کتاب‌هایی برای کاستن از حسرت حضور در مراسم اربعین

رهبر معظم انقلاب در آیین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس نیز به این نکته اشاره داشتند و فرمودند: « حالا بحث اربعین پیش آمده، بعضی‌ها خب عاشق امام حسین هستند، عاشق اربعینند؛ [خب،] معلوم است، همه‌ی ما [هستیم]؛ حالا خیلی از شماها که خودتان رفته‌اید، بنده که محروم بودم و مشتاق هم بودم -گر چه دوریم به یاد تو سخن میگوییم-(۱۸) امّا خب رفتن برای راه‌پیمایی اربعین، فقط متوقّف به صلاحدید مسئولان ستاد ملّی مربوط به کرونا است. اگر گفتند نه -که تا الان گفتند نه- باید همه تابع باشند، همه باید تسلیم باشند. اینکه مثلاً فرض کنید ما بلند شویم برویم لب مرز اظهار ارادت به حضرت بکنیم، نه [نمیشود]؛ از داخل خانه اظهار ارادت کنیم. دو سه زیارت مهم روز اربعین وارد است؛ روز اربعین، همه‌ی مردم بنشینند زیارت اربعین را با حال، با توجّه بخوانند و شِکوه کنند پیش امام حسین (علیه السّلام) و بگویند یا سیّدالشّهداء، ما دلمان میخواست بیاییم، نشد، وضع این جوری است تا یک نظری بکنند، یک کمکی بکنند»

پایگاه خبری نوید شاهد با معرفی 10 عنوان کتاب ویژه آشنایی با «اربعین حسینی» کوشیده است گامی در جهت معرفی این آیین مذهبی شیعی و کاستن از حسرت دیدار بردارد.

کتاب «کوثر اربعین» نوشته حضرت‌آیت‌الله جوادی آملی است. این کتاب در راستای معرفت‌شناسی جریان اربعین به نگارش درآمده و در آن به چیستی زیارت اربعین، ضرورت و اهمیت اربعین، فلسفه و حکمت زیارت اربعین و آداب زیارت، پرداخته شده است.

این کتاب در سه بخش «کلیات» شامل مباحثی مانند چیستی، اهمیت، حکمت، آداب و آثار زیارت، «زیارت امام حسین علیه السلام» شامل مباحثی چون زیارت و عزاداری امام حسین علیه السلام، فلسفه زیارت و نقش زیارت در جاودانگی حماسه حسینی، «زیارت اربعین» شامل مباحثی مانند ویژگی عدد اربعین، اهمیت اربعین، تاریخچه ازیارت اربعین، تبیین آموزه های برجسته در زیارت اربعین و در نهایت ذکر برخی از آثار و ظرفیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیاده روی اربعین است.

در بخشی از این کتاب آمده است: « هر حقیقت علامت و نشانه‌ای دارد. ایمان نیز شاخصی دارد و یکی از نشانه‌های روشن آن زیارت اربعین است که در بیان امام حسن عسکری(ع) آمده است که «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاهُ الْإِحْدَی وَ الْخَمْسِینَ وَ زِیَارَهُ الْأَرْبَعِینَ»؛ نشانه‌های مأمن پنج چیز است، «۵۱ رکعت نماز و زیارت اربعین…» گویاست که که زیارت حقیقی دارد و زیارت اربعین در میان زیارت‌ها جایگاه بس ویژه ای، به گونه‌ای که هم‌ردیف با نماز واجب و مستحبّی روزانه از نشانه‌های ایمان و مؤمنین معرفی شده است.»

کتاب «کوثر اربعین» در اندیشه و آثار آیت‌الله جوادی آملی به همت پژوهشگاه معارج وابسته به بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء منتشر شده است.

در این مجموعه، مقالات تلاش شده تا با رویکردی جامعه شناختی ظرفیت های فرهنگی و تمدنی اربعین به مثابه یکی از مهمترین مناسک دینی بررسی شود.

«مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» در چهار فصل به موضوعاتی چون «ظرفیت‌های تمدنی کنگره اربعین، مدنیت و معنویت در آن» «ظرفیت های کلان اجتماعی یک آیین دینی»، «آیین حسینی؛ ظرفیت های فرادینی» و «الگویی برای مطالعات آینده اربعین پژوهشی» می‌پردازد.

کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» جزو اولی تلاش های فکری اندیشه‌ای در زمینه نظریه پردازی درباره رویداد بزرگ و گردهمایی عظیم شیعیان در آیین اربعین حسینی(ع) است. مقالات کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» توسط پژوهشگران و متخصصان رشته‌های مختلف دانشگاهی و حوزوی نوشته شده است که از جمله این موارد می توان به مسعود معینی پور، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، حبیب الله بابایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، سیدحسین شرف الدین، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، حسن خجسته، عضو هیئت علمی دانشکده صدا و سیما، مصطفی جمالی، عضو هیئت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم، محمد تقی کریمی عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و... اشاره کرد.

