همراه با کاروان عشق حسینی در پنج استان مرزی

به گزارش نویدشاهد، در طول تاریخ تشیع، هیئت‌های مذهبی همواره یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های آموزشِ مذهب و تجمع مذهبی در میان مردم بوده است. کتاب نیز به عنوان کهن‌ترین رسانه و معتبرترین منبع پیام مورد توجه نخبگان و سخنوران و اندیشمندان بوده است. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همین نگاه در ایام اربعین حسینی(ع) 7 موکب در 5 استان مرزی برپا کرده است.

برپایی موکب توسط کتابخانه‌های عمومی

هیئت‌های حسینی در سالیان گذشته و موکب‌های عزاداری در سالیان اخیر اجتماعاتی هستند که علاوه بر تحکیم بنیان باورهای مذهبی و اعتقادی، نقش مهمی در آموزش و هدایت مخاطبین خود، در حوزه‌های مختلف فرهنگ دینی از جمله ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بر عهده داشته و دارند.

همچنین در کنار نقش آفرینی اعتقادی و آموزشی، نباید از ابعاد تأثیرگذار هیئت در حوزه‌های فرهنگی، تربیتی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در تاریخ جوامع اسلامی غافل شد. مراجعه و استقبال عمومی مردم ایران اسلامی و اقشار مختلف مردم به کتابخانه‌های عمومی به عنوان، پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی، در چند سال اخیر، تحول چشم گیری داشته است. چه اینکه در الگوی فعالیت‌های فرهنگی، کتابخانه‌های عمومی همیشه به عنوان نخستین و مهم‌ترین پایگاه، فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و آموزشی حتی اقتصادی در میان مردم مطرح شده است.

ادارات‌کل کتابخانه‌های عمومی استان‌های «ایلام»، «خوزستان» و «کرمانشاه» با برپایی هفت موکب‌ در مناطق مرزی خود با کشور عراق، اقدام به ارائه خدمات فرهنگی کتاب‌محور کرده‌اند. در ادامه خبرنگار نوید شاهد به توصیف حال و هوای این روزهای این موکب‌ها پرداخته است.

اطلاعات کلی از موکب‌ نهاد کتابخانه‌های عمومی

در موکب‌هایی که نهاد کتابخانه‌های عمومی برپا کرده است، برنامه‌های فرهنگی متنوعی شامل برگزاری پویش «اول کتاب عشق نامش حسین بود» و همچنین «قصه گویی»، «شعرخوانی»، «پرده‌خوانی»، «مسابقه نقاشی»، «اوریگامی»، «اجرای طرح سلام بر حسین(ع)»، «بازی‌های فکری»، «عکس یادگاری»، «جمع خوانی نوجوانان»، نمایش «نماهنگ»، «موشن‌گرافی» و «انیمیشن‌های متناسب با اربعین و نمایشگاه کتاب‌های عاشورایی» برای کودکان و نوجوانان اربعینی در حال انجام است.

نام‌نویسی رایگان در کتابخانه‌های عمومی کشور  و فراهم آوردن امکان اسکان زائرین در سالن مطالعه کتابخانه‌هایی که در مسیرهای منتهی به مرز قرار دارند، از دیگر خدمات ارائه در این موکب‌ها هستند.

همچنین فایل‌های کتاب‌های صوتی منتخب و پادکست‌های برگزیده شعرا و دبیران محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور که متناسب با شناخت راه و روش امام حسین علیه‌السلام و یارا ایشان است؛ به عنوان توشه راه زائران اربعینی منتشر و در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.‌

«موکب اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام»

در ابتدا از تهران به سوی ایلام حرکت کردیم تا به شهر مرزی مهران رسیدیم، چه زیبایی‌هایی در این مسیر به نمایش درآمده بود که اوج آن در مرز مهران مشاهده می‌شود. خودمان را به بلوار امام‌زاده سیدحسن(ع) رساندیم، در انتهای آن بلوار با نام شهیدی به نام «شهید ملکیاری» برخورد کردیم، از آنجا موکبی را دیدیم که درنبش بوستان شهرداری واقع شده بود و همان موکبی بودکه دنبالش می‌گشتیم؛ یکی از هفت موکب «نهاد کتابخانه‌های عمومی».
این موکب با محوریت کتابخانه عمومی امام رضا(ع) در فضایی به مساحت  877 متر مربع و به مدت پانزده روز و از چهاردهم شهریور کار خودش را آغاز و تا بیست‌وهشتم شهریور1402 میزبانی زائران امام حسین(ع) مشغول خواهد بود. این موکب علاوه بر ارائه برنامه‌های متنوع فرهنگی، شامل اسکان 60 زائر و توزیع اقلام ضروری مانند آب معدنی، شربت، چای و ملزومات بهداشتی به همراه پذیرایی مخصوص کودکان به آن‌ها جوایز فرهنگی که با نام شهدا متبرک شده بود، اهدا می‌کرد.

