مروری بر گذشته، حال و آینده ۴ دیپلمات ربوده شده در لبنان

ماجرا چه بود؟

به گزارش خبرنگار نوید شاهد در 14 تیر ماه سال 1361 هجری شمسی هنگامی که چهار دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در بیروت لبنان برای گشت زنی در منطقه و از سفارت خارج می شوند در یک پست ایست بازرسی شبه نظامی مسیحی لبنانی (فالانژها) ربوده شدند. بعد از آن اتفاق برخی مقامات ایرانی و همچنین «سید حسن نصرالله» اعلام کرده اند که این افراد در اسرائیل در اسارت هستند. البته «سمیر جعجع» رهبر سابق فالانژهای لبنان ادعا کرده است که این افراد در بعد از دستگیری کشته شدند و به نیروهای اسرائیلی تحویل داده نشدند. چهاردیپلمات ربوده شده عبارت بودند از : احمد متوسلیان وابسته نظامی سفارت ایران، سید محسن موسوی کاردار سفارت ایران، کاظم اخوان خبرنگار و عکاس خبرگزاری ایرنا و تقی رستگار مقدم کارمند سفارت است.

آیا دیپلمات ها زنده اند

«حسین دهقان» وزیر دفاع سابق جمهوری اسلامی ایران در سوم خرداد 1395 خبر داد دیپلمات های ربوده شده ایرانی زنده اند و در اسارت اسرائیل هستند. علاوه بر اینکه یک زندانی یونانی آزاد شده از زندان های اسرائیل با مراجعه به سفارت ایران در لبنان ادعا کرده که هر چهار دیپلمات ایرانی زنده هستند.

«رونن برگمن» روزنامه نگار، نویسنده و از تحلیلگران برجسته امور نظامی در کتاب برخیز و بی درنگ او را بکش به نقل از «رابرت حاتم» مسئول کشتار فالانژیست ها می گوید فالانژها با اجازه اسرائیلی ها چهار دیپلمات ایرانی را به قتل رساندند.

«سید حسن نصرالله» رهبر شیعیان لبنان نیز درباره چهار دیپلمات ایرانی گفته است: نشانه‌هایی وجود دارد که دیپلمات‌های ایرانی در زندان‌های رژیم صهیونیستی به سر می‌برند. رژیم اسرائیل در گزارش خود ادعا می‌کند که چهار دیپلمات ایرانی به وسیله فالانژها ربوده شده و به دست این نیروها کشته شدند و اجساد آنان دفن شده است. اسرائیل دشمن ما محسوب می‌شود و ما نمی‌توانیم به گزارش‌های آنان اعتماد کنیم. همانطور که آنها در گذشته هم حضور بعضی اسیران در زندان‌های خود را تکذیب می‌کردند اما مشخص شد که این اسیران در زندان‌های این رژیم بوده‌اند.

«علاءالدین بروجردی» رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی درباره موضوع ربوده شدن چهار دیپلمات جمهوری اسلامی بیان کرد: قوی‌ترین فرض موجود اسارت چهار دیپلمات ایرانی در زندان‌های رژیم صهیونیستی است. مساله دیپلمات‌های ربوده شده، پرونده همیشه مفتوح جمهوری اسلامی بوده و تاکنون از طریق سفارت کشورمان در لبنان از همه روش ها برای دریافت اطلاعات جدید از سرنوشت این دیپلمات‌ها استفاده شده است. آنچه که در پرونده دیپلمات‌های ربوده شده در لبنان مسلم بوده، این است که رژیم صهیونیستی عامل و مسئول این ربایش به شمار می رود و با توجه به اطلاعات جسته و گریخته، قوی‌ترین فرض این است که این چهار دیپلمات در زندان‌های این رژیم هستند.

«حمید داوود آبادی» رزمنده و پژوهشگر جنگ و مقاومت اسلامی درباره ربوده شدن دیپلمات های جمهوری اسلامی گفته بود: حاج احمد متوسلیان به عنوان رکن اصلی گروه دیپلمات‌ ها و مهمترین عضو این گروه که اطلاعات مهم امنیتی و انتظامی در اختیار داشته در روز اسارت در لبنان به شهادت رسیده است.