انتشارات سوره مهر این کتاب را در 280 صفحه، قطع رقعی و به بهای 13‌هزار تومان روانه بازار نشر کرده است.

«اربعین در فرهنگ شیعه» نوشته سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی(-۱۳۳۴) است. این کتاب با استفاده از منابع تاریخی و روایی و با بهره‌ جستن از سنّت و سیره اولیای دین، درصدد است تا به به اثبات برساند که برگزاری مجالس اربعین از اختصاصات حضرت امام حسین علیه‌اسلام است.

این اثر در یک مقدمه و سه فصل با عناوین: «مفهوم واژه اربعین در اسلام»، «فلسفه قیام حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام» و «اختصاص اربعین به سیدالشهداء علیه السلام شعار شیعه است» مورد بررسی قرار گرفته است.

انتشارات مکتب وحی این کتاب را در 117 صفحه، قطع رقعی و به بهای 9‌هزار تومان روانه بازار نشر کرده است. این کتاب از طریق سایت طاقچه نیز قابل خریداری است.

شرح زیارت اربعین

این کتاب نوشته سید محمود شکیبا اصفهانی است. در شرح زیارت اربعین، بعد از مقدمه 42 فراز زیارت اربعین همراه با شرح این زیارت آمده است.

عظمت امام علیه السلام در کل هستی، مظلومیت امام علیه السلام ، گریه و اشک بر امام علیه السلام و ثواب آن ، هدف قیام حضرت علیه السلام ، سرانجام قاتلین امام علیه السلام ، ثواب لعن بر قاتلین امام علیه السلام ، پاکی امام علیه السلام از هر آلودگی ، حجت بودن امام علیه السلام برای همگان ، امام علیه السلام پناهگاهی برای همه پناهجویان ، رجعت و بازگشت امام علیه السلام به دنیا در زمان امام زمان عج ، اظهار محبّت زائر به امام علیه السلام و یک دل و یک صدا شدن با حضرت علیه السلام ، ثواب صلوات و درود به حضرات معصومین علیهم السلام ، داستانهای شهادت امام حسین علیه السلام و بعد از آن تا شام ، عزاداری امامان خاصه امام رضا علیه السلام برای جد غریبشان امام حسین علیه السلام ، پاکی ولادت امام و عصمت حضرت ، سرگذشت قاتلین امام حسین علیه السلام ، هتک حرمت امام و وجوه حرمت امام ، احتجاج امام سجاد در شهر شام ، معنای عهد الهی در قرآن کریم و مفهوم و مصداق واقعی صراط مستقیم از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است.

«شرح زيارت‌نامه اربعين» را انتشارات عطر عترت قم در سال 1396 منتشر کرده است.

این کتاب مجلدی به قلم سید محمد صادقی آرمان یکی از مجموعه 6 جلدی «سرآغاز» است که می‌کوشد به الگوی مفهومی پیاده‌روی اربعین از نگاه مقام معظم رهبری بپردازد و به ماموریت اصلی حرکت جهانی پیاده روی اربعین اشاره می‌کند.

در هر جلد از این کتاب ها سعی شده است که به واکاوی مأموریت های مهم پیارده روی اربعین و همچنین توسعه مفهوم کامل حادثه اربعین پرداخته شود.

این مجموعه را انتشارات «شهید کاظمی» در سال 1398 در 80 صفحه و در قطع رقعی منتشر کرده است.

 این کتاب به قلم رسول جعفریان است. وی در «تاملی در نهضت عاشورا» در ابتدا منابع تاریخی مربوط به قیام عاشورا را معرفی کرده و سپس با نگاهی تاریخی، زمینه‌های قیام و گزارش قیام از آغاز تا شهادت امام(ع) و پیامدهای اجتماعی سیاسی آن را بازنموده است. در بخش‌های بعدی کتاب، ضمن پرداختن به موضوع اربعین، به تحلیل اهداف قیام پرداخته و آثار قیام حسینی را بررسی می‌کند.

رسول جعفریان علاوه بر رویکرد توصیفی نسبت به قیام حسین(ع)، در بخش‌های پایانی این کتاب رویکرد تحلیلی دارد و به چرایی قیام امام(ع) پرداخته است. در پایان کتاب، نویسنده به بحث تحریفات عاشورا و علل آن پرداخته و کتاب «روضة الشهداء» ملاحسین کاشفی را مورد نقد و بررسی قرار داده است. انتشارات «مورخ» این کتاب را در سال 1386 منتشر کرده است.