از دیگر کارهایی که در این موکب توجه ما را به خود جلب کرد، تهیه بنرهایی با تصاویر برخی شهدای مدافع حرم بود. زمانی که زائران به موکب‌ مراجعه می‌کرند، برای بیعت با شهدا یک جمله برای همان شهیدمی‌نوشتند.

آیین پیاده‌روی اربعین حرکت فرهنگی مهمی است که در مقیاس جهانی شکل گرفته است. این جمعیت عظیم با قلبی مملو از عشق حسینی از نقطه به نقطه جهان برای زیارت عتبات عالیات به مهران می‌آیند تا ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان نشان دهند. همه از دیدن این عشق و این جمعیت به وجد آمده بودیم اما زمان رفتن به کرمانشاه فرا رسیده بود. مشتاق بودیم ببینیم در آنجا این شور عاشقی چه جلوه‌ای به ما نشان خواهد داد.

«موکب راه کربلا»، «موکب قصرشیرین» و «موکب خسروی» در استان کرمانشاه

شنیده بودیم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در کرمانشاه سه موکب برای زائران اربعینی تدارک دیده است. به سوی کرمانشاه حرکت کردیم تا سری به این موکب‌ها بزنیم و از حال احوالات زائران کربلا مطلع شویم.

برای رسیده به کرمانشاه از مسیر اسلام آباد غرب عبور کردیم و بزرگراه کربلا رسیدیم، جمعیت زیادی به عشق اباعبدالله حسین(ع) قدم بر می‌داشتند. از آنها عبور کرده و به میدان جمهوری اسلامی زائرسرای راه کربلا رسیدیم، دقیقا جایی که اولین موکب نهاد کتابخانه‌های عمومی به چشم می‌‌خورد.

این موکب علاوه بر خدمات فرهنگی، عضویت رایگان در کتابخانه‌های عمومی و امکان اسکان زائرین تا ۷۰۰ نفر را فراهم کرده است. در این موکب تصاویر شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مدافعان حرم، مدافعان سلامت و امنیت به زوار توزیع می‌شود. این کار صرفا به دلیل همراه کردن یاد یک شهید در طول مسیر پیاده روی اربعین با آن شخص است که حس امنیت و آرامش را به زائرین القا می‌کند. زوار عزیز امام حسین علیه السلام با این حرکت می‌توانستند ثواب زیارتی خود را با این شهید تقسیم کنند.

پس از آن به کتابخانه عمومی دهخدا واقع در نبش بوستان شاهد که دومین موکب نهاد کتاب‌خانه‌های عمومی بود رفتیم، این موکب با عنوان «موکب قصرشیرین» از دور دیده می‌شد. در آنجا کارهای فرهنگی تحت عنوان «توشه راه زائر» در حال انجام است. فایل‌های صوتی در اختیار زائرین قرار می‌گرفت تا ثواب پیاده‌روی خود را چندین برابر کنند.

کرمانشاه مرزی هم به نام خسروی دارد که نزدیک‌ترین مرز عزیمت به شهرهای زیارتی عراق است. آیین پیاده‌روی اربعین همچون رودی بی‌پایان، مملو از انسان‌هایی است که از اقصی نقاط کشور و جهان به هم پیوسته‌اند. هرچند سالهاست جریان دارد اما آنچه می‌بینیم موج خروشان عاطفه‌ها است که به سوی قبله دل‌ها و کربلای معلی در حرکت است.
نهاد کتابخانه‌های عمومی موکبی هم با عنوان «موکب خسروی» دارد که در مرز بین‌المللی خسروی، بلوار راه کربلا، نبش مسجد جامع خسروی واقع است. در این موکب هم مانند دو موکب دیگری که در کرمانشاه بود. خدمات فرهنگی و تاثیرگزاری در اختیار زائرین قرار می‌داد.

