بسیار خاکی بود، خاکی تر از خاک

نوید شاهد: مهدي روحاني، یكي از پاسداراني بوده كه در عين جواني فرصت همراهي و همرزم بودن در دفاع مقدس را با شهيد محلاتي یافته است. سينه این پژوهشگر دفاع مقدس و استاد دانشگاه، امروز آكنده از مهر و محبت به شهيد محلاتي است و با چه شور و حرارتي از سيره آن بزرگوار در خاكریزهاي جبهه و تهجد شهيد در سنگرها مي گوید. 

نام شهيد محلاتي براي شما كه با معظمٌ له محشور و مانوس بوده اید، تداعي كننده چه نكاتي است؟

نکات که فراوان است و مي کوشم در حد بضاعت اندکم، به برخي از آنها اشاره کنم. اما صحبت از اين شهيد بزرگوار، همواره برايم يادآور کلمه طيبه اخلاص و درجه خلوص يک مؤمن است. با شهيد محلاتي در قرارگاه خاتم الانبياء)ص( آشنا شدم. به جهت جذبه و ملايمت خاصي که داشتند به خود اجازه دادم به ايشان نزديک شوم و چند سؤال داشتم در خصوص جنگ و مسائل شرعي و يک مورد تفسيري، که بسيار مسلط و مشرف به مسائل، هم به لحاظ شرعي، هم به لحاظ منفعتي و هم به لحاظ تفسيري جواب سؤالاتم را دادند.

چه سالي بود؟

1361 ، من با ايشان آشنا شدم که آن موقع يکي از فرمانده گردان هاي لشکر بودم. اعتقاد ما بر اين است که هر کسي در هر حادثه اي يا در هر واقعه اي قرار مي گيرد، اگر فرد، درجه خلوص و درجه تقوا و حسن نيتش از برتري، تفوق يا اشرافي برخوردار باشد، اين امر و اين فعل ماندگاري اش بيشتر است. کما اينکه اعتقاد داريم حضرت سيدالشهداء)ع( در سال 60 هجري قمري با اصحاب، دوستان و خانواده مکرم خويش، يک روز در حادثه عاشورا يک فعلي انجام دادند که چهارده قرن تا الآن، تاريخ متأثر از فداکاري، ايثار، شهادت و حماسه آن حضرت است. اين امر نشان مي دهد اخلاص حضرت سيدالشهداء)ع(، چقدر بالا و چقدر ناب و با خلوص نيت بوده که ماندگاري اش براي ابد است، از صدر تاريخ اسلام تاکنون ادامه دارد و تا کجا و تا کجا خواهد رسيد.

شهيد محلاتي هم از زمره شاگردان حضرت سيدالشهداء)ع( بود، به لحاظ اينکه خود را يک سرباز پاکباخته اسلام و آن حضرت)ع( مي دانست و در هيچ يک از روزهاي سخت و تنگ درگيري و آتش و خون، هيچ موقع کم نگذاشت و هر چه از دستش برمي آمد، با جان و دل انجام مي داد.

در این باره آیا خاطره اي به ذهن تان مي رسد؟

يک خاطره جالب، جذاب و شايد هم باورنکردني اين است که در عمليات آزادسازي مهران، والفجر 3، عراقي ها در جبل الحمرين آتش سنگيني ريخته بودند، فشار زياد بود. يک کانالي بود که شهيد محلاتي و فرماندهان عالي رتبه جنگ آ نجا مي خواستند تصميم بگيرند. در حالي که هيچ سنگري در کار نبود، في البداهه آقاي محلاتي عباي متبرک خودشان را آوردند و روي کانال کشيدند و گفتند حالا بياييد جلسه و بحث درباره ادامه عمليات را ادامه بدهيم. بعد، به يک صورت معجزه آسايي بر اين منطقه هيچ گونه آتشي ريخته نشد، يک جلسه شوراي عمليات، شوراي فرماندهي سپاه در منطقه عملياتي.

شهيد محلاتي، يک خلوصي داشت و يک اَفعالي از خودش نشان داد که مؤيد درجه خلوص بسيار بالايش بود. در عمليات ها همرزم همه رزمندگان بود، هم پاي همه رزمندگان بود، يار وفادار همه فرماندهان بود. در هيچ يک از عرصه ها خودش را از ديگران جدا نمي دانست، بسيار ساده و خاکي بود و هميشه در خطوط مقدم، دخيل و سهيم بود. اي نکه حالا يک مسؤوليت يا نمايندگي اي از سوي حضرت امام خميني)ره( دارد يا به واسطة سمتي که در سپاه داشت، بخواهد خود را تافتة جدابافت هاي بداند، اصلا اين گونه نبود. بسيار خاکي بود، وقتي هم عبا و عمامه اش را در مي آورد، اينقدر خودماني نشان مي داد که در نگاه اول، شما نمي توانستيد تشخيص دهيد که اين فرد چقدر مورد احترام است. بسيار خاکي بود، خاکي تر از خاک. بسيار با خلوص و با تقوا، و جالب اينجاست که حرف هايي که مي زد و نصيحت هايي که مي کرد، بسيار شنيدني، جذاب و ماندگار بود. چون خودش عامل بود، عامليتش افراد را ترغيب و تشويق مي کرد. بعد از نمازهاي يومي هاي که گاه ايشان اقامه مي کرد، چند جمله نصيحت و ذکر مصيبت مي کرد، و چقدر با صفا و بي ريا... در همه روزهاي سخت عمليات ها در کنار فرماندهان و رزمندگان بود و از هيچ چيز مضايقه نمي کرد.

