کنکاشی در مهمترین مشکلات ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

حجت الاسلام احمد مازنی، معاون اسبق پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید در گفت و گو با خبرنگار نوید شاهد به بررسی چالش های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت پرداخت و اظهار کرد: در حوزه رفتار فردی و اجتماعی بالاترین ارزش «ایثار» است. ایثار ذیل انفاق تعریف نمی شود بلکه خود ارزش مستقلی است که بالاتر از انفاق تعریف می شود.انفاق به معنی گذشتن از مازاد دارایی به نفع دیگران است اما ایثار به معنی گذشتن از آن چه خود به آن نیاز داری به نفع دیگران است بنابراین مالیات های اسلامی از قبیل زکات، خمس و انواع صدقات ذیل انفاق تعریف می شوند.

وی اضافه کرد: برای مثال خمس، پرداخت  20درصد از مازاد درآمد سالیانه است یعنی در طول سال هر چه درآمد داشتی مال خودت و 80 درصد مازاد درآمد سالیانه هم مال خودت، اما ایثار آن جایی است که شما از آن چه خودت به آن نیاز داری صرف نظر کنی و به دیگری بدهی، این جا است که عمل اهل بیت(ع) در گذشتن از افطاری به نفع مسکین، یتیم و اسیر از مصادیق ایثار است چون آن بزرگواران غذای دیگری برای افطاری نداشتند بلکه همه افطاری شان مختصر غذایی بود که بر سر سفره داشتند. عمل انسان مجاهد وقتی از جان خود می گذرد بالاترین درجه ایثار و مصداق حدیث شریف رسول خدا(ص) است که فرمودند: «بالاتر از هر خوبی خوبی دیگری است تا آن جا که انسان در راه خدا کشته شود که از آن بالاتر نیست.»

حجت الاسلام مازنی با تاکید بر این که وقتی می گوییم ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به طورحتم به معنی جنگ و کشته شدن نیست بلکه کشته شدن در راه منافع خلق و برای خدا بالاترین درجه ایثار است، تاکید کرد: ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به معنی گذشتن از هرگونه منافع شخصی به نفع دیگران است، بر این اساس زمانی که می گوییم شهدا و ایثارگران الگوی عملی جامعه هستند از این جهت است که وقتی شهید از جان خود برای امنیت، آرامش، آب و خاک، آزادی و عدالت گذشت ما از پول، مقام، نام و در صورت لزوم نان خود بگذریم. این فرهنگ می تواند در خانه، اداره، مغازه، مزرعه، کارخانه، دادگاه، مجلس و دولت جاری باشد و بیشترین نقش را در ترویج این فرهنگ، مقامات و مسوولان و بعد اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه دارند.

معاون اسبق پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید مهمترین چالش ترویج فرهنگ ایثار و شهادت فاصله عمیق بین شعار و عمل بعضی از مروجین این فرهنگ دانست و گفت: ترویج هر رفتار خوب در گرو عمل به آن رفتار خوب است، به همین جهت می گویند فرزندان ما به حرف های ما گوش نمی دهند بلکه از ما تقلید می کنند بنابراین اگر مردم در شعار مسوولان دعوت به ایثار ببینند اما در عمل آن ها استئثار یعنی زیر پا له کردن دیگران در جهت منافع خود، نه تنها به این شعار ها عمل نمی کنند بلکه چه بسا نسبت به این مفاهیم بدبین بشوند.

وی افزود: مشکل دیگر در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کم توجهی متولیان امر به این ماموریت است، من بارها سیاست دولت و مجلس را در مورد میزان بودجه فرهنگی کشور مورد نقد قرار دادم، بودجه فرهنگی کشور در بهترین حالت حدود نیم درصد است، همین نقد به برنامه و بودجه بنیاد هم وارد است چون بنیاد هم تابعی از نظام برنامه و بودجه کشور است، اگر برای فرهنگ مردم هزینه نکنیم ناچار باید برای مقابله با آسیب های اجتماعی و اداره زندان ها هزینه کنیم.

حجت الاسلام مازنی در ادامه با اشاره به اقداماتی که در طول خدمت در بنیاد شهید انجام داده است، توضیح داد: مهمترین اقداماتی که بنده در کنار همکاران بنیاد نقش کوچکی در آن داشتم، نخست سازماندهی حوزه پژوهش و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در قالب یک حوزه سازمانی با ماموریت درازمدت بود که متاسفانه با ادغام این حوزه با حوزه خدمات فرهنگی ضربه بزرگی به این ماموریت وارد شد، امیدوارم مدیریت جدید بنیاد این نقیصه را جبران کند. تالیف و تدوین کتاب «نظام نوین مددکاری و مشاوره» و سازماندهی مجدد حدود 90 مرکز مشاوره در سطح کشور از جمله اقدامات دوره خدمت در حوزه مددکاری و امور اجتماعی است، هم چنین تدوین برنامه آموزش خانواده در افق 10 ساله، سازماندهی امور ویژه و موارد خاص، برنامه مددکاری فردی و اجتماعی و نیز مشاوره فردی و اجتماعی، طرح معتمدین معین، مجلس ایثارگران و انتشار فصل نامه «خط زندگی» از دیگر خدمات این دوره است.

وی بیان کرد: طرح جمع آوری و مستندسازی وصایا و آثار شهدا «مشعل شهادت»، طرح سرگذشت پژوهی فرماندهان شهید، تالیف و انتشار فرهنگ اعلام شهدا و فرهنگنامه جاودانه های تاریخ، طرح روایت عشق و راویان نور، کارگاه قصه و رمان، کتابخانه تخصصی ایثار و شهادت، مرکز اسناد شهدا و مدیریت بیش از صد طرح پژوهشی بنیادی و کاربردی در حیطه فرهنگ ایثار و شهادت و خانواده های شهدا و ایثارگران از جمله اقدامات دوره خدمت در حوزه فرهنگی و پژوهشی بنیاد است.

حجت الاسلام مازنی در پایان با اشاره به مهمترین مساله ای که بنیاد شهید با آن روبروست، گفت: به نظر من بنیادی ترین مساله بنیاد شهید مباشرت این نهاد در فعالیت های خدماتی است، در حالی که فلسفه اصلی تاسیس بنیاد مدیریت و نظارت بر ارائه خدمات دستگاه های مختلف به جامعه هدف و مباشرت در هدایت جامعه در مسیر فرهنگ ایثار و شهادت است.

گفت و گو از نیره دوخائی