ایثار به مثابه مولفه اثرگذار سرمایه اجتماعی

به گزارش خبرنگار نوید شاهد نشست «مقایسه مبانی ارزش‌های انسانی و ایثار در فرهنگ ملل» سه‌شنبه، سوم دی‌ماه با حضور رحیم نریمانی، مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد، عادل مهری، مدیرکل دفتر دانش‌پژوهان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر، استادان و دانشجویان دانشگاه تهران در تالار خلیج‌فارس دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران برگزار شد.

مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران در این نشست با بیان اینکه شناخت ایثار از ضرورت‌های دنیای امروز است گفت: ایثار به‌مثابه سرمایه اجتماعی است. در یک جامعه توسعه‌یافته و همگن افراد نسبت به اجتماع خود احساس تعلق، تعهد و مسئولیت‌پذیری می‌کنند و به عقیده برخی محققان خرده نظام اجتماعی با اعتماد، همبستگی و انسجام اجتماعی پدیدار می‌شود.

رحیم نریمانی با اشاره به اهمیت سرمایه‌های اجتماعی افزود: عوامل تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در تقویت سرمایه اجتماعی مؤثر است و در این راستا روحیه ایثارگری به‌عنوان مؤلفه راهگشای سرمایه اجتماعی می‌تواند در ایجاد صلح و نظم نوین جهانی مؤثر باشد و ارتباطات نوین جهانی را رقم بزند.

نریمانی معرفت شناسی ایثار را از ضرورت‌های امروز دانست و افزود: کانت به عنوان پدر مدرنیته و لیبراسیم هر عمل اخلاقی را مطابق وظیفه و از سر وظیفه زندگی اجتماعی می‌داند و اخلاق را مجزا از دین و متقدم بر آن می‌داند. او تنها به دین به عنوان زینت دهنده اخلاق نگاه می‌کند. در حالیکه در فقه شیعه اخلاق اسلامی پایه و اساس دین و اخلاق برگرفته از دین مطرح می‌شود.

وی افزود: رفتار ایثارگرانه از ادراک ماوراءالطبیعه (متافیزیک) برگرفته از فطرت الهی در وجود انسان نشات می‌گیرد و ما به ازای آن اجر اخروی مطرح می‌شود. در حالیکه در فلسفه کانتی برای رفتار اخلاق‌مدارانه پاداشی نیست زیرا برحسب وظیفه است.

مدیرکل اسناد و انتشارات ایثار را به مثابه سرمایه اجتماعی دانست و گفت: در جامعه توسعه یافته و همگن افراد جامعه به اجتماع خود احساس تعلق، تعهد و مسئوولیت‌پذیری دارند و به عقیده پارسونز خرده نظام اجتماعی از پیدایش دوستی، مودت، اعتماد، همبستگی و انسجام اجتماعی پدیدار می‌شود.

وی به اندیشه‌های «یورگن هابرماس» اشاره کرد و افزود: بایستی حوزه عمومی گفتمان سازی و وفاق تفاهمی ایثار را به مرزهای بین‌المللی گسترش دهیم و برای تعاملات با کشورهای اسلامی و غیر اسلامی زبان گفتمانی مناسبی تبیین و تدوین نماییم.

نریمانی جهانی شدن و مدرنیته متاخر را با فشردگی زمان و ایجاد اعتماد انتزاعی و تعمیم یافته بررسی تطبیق داد و تشریح کرد: مقولاتی همچون جهان وطنی و جهان محلی شدن، از نتایج جهانی شدن globalization)) است و جامعه ما به عنوان جامعه در حال گذر از جامعه سنتی به سمت جامعه مدرن، در حال جهش است که این موضوع عوارضی را هم در پی دارد که شاهد آن هستیم.

وی جامعه شبکه‌ای کاستلز را به شبکه‌ای از روابط و تعاملات توام با آگاهی و اعتماد اجتماعی «رابرت پاتنام» مرتبط کرد و افزود: عوامل تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در تاثیرات سرمایه اجتماعی موثر است و روحیه ایثارگری به عنوان مولفه راهگشای سرمایه اجتماعی می‌تواند در صلح و نظم نوین جهانی موثر باشد و ارتباطات نوین جهانی با پارادایم جدید را رقم زند.

وی به زیبا شناختی ایثار اشاره کرد و افزود: در زمینه زیبا شناختی ایثار و احصاء شاخصه‌های هنر متعالی ایثار، توسعه پایدار جهانی، جلوگیری از حاکمیت تروریسم اقتصادی، تقویت تعاملات و ارتباطات دیپلماسی عمومی و احیاء ارزش‌های انسانی برای رهایی و آزادی واقعی انسان‌ها از تعلقات دنیوی با جنبش نرم‌افزاری، ایده‌پردازی و نظریه‌پردازی نمائیم.

در ادامه این نشست عادل مهری مدیرکل دفتر دانش‌پژوهان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر، ایثار اجتماعی را بر اساس آموزه‌ها و رشته‌های گوناگون تخصصی و علمی تبیین کرد و به معرفی ظرفیت نخبگان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر پرداخت.

در این نشست که با مشارکت دانشگاه تهران، دانشگاه جامعه المصطفی و دفتر دانش‌پژوهان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر برگزار شد علیرضا ولی پور رییس دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام طاهر امینی گلستانی استاد دانشگاه جامعه المصطفی و رییس موسسه بین‌المللی صلح وادیان، حجت‌الاسلام حسن عندلیب استاد دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه قم، فرزانه اعظم لطفی استاد دانشگاه تهران و محمدحسین رمضان کیایی استاد دانشگاه تهران با محورهای مختلف ایثار در فرهنگ ملل سخنرانی کردند.

در پایان این نشست تابلوی نقاشی با مفهوم «ایثار و زبان صلح جهانی» اثر مجید فراهانی فرزند شهید و هنرمند نخبه شاهد و ایثارگر از سوی مدیرکل دفتر دانش پژوهان و تشکل‌های شاهد و ایثارگر به رییس دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه تهران اهدا شد.