر نظر امیرسرتیپ احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی ارتش، انجام شده است. این اثر، که با هدف حفظ و انتقال تاریخ جنگ ایران و عراق به نسل‌های آینده تهیه شده، نه تنها به لحاظ محتوا بلکه از نظر طراحی و ارائه اطلاعات نیز استانداردهای بالایی را رعایت کرده است.
«اطلس نبردهای ماندگار» در هشت فصل اصلی تدوین شده که هر فصل به شرح دوره‌ای از جنگ و تحولات آن می‌پردازد. این فصول عبارتند از:
سال اول؛ تجاوز سراسری و تثبیت دشمن: که در این بخش نبردهای تاریخ ۳۱ شهریور ۵۹ تا سال ۶۰ را پوشش می دهد. در این فصل به عملیات هایی چون، عملیات پدافندی قصر شیرین، خرمشهر، سوسنگرد وعملیات آفندی عاشورا می توان اشاره کرد.
سال دوم؛ بیرون راندن دشمن: که مرحله‌ای مهم در بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی ایران و مقابله با پیشروی دشمن است. از جمله عملیات های مهم در سال دوم جنگ می توان به عملیات آفندی ثامن الائمه، عملیات پدافندی چزابه و عملیات پدافندی شوش اشاره کرد.
سال سوم؛ ورود به خاک عراق: که حاکی از تغییر استراتژی ایران و شروع عملیات‌های مهم برای بازپس‌گیری مناطق مرزی و تجاوز به خاک عراق است. در این سال، جنگ شاهد ۹عملیات آفندی در تمامی خطوط درگیر بود. عملیات هایی مثل والفجر ۱و۲و۳ که در تمامی این عملیات ها عراق هیچ گونه تحرکی برای حمله به مواضع ایران از خود نشان نداد.
سال چهارم؛ فشارهای سیاسی برای تحمیل صلح: دو عملیات مهم در سال چهارم والفجر۴ و خیبر بود. در این سال جنگ در حالی پایان یافت که جای پای ایران در داخل خاک عراق در جزایر مجون نتوانسته بود تاثیری بر روند اقدامات سیاسی به نفع ایران داشته باشد و بدین گونه جنگ به سال پنجم کشیده شد.
سال پنجم؛ جنگ شهرها و عملیات محدود: از جمله عملیات های مهم در این سال، عملیات بدر شمرده می شود که ایران از سوی کشور عراق مورد حمله قرار گرفت و اسکله های خارک به آتش کشیده شد و عملیات بدر در چنین شرایطی برای تکمیل عملیات خیبر و دست یابی به اهداف مورد نظر در منطقه هور العظیم آغاز شد.
سال ششم؛ تصرف فاو: دو عملیات مهم دیگر والفجر ۸و۹ در این سال صورت گرفت. سال ششم جنگ با وجود عملیات های متعدد دیگر درحالی پایان یافت که روزهای پر فراز و نشیبی طی شده بود و جبهه های جنگ فعالیت بیشتری را شاهد بود. موازنه نظامی هر چند در ظاهر به نفع ایران بود ولی از نظر تاثیر گذاری در سیاست جهانی به ضرر ایران تمام شد و عراق با شدت بیشتر بمباران اهداف یر نظامی و جنگ شهر ها را پیگیری کرد.
سال هفتم؛ صدور قطعنامه ۵۹۸: علی رغم پیروزی نظامی ایران در تصرف فاو، توازن سیاست بین المللی به طرف عراق متمایل شد و خطر پیروزی ایران در جنگ، تحدان عراق را برآن داشت تا با حمایت بیشتر از عراق از ادامه روند پیروزی های ایران ممانعت بعمل آورند.
سال هشتم؛ پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ: سرانجام جنگ به هشتمین سال خود رسید، ۷سال نبرد بدون دست یابی به موقعیتی تعیین کننده از دو طرف تاریخ جدیدی را در صحنه بین المللی رقم زده بود.»
این اطلس به‌عنوان یک مرجع معتبر و مهم در زمینه تاریخ جنگ ایران و عراق، نه تنها برای علاقه‌مندان به تاریخ جنگ، بلکه برای محققان، دانشجویان و پژوهشگران نیز منبعی ارزشمند محسوب می‌شود. اطلاعات دقیق و مستند، همراه با تصاویری که هرکدام داستانی از شجاعت، فداکاری و ایثار رزمندگان ایرانی را روایت می‌کنند، این کتاب را به یک اثر فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر تبدیل کرده است.