«زیارت اربعین؛ جلوه گاه تربیت»

این کتاب نوشته حجت الاسلام جلیل جعفر زاده است. که به فلسفه زیارت اربعین می پردازد.

در فصل اول اين كتاب به فلسفه زيارت اربعين، در فصل دوم به اهميت زيارت اربعين و ديدگاه ها مختلف در مورد تاريخ اربعين حسيني (ع) و در فصل سوم نيز به اربعين در فرهنگ اهل بيت عصمت و طهارت (ع) و جلوه هاي تربيتي آن پرداخته شده است.

انتشارات سمیع كتاب «زيارت اربعين؛ جلوه گاه تربيت» را در 176 صفحه و در قطع رقعي روانه بازار نشر کرده است.

نوشته علی اکبر روحی گل خطمی است. این کتاب در بخش های مختلف به موضوعاتی چون عدد اربعین در متون دینی، دلیل بزرگداشت اربعین، آثار زیارت انسان های کامل و معصوم، اهداف قیام حسینی در زیارت اربعین، چهار عنصر همیشه جاویدان زیارت اربعین، حماسه اربعین و مساله مهدویت، پیاده روی اربعین یک رسم عربی نیست، یک رسم دینی است، شاخصه های تمدن ساز حماسه اربعین حسینی ، تشویق و ترغیب مردم به موضوع زیارت، کمک های مادی و معنوی به موکب ها، اثر پیاده روی اربعین برای ایجاد امنیت و صلح در جهان ،درس اربعین و پاداش زیارت امام حسین(ع) می‌پردازد.

در بخشی از کتاب می خوانیم «وقتی انسان در مسیر اربعین، خودش را قطره‌ای از یک اقیانوس می بیند تجربه ای از فناء فی الله و فدای اهل بیت شدن را در جان انسان به نمایش می‌گذارد، وقتی در مسیر کربلا پاهایش خسته می شود و خستگی را عمیقا با جسم خودش احساس می کند ارتباط روحی اش هم با امام حسین(ع)بیشتر می شود، ﺣﺎدﺛﻪ ﻋﺎﺷﻮرا ﻋﻈﯿﻢﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮏ ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻠﮑﻮﺗﯿﺎن ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و در ﻋﺎﻟﻢ ملک ﻫﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎی ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻠﮑﻪ اﻧﺒﯿﺎء اوﻟﻮاﻟﻌﺰم ﻫﻢ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺳﺎﯾﻪ ﺳﻠﻮک ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ اﻣﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ.»

انتشارات «بهار اندیشه» کتاب در امتداد عاشورا، نقش تمدن ساز حماسه اربعین حسینی(ع) را در ۵۵ صفحه در قطع پالتویی در ایام اربعین حسینی سال ۹۸ منتشر کرده است.

این کتاب که به قلم محمد‌تقی فیاض‌بخش نوشته شده است، یکی از مجلدات مجموعه 6 جلدی است که به آداب و مراقبات مهم ترین ایام سال در نزد اهل معنا (اوقاتی که در فرهنگ اهل بیت علیهم السلام فرصتی ویژه برای سیر و سلوک توحیدی معرفی شده اند) می‌پردازد. این ایام عبارت اند از: سه ماه ارجمند رجب، شعبان و رمضان، اربعین موسوی (یعنی ماه ذی القعده، دهه ی اول ذی الحجه) و ایام سوگواری حسینی علیه السلام در محرم و صفر.

مجلد پنجم از این مجموعه عصاره دستورات اخلاقی و عبادی و همچنین معارف توحیدی پیرامون عزاداری سیدالشهداء بنا بر مکتب تربیتی علامه طباطبایی است.

ویژگی مهم این کتاب آن است که مولف برخی لطایف و ظرایفی که خود در محضر اساتید اخلاق و سیر و سلوک، به ویژه مرحوم آیت الله سعادت پرور دریافت نموده، در اینجا ذکر کرده است.

آداب و مراقبات عزاداری سیدالشهداء (ع) و دستورات زیارت اربعین در سال 1396 در 192 صفحه روانه بازار نشر شده است.

یعقوب توکلی در این کتاب که به سفارش کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین نوشته شده است، به ابعاد حماسه بزرگ اربعین در قالب سفرنامه پرداخته است. نگاه یعقوب توکلی در این اثر پژوهشگرانه است.

این کتاب در بخش هایی چون اربعین در سنت تعاشورایی، روی کار آمدن صدام و ممنوعیت برگزاری اربعین، در راه کربلا، اردوی همدلی و برادری، راز عشق من به شهید محمدباقر صدر و مخالفت ها با اربعین تدوین شده است.

کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین کتاب « جای پای زینب علیهالسلام در اربعین» را با شمارگان 500 نسخه و به بهای 920 تومان روانه بازار نشر کرده است.