سردار املاکی از برجسته ترین نیروهای اطلاعات عملیات بود

نوید شاهد: سردار کمیل کهنسال از فرماندهان شاخص لشکر ویژه 25 کربلا در دوران دفاع مقدس، اهل شهرستان ساری است که سابقه درخشانی در عملیات های مختلف دفاع مقدس دارد. با او به گفت وگو نشستیم تا جزئیات بیشتری از جنگ و سردار املاکی برایمان بگوید.

ابتدا از نقش واحد اطلاعات در جنگ برایمان بگویید و بفرمایید شهید املاکی چه گونه به این واحد آمدند؟

اطلاعات عملیات در جنگ یکی از واحدهای بسیار حساس و تعیین کننده بود چرا که ما به تکنولوژی های روز مجهز نبودیم، برای همین در عملیات کار اطلاعات به دوش همین واحدها و یگان های سپاه بود که حسین یکی از اعضای مؤثر آن به شمار می رفت.

از بین 2000 نیروی اعزامی از منطقه 3 گیلان و مازندران در اوایل جنگ 150 نفر نیرو را به عنوان نیروهای واحد اطلاعات، آموز شهای لازم را دیده و از بین این تعداد 30 نفر را که از زبد هترین نیروها از نظر اخاص، ایمان و شجاعت برتر بودند را جدا کردیم. من در همان زمان بین این نیروها در شهید املاکی یک برجستگی قابل ملاحظ های را مشاهده کردم. اگرچه شهید املاکی در عملیا تهای قبلی همچون رمضان، شجاعت زیادی از خود نشان داده بود اما بعد از عملیات رمضان و قبل از عملیات محرم با توجه به شناختی که از املاکی داشتم به او گفتم: حسین آقا مسئولیت یکی از محورهایشناسایی اطلاعات عملیات را به عهده بگیر. اما ایشان نپذیرفت. از آن جای ی که آدم متواضعی بود در لشکر 25 کربا هم که در آن زمان گیان و مازندران با هم بودند، در خضوع و تواضع و فروتنی زبانزد همه شده بود. بالاخره به ایشان تکلیف کردیم که در عملیات محرم در منطقه زبیدات و موسیان که منطقه بسیار وسیعی بود به عنوان محور اصلی عملیات، مسئولیت محور را به عهده بگیرد.

برای شناسایی آن محور یک روز شهید املاکی به من گفت اگر بتوانیم پایگاه مان را در نزدیک ترین فاصله به دشمن بزنیم و از آن جا دشمن را شناسایی کنیم موفق خواهیم بود. به ایشان گفتم فقط مراقب باشید دشمن شما را شناسایی نکند و بعد هم این پایگاه مهم را در آنجا زدند.

شهید املاکی چه گونه برجسته شد؟

در آن زمان، حسین املاکی تازه به لشکرمان آمده بود ولی با آن که تازه وارد بود زود نظر همه را به خود جلب کرد. با این که اهل و ساکن لنگرود بود و ما مازندرانی و از لحاظ جغرافیایی تفاوت و فاصله زیادی داشتیم با این همه، همه او را دوست داشتیم و چون نگینی در خود جای می دادیم.

همیشه متبسم و باوقار بود، قد و قامت خوبی داشت، ذره ای تکبر در او دیده نمی شد همه او را از خود و خود را از او میدانستند. در دوره آموزش اطلاعات هم، نظر همه مسئولین را به )تصمیم و تدبیر( خود متوجه کرده بود. در طول جنگ یک بار هم در روحیه شهید املاکی، کسالت و خستگی ندیدم. روحیه شادابی و بشاشیت را در اوج نگاه شهید املاکی می دیدیم. در سختی های کار و در اوج گرفتاری ها، چهرۀ او متبسم بود.

یک روز قبل از نماز صبح به سنگرشان نزد شهید املاکی رفتم، دیدم خودش در گوشه نشسته و بقیه هم در کنارش در حال خواندن دعا هستند، آ ن هم با چه سوز و گدازی گریه می کردند.

