شهدای عصر پیامبر، بخش چهارم؛ 113 شهید غزوه اُحُد در سومین سال هجرت
نویدشاهد: یک سال پس از جنگ بدر، بزرگان قریش با یکدیگر عهد بستند تمام اموال تجاری خود را که ابوسفیان به تازگی را شام برایشان آورده بود، صرف جنگ با رسول خدا (ص) کنند. عباس بن عبدالمطلب خبر آماده شدن قریش برای جنگ با مسلمین را از طریق نامه به پیامبر (ص)رساند.
سپاه قریش با سه هزار جنگجو به فرماندهی ابوسفیان به سوی مدینه به راه افتاد. حضرت محمد (ص)پیشنهاد کرد مسلمانان در مدینه بمانند و در همان شهر مقابل دشمن بایستند، اما نظر و خواست مصرانه انصار بر خروج از شهر بود. ولی هنگامی که رسول خدا (ص) لباس نبرد پوشید. یاران او از اصرار خود پشیمنان شده و اعلام کردند که از مدینه خارج نمی شوند. آن حضرت با شنیدن این سخن فرمود: حالا که زره خود را پوشیده ام این سخن را می گویید؟ محمد وقتی زره خود را بپوشید آن را از تن بیرون نمی آورد. مگر آن که بجنگد و خداوند برای او پیروزی را مقرر کند. به این ترتیب، پیامبر (ص) به همراه هزار رزمنده از مدینه خارج شد و این ام مکتوم را به امامت نماز جماعت آن شهر گمارد.
هنگامی که سپاه اسلام به منطقه شوط- جایی میان اُحُد و مدینه – رسید، عبدالله بن ابی بن سلول، که سرکرده منافقین بود، به مدینه بازگشت و سیصد نفر از سپاه اسلام را نیز با خود همراه کرد. مسلمانان بالاخره در پای کوه احد با مشرکین رودررو شدند و نبردی سخت میان آنها درگرفت. آنان سپاه کفر را که بیست و دو کشته داده بود به فرار واداشتند. اما با غفلت عده ای از مسلمانان، دشمن به طور موقت بر آنها غلبه یافت و همگی، به جز رسول خدا (ص)، حضرت امیرمومنان (ع) و ابودجانه پراکنده شدند. ولی با مقاومتی که این سه بزرگوار از خود نشان دادند، دیگر با رزمندگان مسلمان نیز به میدان بارگشتند و مشرکین را به عقب راندند.
1) ابواَسیره، فرزند حارث
2) ابوالحکم عمرو، فرزند قیس بن زید
3) ابوالولید رفاعه، فرزند عمروبن زید
4) ابواوس حارث، فرزند اوس
5) ابوایمن، غلام عمروبن جموح
6) ابوجابر عبدالله، فرزند عمروبن حرام
7) ابوحبّه، فرزند عمیر یا عبد عمروویا عمرو
8) ابوحمام عمرو، فرزند قیس بن مالک
9) ابوزید خارجه، فرزند زید بن ابی زهیر
10) ابوسبع ذکوان، فرزند عبدقیس
11) ابوسفیان، فرزند حارث
12) ابوسلمه عبدالله، فرزند عبدالاسد
13) ابوعبدالله حسیل، فرزند جابر
14) ابوعبدالله مصعب الخیر، فرزند عمیر
15) ابومحمد عبدالله، فرزند جحش بن رئاب
16) ابومحمد، عبدالله فرزند سَلمه بن مالک
17) ابوهبیره، فرزند حارث بن علقه
18) آئس، فرزند اَرقم
19) انس، فرزند فضاله
20) ائس، فرزند نضربن ضمضم
21) اُنَیس، فرزند قتاده
22) اوس، فرزند ارقم
23) اوس، فرزند ثابت
24) اوس، فرزند منذر
25) ایاس، فرزند اوس
26) ایاس، فرزند عَدیّ
27) ثابت، فرزند عمروبن زید
28) ثابت، فرزند وقش
