شهدای عصر پیامبر؛(1) شهدای پیش از هجرت
نویدشاهد: گرچه رسول خدا (ص) 13 سال در مکه رسالت خود را تبیین کرد، اما محدودیت شدیدی که وی و یاران اندکش در آن شهر داشتند. موجب شد تا زمینه ای برای تشکیل حکومت اسلامی فراهم نشود. از این رو هیچ برخورد جدی میان یاران تازه مسلمان پیامبر (ص) و دشمنان اسلام صورت نگرفت و شهدای مربوط به این دوره از تاریخ رسالت پیامبر (ص) تعداد اندکی، آن هم بر اثر شکنجه مشرکان، بودند.
1/1) سمیّه دختر خبّاط (خیّاط)
سمیه کنیز ابو حذیفه بود که، پس از ازدواج با یاسر، اربابش او را آزاد کرد. یاسر همپیمان ابوحذیفه بود و تا زمان وفات او با پسران خود، عمار و عبدالله در کنارش ماند. وی پس از بعثت رسول خدا (ص) به همراه فرزندان و همسرش به اسلام گرویدند. سمیّه، در مکه اسلام آورد و در راه پذیرش این دین شکنجه های بسیاری را تحمل کرد. هفتمین ایمان آورنده به پیامبر شناخته می شود.
حضرت محمد (ص) در آن هنگام که او، همسر و پسرش عمار توسط افراد قبیله بنی مغیره بر ریگ های داغ منی شکنجه می شدند، فرمود: ای خاندان یاسر! صبر پیشه کنید که جایگاه شما بهشت است.
افراد قبیله بنی مخزوم برای آن که سمیه و خانواده اش را از اسلام بازگردانند و به کفر وا دارند. بر تنشان زره آهنین می پوشاندند و آنها را در آفتاب تند نیمروز بر زمین های داغ مکه شکنجه می کردند. روزی در هنگام همین شکنجه ها، ابوجهل به آزار و اذیت بدن نیمه جان سمیه پرداخت و به وی دشنام های سخت داد. اما چون پاسخی نشنید، با نیزه او را به شهادت رساند. این حادثه در سال بعثت رخ داد و به این ترتیب، سمیه اولین کسی بود که در راه اسلام به فیض شهادت نائل آمد.
رسول خدا (ص) پس از هلاکت رسیدن ابوجهل در جنگ بدر به عمار فرمود: خدا قاتل مادرت را کشت.
2/2) یاسر
منسوب به قبایل همدان بود که در تاریخ عرب، از آنها به عنوان قبایل متمدن و حقیقت جوی یمن یاد شده است. نسب یاسر را به این گونه برشمرده اند. یاسربن عامر بن مالک بن کنانه بن قیس بن حصین بن وذین بن ثعلبه بن عوف بن حارثه بن عامر الاکبرین یام بن عنس بن مالک بن ادد بن زیدبن یشجُب بن رمذبن حجی عنسی.
یاسر برادری گمشده داشت که برای یافتنش به همراه دو برادر دیگر خود، حارث و مالک به مکه سفر کرد. چون این سفر حاصلی نداشت و اثری از برادر گمشده به دست نیامد، برادران یاسر به یمن بازگشتند اما او با ابوحذیفه مخزومی هم پیمان شد و در پیناه او در مکه ماند. ابوحذیفه نیز کنیز خود، سمیه را به ازدواج یاسر درآورد که ثمره این پیوند، سه پسر به نام های حُریث، عمار و عبدالله بود. فرزند بزرگ یاسر، حُریث، پیش از ظهور اسلام به دست بنودیل کشته شد، ما او و دو پسر دیگرش به همراه مادرشان سمیه در همان ماه های نخست ظهور اسلام، مسلمان شدند؛ به همین دلیل وی را از سابقین در اسلام به شمر آورده اند. یاسر نیز زیر شکنجه های سخت قبیله بنی مخزوم به شهادت رسید و نامش در صدر فهرست بیدار دلان ژرف اندیش تاریخ اسلام ثبت شد.
3/3) عبدالله فرزند یاسر و برادر عمار
عبدالله برادر عمار و از جمله سابقین در اسلام است. او نیز پس از تحمل شکنجه های سخت کفار به شهادت رسید.
منبع: شهدای عصر پیامبر (ص)/ابوالفضل بنایی کاشی/ به سفارش دفتر مطالعات و تحقیقات معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید وامور ایثارگران/1389