آن روز گویا یکی از هم سنگران شهید املاکی به نام شهید وحدانی خوابی دیده بود که گویا امام حسین )ع( و حضرت ابوالفضل العباس )ع( و چند تن از یارانشان تشریف آورده بودند و تبسمی کرده و این استقامت، اصرار و سماجت بچه ها را تحسین

می کردند.

می گویند خیلی نکته بین بود در این باره برایمان بگویید.

شهید حسین املاکی، ساده ترین و جزئی ترین روابط جمعی را، به بهترین وجه انجام می داد. اگر لازم بود امکاناتی در اختیار همه نیروها قرار بگیرد، حتی جزئی ترین امکانات کار مثل دوربین، پوتین، لباس و ... که بچه ها از آن محروم بودند، حاج حسین نیز خودش را از آ نها محروم می کرد و تمام تلاشش را می کرد امکانات را برای بچه ها فراهم کند. این فداکاری و روحیه حسین در بین نیروهای تحت امرش آرامش و اطمینان ایجاد می کرد.

شهید املاکی در عین قاطعیت طبع شوخی هم داشت. خاطره ای دارید از شوخ طبعی ایشان.

یادم هست در یکی از شناسایی ها، غروب بود و نماز مغرب و عشاء را خواندیم. از تاریکی شب استفاده کرده با دوستان خداحافظی کردیم و رفتیم. قدم شمار ما هم برادر زرویانی بود و طبق معمول در عقب گروه حرکت می کرد و قد مها را می شمرد. حسین آقا دوربین مادون قرمز داشت و در پیشاپیش ما حرکت می کرد. به میدان مین دشمن رسیدیم، آهسته به عقب ستون آمد و خطاب به برادر زرویانی گفت: قدم شمار تا اینجا چند قدم شده؟ او پاسخ داد 1760 قدم و ادامه داد فرمانده چه کار کنم؟ حسین آقا هم به شوخی گفت: همین جا بخواب! حرکت کردیم، او می خواست دستورات حسین آقا را موبه مو اجرا کند. همان جا خوابید، این در حالی بود که ما حرکت کرده و از اولین میدان مین دشمن نیز عبور کرده بودیم. در ادامه شناسایی، سنگرهای کمین و خا کریزها و میادین دوم و سوم دشمن را پشت سر گذاشتیم و از آنها نقشه و شاخص برداری کردیم. حسین آقا برگشت تا از قدم شمار بپرسد تا اینجا چند قدم شده، به عقب ستون که آمد دید قدم شمار نیست. البته من قبلاً شک کرده بودم، چون صدای خش خش پاهایش نمی آمد. ولی باور نداشتم. کار ما تمام شد، برگشتیم میدان مین اول، دیدم قدم شمار در میدان مین خوابیده و صدای خروپف او بلند است. حسین آقا بر بالینش آمد و دستی به سر و صورت او کشید و بیدارش کرد.

وقتی به سردار املاکی اعلام کردند مسئول اطلاعات عملیات لشکر شده چه حسی داشت؟

در منطقه مؤسان به سر می بردیم، شبی مسئول اطلاعات لشکر آمد به مقر و بعد از نماز مغرب و عشاء در جمع نیروهای تیپ صحبت کرد و در بین صحبت گفت: برادران از امروز برادر املاکی مسئول اطلاعات عملیات لشکر معرفی می شود. اطاعت از او و همکاری صمیمانه با او داشته باشید. هنوز صحبت فرمانده تمام نشده بود، که حسین آقا از جایش بلند شد و گفت: برادر، من خود را لایق این مسئولیت نمی دانم همان طور که بارها گفته ام، هستند کسانی که از من قوی تر و لایق ترند. سابقه آ نها در تیپ از بنده بیشتر است، در ضمن خوب بود قبل از بیان این مطلب در جمع، بنده را در جریان کار می گذاشتید! فرمانده گفت: بارها سعی کردیم شما را قانع کنیم، اما نشد، لذا تصمیم گرفتیم با توجه به توانایی، سوابق و عملکرد جناب عالی به شما تکلیف کنیم این مسئولیت را بپذیرید. وقتی که شهید املاکی کلمه تکلیف را شنید، سر جایش نشست و سرش را به زانو گرفت و بعد از دقایقی بلند شد و خطاب به برادران حاضر در جلسه گفت: برادران من برای ادای تکلیف به جبهه آمده ام و به همین خاطر نیت کرده ام هر چه فرماندهان تکلیف کردند، عمل کنم. در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود گفت: من برادر شما هستم. من کوچک شما هستم، من مسئول شما نیستم. هرگز مرا به نام فرمانده صدا نزنید.