نگاه خانواده دیپلمات های ربوده شده چیست؟

«سید رائد موسوی» فرزند سید محسن موسوی یکی از دیپلمات ربوده شده در سخنانی در این باره اظهار داشت: «نزدیک چهار دهه از اسارت چهار دیپلمات ایرانی می‌گذرد که تاکنون در زندان‌های رژیم صهیونیستی به سر می‌برند. در این مدت مجامع عمومی و حقوق بشری اقدامات خاصی جهت آزادی این چهار دیپلمات انجام نداده‌اند با وجود اینکه این چهار دیپلمات مسئولیت‌های سیاسی و دیپلماتیکی داشتند. چهار دیپلمات ربوده شده ذخایر استراتژیکی برای رژیم صهیونیستی هستند؛ آنها زمانی که مناسب باشد و کارد به استخوان این رژیم رسیده باشد از این چهار تن بهره ‌برداری می‌کنند.»

«حامد متوسلیان» برادرزاده احمد متوسلیان و یکی از چهار دیپلمات ربوده شده می‌گوید: «حدود چهار دهه می‌گذرد که از چهار دیپلمات ما هیچ خبری نیست که البته این بزرگترین گروگان‌گیری دنیا محسوب می‌شود. متأسفانه در این مدت، پیگیری خانواده‌های چهار دیپلمات به نتیجه‌ای نرسیده اما شواهد، حکایت از زنده بودن آنها دارد. امیدواریم با کمک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بتوانیم نتیجه مطلوبی در راستای آزادی یا شنیدن خبر جدیدی درباره چهار دیپلمات ربوده شده به دست آوریم.»

«امیر متوسلیان» برادر احمد متوسلیان نیز گفته بود: «حدود ۱۵ سال پیش زمانی که پدرم زنده بود و گفته شد که پیکرهای پیدا شده و ممکن است حاج احمد و همراهانش باشند، از روی استخوان دستهایشان نمونه برداری کردند و بعد از آن اعلام شد که پیکرهای پیدا شده متعلق به حاج احمد و همراهانشان نبوده است، هنوز هم مطمئن نیستیم که شهادت حاج احمد قطعی است، اما اگر شهید شدند به آرزوی خود رسیدند.» 

«حسین اخوان» برادر کاظم اخوان نیز عنوان کرد: «پس از نزدیک چهار دهه گروگان‌گیری چهار دیپلمات به وسیله رژیم اسرائیل ما دچار بلاتکلیفی پیچیده‌ای شده ایم. با تلاش و پیگیری مستمر رسانه‌ها امیدواریم به یک نتیجه مطلوب برسیم. امیدواریم اقدامات به گونه‌ای باشد که یکی از اعضای خانواده این چهار دیپلمات در کمیته حقیقت‌یاب به عنوان نماینده حضور داشته باشد.» 

در همین حال «محمدجواد رستگار مقدم» برادر تقی رستگار مقدم نیز تصریح کرد: ربوده شدن چهار دیپلمات ایرانی واقعاً مسئله خانمان سوزی برای خانواده‌های آنان بود. امیدواریم رسانه‌ها در کمک به حل این مشکل و شنیدن خبر جدیدی از چهار دیپلمات ما را همراهی کنند ما آمادگی کمک به رسانه‌ها برای روشن شدن حقایق را داریم اما مشکل این است که حدود چهار دهه از ما تنها خاطرات خواستند.

راهکار برون رفت از پرونده دیپلمات‌های ربوده شده ایرانی چیست؟

در طول 38 سال تلاش‌ ها و پیگیری‌ های بسیار زیادی به وسیله کمیته ‌های مختلف امنیتی و سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی جهت آزادی دیپلمات‌ های ربوده شده صورت گرفته و راهکار های مختلفی امتحان شده است. یکی از راهکار های مفید و عملی در این شرایط تبادل اسرا جهت آزادی طرف‌های خاطی به شمار می‌رود که در همه جای دنیا برای رهایی اسرا از آن بهره گرفته می‌شود.

تهیه گزارش از رضا افراسیابی