شالویی: حضور در «اکسپو» فرصت ارزنده‌ای برای دیده شدن فرهنگ ایرانی است
به گزارش خبرنگار نوید شاهد، آیین رونمایی از جلد دوم کتاب «دنیای شیشه‌ای» صبح امروز، 16 آذرماه 1400 با حضور «مهدی افضلی» مدیرعامل بنیاد رودکی، «دکتر نادر کریمیان سردشتی»، «علیرضا بهرامی»، نویسنده کتاب و «محمود شالویی»، سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار رودکی برگزار شد.
شالویی، سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این برنامه به اهمیت توجه به دیپلماسی هنری و دیپلماسی فرهنگی پرداخت و گفت: باید اهداف خود را از حضور فرهنگی یا هنری در اکسپو‌ها بشناسیم. ما هم‌اکنون با بسیاری از کشور‌های دنیا توافق‌نامه‌های فرهنگی امضا کرده‌ایم. باید این توافق‌نامه‌ها را پیگیری کنیم.
وی افزود: در زمانی که رایزن فرهنگی بودم، متوجه شدم که با وجود سوابق تاریخی غنی، هنوز هم بسیاری از مردم دنیا نام کشور ما را با کشور عراق (به دلیل شیوه نگارش و نحوه تلفظ ) اشتباه می‌گیرند. ما باید کشورمان را با داشته‌های فرهنگی به دنیا معرفی کنیم و فرصت دیده شدن در عرصه‌هایی چون اکسپو را از دست ندهیم.
افکار عمومی در زمینه «اکسپو» مطالبه‌گر باشند
افضلی در این مراسم به اهمیت برگزاری اکسپو‌ها پرداخت و گفت: هدف ما از برگزاری این مراسم، توجه به همین موضوع است. برگزاری اکسپو در دنیا 170 سال قدمت دارد اما ایران در این سال‌ها حضور چشمگیری در این رویداد فرهنگی نداشته است.
وی از «اکسپو» به عنوان المپیک فرهنگی یاد کرد و افزود: با این حال، این موضوع برای مدیران، نخبگان فرهنگی و مردم جامعه ما امری شناخته شده نیست. پیش‌بینی شده بود که از اکسپویی که هم‌اکنون در دبی برپاست، 25 میلیون بازدید صورت می‌گیرد اما بازدید 30 میلیونی مردم دنیا از این اکسپو که برگزاری آن با شعار «پیوند افکار، خلق آینده» تا 21 فروردین 1401 ادامه دارد، برگزارکنندگان را شگفت‌زده کرد.
وی با بیان این‌که حضور ایران در این رویداد فرهنگی معمولا با رویکرد تجاری بوده است، گفت: من در «شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی» به نمایندگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور دارم. سازمان‌های مختلف بیشتر انگیزه‌های تجاری را در این رویداد دنبال می‌کنند در حالی که هدف برگزارکنندگان اکسپو هم‌اندیشی ملت‌ها است. لازم است که افکار عمومی در این زمینه مطالبه‌گر باشند تا بتوانیم در اکسپوی 5 سال آینده که در کشور ژاپن برگزار می‌شود، حضور مطلوبی داشته باشیم.
افضلی درباره کتاب «دنیای شیشه‌ای» نیز اظهار کرد: علیرضا بهرامی در این زمینه دغدغه‌های زیادی داشت و توانست تجربه‌نگاری خوبی از اکسپو‌های برگزار شده داشته باشد.
دغدغه نگارنده در «دنیا شیشه‌ای» مشهود است
دکتر نادر کریمیان نیز در این برنامه به دغدغه‌های علیرضا بهرامی در خصوص اکسپو‌های جهانی اشاره کرد و گفت: من با مطالعه و مرور کتاب «دنیای شیشه‌ای» دو نکته را دریافتم. نخست این‌که نویسنده بر اهمیت حضور در اکسپو‌ها در سطح جهان تاکید دارد و دیگر آن‌که نویسنده به جایگاه ایران در اکسپو‌ها پرداخته است. او 850 عکس باکیفیت و رنگی را در این کتاب به چاپ رسانده است.
وی سپس به تعریف مفهوم «اکسپو» پرداخت و گفت: «اکس» به معنای خروج از یک فضای بسته به فضای باز است و «پو» از ابتدای واژه پوزیشن وام گرفته شده است. بنابراین، این واژه دارای مفهومی خاص و مهم است. تمامی کشور‌ها می‌کوشند هر آن‌چه در ظرفیت فرهنگی خود دارند، در اکسپو‌ها برای ملت‌های جهان به نمایش بگذارند و در واقع، در محدوده فرهنگی خود باقی نمانند.
این پژوهشگر، تاکید کرد: ایران با سبقه فرهنگی خاص و پیشینه تاریخی ارزنده ای که دارد، می‌تواند در اکسپو‌ها با قدرت و توان بیشتری ظاهر شود.
وی از رودکی به عنوان شاعری یاد کرد که سرسلسله اکسپو‌های فرهنگی است و افزود: ما پیش از دوره قاجار، در دولت «آل سامان» نیز اکسپوی فرهنگی داشتیم و بیش از 70 دیوان شعر شاعران به امضای رودکی امکان انتشار یافتند. متاسفانه با وجود سابقه غنی فرهنگی، در زمینه دیپلماسی فرهنگی کم‌کاری‌هایی داریم.
ضرورت ترمیم تَوَلی‌گری در زمینه حضور در اکسپو
علیرضا بهرامی نیز طی سخنانی کوتاه به پیشینه حضور ایران در اکسپو‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: ایران 4 بار در دوران قاجار، یک‌بار در دوران پهلوی و 8 بار در سال‌های پس از انقلاب در اکسپو‌های جهانی حضور یافته است اما علای‌رغم این حضور، تجربه‌نگاری از این رویداد فرهنگی بسیار ضعیف بوده است.
وی ادامه داد: برای نوشتن کتاب «دنیای شیشه‌ای» 6 نوبت سفر رفتم که یک بار به دعوت وزارت بازرگانی و 5 دوره دیگر به همت شخصی و یاری علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر ایرانی بوده است؛ چراکه اسپانسری این کار از عهده من خارج بود.
این فعال فرهنگی بر ضرورت ترمیم ساختار تولی‌گری در زمینه حضور در اکسپو و تاسیس یک نهاد دائمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مطالعه و تحقیق در این زمینه تاکید کرد و افزود: حضور در اکسپو‌ها نیازمند برنامه‌ریزی پیوسته فرهنگی است.
در پایان این برنامه از کتاب «دنیای شیشه‌ای» رونمایی شد.