هرچه می‌گذشت، بیشتر عشق امام حسین (ع) را در کنار موجی از احساسات و همراهی و مهربانی زوار، مشاهده می‌کردیم. بسیاری از مسلمانان و شیعیان جهان هر سال مشتاقانه‌تر از سال قبل در آیین میلیونی و جهانی اربعین حسینی شرکت می‌کنند که چیزی جز معجزه عشق به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) نیست.

«موکب اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی» و «موکب طریق القدس» در استان خوزستان

در ادامه این مسیرپر فراز و نشیب که سرشار از عشق به امام حسین(ع) بود تصمیم گرفتیم برای دیدن موکب‌های دیگر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور راهی استان خوزستان شویم. همین عشق به حضرت اباعبدالله الحسین باعث شد تا خستگی را متوجه نباشیم و مشتاقانه به مقصد بعدی خود حرکت کنم.

پس از گذشت حدودا 7ساعت به خوزستان این شهر مقاوم و کهن‌ با مردمی رشید، ایثارگر و مهربان رسیدیم. آنچه که در این استان می‌بینیم، یادآور سال‌های 8 سال دفاع مقدس و حماسه و ایثار و اقتدار است.

استان خوزستان نیز از شانزدهم تا بیست‌وهشتم شهریور1402 با برپایی دو موکب شامل یک موکب برای ارائه خدمات فرهنگی، عضویت رایگان در کتابخانه های عمومی و یک موکب برای اسکان زائران را تا 150 نفر فراهم کرده است.

در طول مسیر تاریخ خوزستان را در ذهنمان مرور می‌کردیم که به «موکب طریق القدس» رسیدیم. این موکب از دیگر موکب‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی است که در شهر بستان، نبش بوستان مرکزی کتابخانه طریق القدس واقع است.

همچنین در این موکب فایل‌های کتاب‌های صوتی منتخب و پادکست‌های برگزیده شعرا و دبیران محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به عنوان توشه راه زائر منتشر و در اختیار زائرین قرار می‌گیرد.‌

«موکب اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان» مستقر در مرز چذابه، عمود 36 از دیگر موکب‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. در این موکب‌ها مانند دیگر موکب‌های نهاد کتابخانه‌ها فعالیت فرهنگی با عشق و احترام در حال انجام است.

«پرده‌خوانی»، «تهیه کاردستی»، «ساخت پرچم»، «قصه‌خوانی»، «شعرخوانی» و «اریگامی» از جمله کارهایی بود که برای کودکان و نوجوانان در این موکب‌ها در نظر گرفته شده بود.

پوستر ویژه‌برنامه‌های اربعینی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با هدف ترویج فرهنگ عاشورایی، پوستری برای ویژه ‌برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به مناسبت اربعین حسینی را با شعار «سرفصل کتاب عشق ما، حسین(ع) است» منتشر کرده است که در مقابل این موکب‌ها این پوستر را مشاهده می‌کنید.

این پوستر در ایام اربعین حسینی در فضاسازی‌های مواکب و انجام برنامه‌های فرهنگی پویش ملی «کتاب دستت چیه؟!»، پویش «زیارت نیابتی‌ شهدا»، «روایت و خاطره نویسی» و همچنین ویژه‌برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی و مواکب نهاد در مناطق مرزی چون «عهدنامه شهدا»، «پرده‌خوانی و نقالی» و «قصه‌گویی» مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پوستر طراحی شده برگرفته از نقل مرحوم استاد فاطمی‌نیا از عالمی مصری است که در کتاب وی به چند مورد از شباهت‌های امام حسین(ع) و قرآن کریم اشاره شده است؛ از جمله اینکه نشستن در مجلس روضه امام حسین(ع) همچون نشستن در مجلس قرآن عبادت است؛ یا همانگونه که قرآن برای مسلمین شفا و رحمت است، تربت امام حسین(ع) نیز شفای دردها است.

همچنین در طراحی این پوستر با توجه به حدیث ثقلین، همراهی اهل بیت(ع) و قرآن در این پوستر نمود بصری پیدا کرده است و از آنجا که زائران سیدالشهدا(ع) در مسیر پیاده‌روی اربعین در حال حرکت به سمت نور هستند، بر عرش آسمان قرار گرفته‌اند و پاکی آنها در قالب هیئت‌های ابرگونه نمایش داده شده است.

خبرنگار: آرزو رسولی