سردار املاکی برای شناسایی محورها معمولاً نیروها را چه گونه انتخاب می کرد؟

شهید املاکی وقتی برای شناسایی راه می افتاد، نیروها پشت سر ایشان ستون می شدند و برای رفتن خودبه خود بین نیروها بگوومگو می شد. همه می خواستند و آماده بودند که بروند. حاج حسین راهش را ادامه می داد و نهایتاً می بایستی 5 نفر می رفتند و آن 5 نفر کسانی بودند که باید می رفتند. برای شناسایی محورها، وقتی به شهید املاکی گفته می شد این محورها باید در مدت 24 ساعت شناسایی شوند، شهید املاکی سر ساعت امکانات و تجهیزات لازم را دریافت و حرکت می کرد. شهید املاکی هیچ گاه به نیروها نم یگفت بروید. با آن که به عنوان مثال در کربلای 5 مسئول محور اطلاعات بود، در تمامی شناسایی ها خودش اولین نفر بود. حرکت می کرد و می گفت بیاید. در محور اطلاعات، بعضی وقت ها 20 نفر بودند و بعضی وقت ها 50 نفر و همه نیروها برای شناسایی نمی رفتند. به عبارتی این تعداد برای شناسایی متغیر بودند.

یکی از شناسایی های که با ایشان بودید را برایمان تعریف کنید.

در یکی از شناسایی ها دم غروب حرکت کردیم و به آب زدیم. ساعت حدود چهار و نیم صبح به جایی رسیدیم که آب تا وی سین همان آمده بود. به حسین آقا گفتم: ما هر چه جلوتر می رویم، آب گرفتگی بیشتر می شود، بیاییم برگردیم و جاهایی که باتلاقی است بمانیم و صبح دوربین بیندازیم ببینیم چه خبره؟ حسین آقا با پیشنهاد من موافقت کرد و به باتلاقی که نزدیکی ما بود رفتیم. نمی دانستیم چقدر با ایرانی ها و عراقی ها فاصله داریم. باد بسیار سردی می وزید. یک کیسه خواب و یک کنسرو داشتیم. کیسه خواب را باز کردیم،

من و حسین پاهایمان را داخل کیسه خواب کردیم و همدیگر را بغل کردیم. در آن دشت بدن مان خیس بود و زیر پاهای مان نیز گل بود. دراز کشیدیم و خوابیدیم. نزدیکهای نماز صبح متوجه شدیم حدود صد و پنجاه متر با عراقی ها فاصله داریم. به همان حالت تا اذان مغرب دراز کشیدیم. خیلی گرسنه بودیم. در حالی که به بغل دراز کشیده بودیم، حسین کنسرو را نگه می داشت و من با مشت به فشنگ می زدم و بعد من نگه می داشتم که حسین با مشت به فشنگ بزند تا بتوانیم کنسرو را باز کنیم.

سرانجام توانستیم به اندازه دو سر فشنگ کنسرو را باز کنیم، همه انگشتان مان خونی شده بود. آن روز را با همه مرارت و سختی ای که داشت، طی کردیم. در آن شناسایی، شهید املاکی جاده را شناسایی کرد و در شب همه مواضع عراقی ها بررسی شد. بعد برگشتیم و حاصل شناسایی های شهید املاکی در همان مقاطع جاده شهید همت شد.

در عملیات والفجر 6 ظاهراً آقای شمخانی خواستند آماده عملیات شوید در حالی که این آمادگی وجود نداشت. در این خصوص توضیح بیشتری بدهید.

قبل از هر چیز باید بگویم یکی از اهداف عملیات والفجر 6، پشتیبانی عملیات بزرگ «خیبر» بود که این عملیات سرنوشت جنگ را رقم می زد.