29) ثابت، فرزند دحداح
30) ثعلبه، فرزند حاطب
31) ثعلبه، فرزند سعد
32) ثقب یا تُقَیب، فرزند فروه
33) حارث، فرزند انس
34) حارث، فرزند اوس
35) حارث، فرزند ثابت بن سُفیان
36) حارث، فرزند ثابت بن عبدالله
37) حارث، فرزند رافع
38) حارث، فرزند سلیم
39) حارث، فرزند عبدالله بن سعد
40) حارث، فرزند عقبه
41) حارث، فرزند عقبه
42) حارث فرزند یزید کندی
43) حباب، فرزند قیظی
44) حبیب، فرزند زید
45) حمزه، فرزند عبدالمطلب بن هاشم
46) حنظله- غسیل الملائکه- فرزند ابی عامر عمروبن صیفی
47) خِداش، فرزند قتاده
48) خلاد، فرزند عمروبن جموح
49) خُنیس، فرزند حُذافه بن قیس
50) خَیثمه، فرزند حارث
51) رافع، عبد غزیه
52) رافع، فرزند زید
53) رفاعه، فرزند وقش
54) زرعه، فرزند عامر بن مازن
55) زیاد، فرزند سکن بن رافع
56) زید، فرزند ودیعه
57) سبیع، فرزند حاطب بن قیس
58) سعد، فرزند خارجه
59) سعد، فرزند خولی
60) سعد، فرزند ربیع
61) سعد، فرزند سوید بن قیس
62) سَلَمه، فرزند ثابت
63) سُلیم، غلام عمروبن جموح
64) سُلیم، فرزند حارث
65) سلیم، فرزند عمروبن حدیده
66) سُوبیق، فرزند حاطب
67) سهل، فرزند رومی وقش
68) سَهل، فرزند عدی
69) سهل، فرزند قیس
70) شماس، فرزند عثمان بن سُرید
71) صیفی، فرزند قیظی
72) ضَمره، فرزند عمر
73) عامر، فرزند امیه
74) عامر، فرزند مخلد
75) عامر، فرزند یزید
76) عباد، فرزند سهل بن مخرمه
77) عباس، فرزند عباده
78) عبدالرحمن، فرزند هُبَیب بن اُهیب
79) عبدالله، فرزند جُبیربن نعمان
80) عبدالله، فرزند عمر و بن وَهب
81) عبدالله، فرزند قیس بن خالد
82) عبده (عباده و یا عباد)، فرزند حسحاس (یا خشخاش) بن عمرو
83) عبید، فرزند تیهان بن مالک
84) عبید، فرزند معلی بن لوذان
85) عُتبه، فرزند ربیع بن رافع
86) عقربه جُهنی
87) عماره، فرزند زیاد بن سَکَن
88) عماره، فرزند مخلد بن حارث
89) عمرو، فرزند ایاس انصاری
90) عمرو، فرزند ثابت بن وقش
91) عمرو، فرزند جموح بن زید
92) عمرو، فرزند مُطرف بن علقمه (یا مطرف، فرزند علقمه)
93) عمرو، فرزند معاذ
94) عَنتَره عمرو سلمی
95) قُرَّه فرزند، عقبه انصاری
96) قیس، فرزند زید
97) قیس، فرزند عمروبن قیس بن زید
98) قیس، فرزند مُخلد بن ثعلبه
99) کیسان انصاری
100) مالک، فرزند اِیاس
101) مالک، فرزند تمیله
102) مالک، فرزند خلف بن عوف
103) مالک، فرزند سنان بن عبید
104) مجذّر، فرزند زیاد بن عمرو
105) مخیریق نضیری
106) نعمان، فرزند خَلف بن عوف
107) نعمان، فرزند عبد عمروبن مسعود
108) نُعمان، فرزند مالک بن ثعلبه
109) نوفل، فرزند ثعلبه بن عبدالله
110) وهب، فرزند قابوس مُزنی
111) یزید، فرزند حاطب بن عمرو
112) یزید، فرزند سکن بن رافع
113و 114) یسار، غلام بنی سُلیم بن عمرو؛ یسار، غلام ابی الهیثم بن تیهان
منبع: شهدای عصر پیامبر(ص)/ ابوالفضل بنایی کاشی/ 1388