مفهوم امت اسلامی از شاخصه‌های کلیدی اندیشه تمدنی انقلاب است
به گزارش خبرنگار نوید شاهد، نخستین نشست هم‌اندیشی «دیپلماسی ایثار» با محوریت شکلگیری تمدن نوین اسلامی و با حضور وبیناری رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای «اسپانیا» و «تونس» صبح بیست‌وسوم اسفندماه 1401 در مجتمع فرهنگی شهید «رسول‌زاده» برگزار شد. در این مراسم «سید محمد صادق هاشمی» معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران، دکتر «رحیم نریمانی» مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران، دکتر «محمدرضا بهمنی» معاون توسعه روابط همکاری‌های فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین «محمد اسدی موحد» مدیر عامل موسسه فرهنگی پژوهشی الهدی حضور داشتند.
دکتر «محمدرضا بهمنی» معاون توسعه روابط همکاری‌های فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ضمن گرامیداشت روز شهید که یک نماد معرف ادبیات انقلاب اسلامی محسوب میشود، بیان کرد: گرامیداشت چنین روزی در تقویم کاری بسیار ارزشمند است. در مبانی اندیشه انقلاب که برگرفته از اندیشه «رهبران انقلاب»، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است، مفاهیمی که برخاسته از مفاهیم نوین اسلام است و نگاه به آینده جهان اسلام و حیات بشری را تعبیر می‌کند؛ چند مفهوم از مفاهیم برجسته هستند.
وی ادامه داد: چند مولفه مشترک وجود دارد؛ که دو مورد آن اهمیت والایی دارد. چون در حوزه تمدن‌پژوهی گاهی نگاه به پیشینه تاریخی تمدن‌ها است، گاهی به نظام‌های تمدنی پرداخته میشود و گاهی می‌توان در تمدن‌پژوهی به مناسبات انسانی پرداخت. روایت دیگر در بحث تمدنی، «لایه سخت‌افزاری» است. گاهی هم ابعاد «نرم» و «نرم‌افزاری» تمدن مطرح میشود که وجوه تمایز اندیشه انقلاب را می‌توانیم جست‌وجو کرد.
معاون توسعه روابط همکاری‌های فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به دو مولفه درباره مفهوم «نرم» که در ادبیات اندیشه تمدنی مقام معظم رهبری برجسته است، اشاره کرد و گفت: «دو مفهوم برجسته در اندیشه تمدنی مقام معظم رهبری مفهوم «امت اسلامی» و «سبک زندگی اجتماعی» است. هر دو مولفه از مفاهیمی هستند که می‌توان آن‌ها را فراقلمرویی و فراتر از مرزهای جغرافیایی قلمداد کرد. مفهوم امت اسلامی از شاخصه‌های کلیدی اندیشه تمدنی انقلاب اسلامی است.»
محمدرضا بهمنی، خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در حوزه همزیستی اجتماعی که شکلگیری امت اسلامی متاثر از این مفهوم است؛ مسئله مناسبات انسانی را باید برجسته کنیم. این موضوع که در ادبیات مباحث اجتماعی مرسوم است، انسان را محور شکلگیری معرفی می‌کند. مناسبات «انسان با هم‌نوع خودش»، «انسان با طبیعت» و «انسان با معبود و محبوب خودش» را می‌توان به خوبی برجسته کرد.
وی ادامه داد: در این فضا وجوه مشترکی بین تمام تمدن‌ها وجود دارد. اما آنچه که در ادبیات نوین اسلامی معنای برجسته‌سازی پیدا می‌کند، وجه مناسبات انسان با معبود خود است. در تمدن‌ها حرکت از رفتارهای فرد محور، به سمت رفتارهای جمع محور و شکلگیری اجتماعات انسانی از مفاهیم عام است. آنچه شاخصه ادبیات انقلاب است؛ «نوین بودن تمدن» و «اسلامی بودن تمدن» است.
معاون توسعه روابط همکاری‌های فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به معنای قرآنی عبودیت که در مناسبات انسانی مفهوم ایثار را دنبال می‌کند، اظهار کرد: مفهوم ایثار معنایی است که با نخستین مولفه که «امت اسلامی» است، مفهوم می‌یابد. به عنوان مثال، انسان‌هایی با محوریت عبودیت از نقاط مختلف جهان اسلام برای تحقق یک هدفی که دفاع از حرم باشد؛ متاثر از فرهنگ ایثار از خود گذشتگی نشان می‌دهند. در حوزه دفاع از حرم این معنا بسیار پررنگ شد.
وی در پایان افزود: در مفاهیم ادبیات و اندیشه تمدنی در انقلاب اسلامی دو مفهوم مهم «همزیستی اجتماعی» و «سبک زندگی اجتماعی» از مفاهیم پایه‌ای و کلیدی هستند. محل تلاقی این دو مفهوم باعث خواهد شد تا ایثار جایگاه خودش را پیدا کند. معنای ایثار در فرایند شکلگیری امت اسلامی جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. ما در فراگیرسازی فرهنگ ایثار و شهادت و در مسیر دستیابی به تشکیل جامع جهان اسلامی و برای حرکت به غایت جهان اسلام و ادبیات و اندیشه اسلامی می‌توانیم این موضوع را تبیین کنیم.