در همين جبل الحمرين، کاري که از دستش برمي آمد، همين عبايي بود که کشيد بر سر فرماندهاني که عمليات انجام مي دادند. حتي سردار سوداگر، اذعان مي کرد که من تا آن روز به ايشان شک داشتم، اما از آن پس که ديدم عبايش را کشيد روي کانال و هيچ گونه آتشي دور و بر نيامد، فهميدم که او مقاماتي را طي کرده و ما بايد از او پيروي کنيم. علي اي حال، يک سرباز تمام عيار نظام اسلامي بود. خيلي مريد و مقلد حضرت امام بود و يکي از شاگردان وفادار به نهضت عاشورايي امام محسوب مي شد.

كلاً شما از سال 1361 تا زمان شهادت، چقدر با شهيد ارتباط داشتيد؟

ارتباط ما تقريبا،ً جسته و گريخته بود، يادم است که سفري هم با ايشان به سوريه رفتيم. سال 1364 بود، قبل از شهادت حاج آقا. در ملاقا تهايي که با رهبران فلسطينيان و لبناني ها داشت، ما هم خدمت ايشان بوديم. من خيلي بي تابي مي کردم که اسرائيل تمام سران کشورهاي اسلامي را خريده و آ نها به داد ما نمي رسند، پس شما که درگير جنگ هستيد، بايد بيشتر به ما توجه کنيد، ما بعد از خدا و چهارده معصوم)ع(، به شما و حضرت امام تکيه داريم. در غائله درگيري حزب قوم سوريه بود با فالانژها در کتائب، درگيري هاي قومي در لبنان و درگيري حزب اخوان المسلمين بود با قوم سوري، حافظ اسد و ارتش بعث سوريه، در يکي از شهرهاي بزرگ اين کشور که منجر به ميانجي گري جمهوري اسلامي شد، همه نيروهاي اقوام محلي را در طرابلس قلع و قمع کرده بودند.

درگيري شديدي در طرابلس برپا شد و جمهوري اسلامي بين طرفين پا در مياني کرد. در ادامه همان مذاکرات، شهيد محلاتي عنوان مي کرد که شما يک طرف جهان اسلام هستيد و حضرت امام نيز يک طرف. حضرت امام عنايت خاصي به شما دارند. ما خودمان درگير جنگ هستيم و درست است که صدام نمي گذارد که توجه ما به بقيه بيشتر باشد، ولي با توجه به اينکه خودمان درگير جنگ و مشکلات حاصل از جنگ هستيم، حضرت امام چندين بار به من مأموريت داد هاند که توجه داشته باشم به حزب الله لبنان، مردم فلسطين و ادامه مبارزات مردم فلسطين. مطمئن باشيد که حضرت امام دعاگوي شما بوده و از حمايتهاي مادي و معنوي هم دريغ ندارند. بعد با متانت خاصي همه صحبت هاي مسؤولان فلسطيني و لبناني را با ظرايفي که داشت توجه و دقت مي کرد و همه حرف ها يشان را مي شنيد که من حداقل در کنار شما هستم يا يک روز تا چند روز در کنار شما هستم.

هر گونه مسائلي را که بشنوم و ببينم، مطمئن باشيد جهت تصميم گيري به مسؤولان نظام اسلامي منعکس مي کنم. و هر آنچه حضرت امام در اختيارشان گذاشته بودند جهت کمک هاي مادي و معنوي دريغ نداشتند و سعي مي کردند به اردوگاه هاي محرو متر و به عبارتي محرومان جنوب لبنان کمک هايي داشته باشند. هر آن چه شهيد محلاتي مأموريتش بود، هميشه به نحو احسن انجام مي داد، حر فها ي اشخاص را مي شنيد و بعد تقسيم مي کرد که چقدر به چه کسي بدهيم و چطور بدهيم و با درايت، مثل پدري مهربان، دست بر سر همه يتيمهاي جنوب لبنان مي کشيد و با فلسطيني ها برخوردي بسيار حسنه داشت. اميدوارشان مي کرد در راه مبارزه، که جمهوري اسلامي ايران از هيچ گونه تمهيداتي نسبت به فلسطيني ها دريغ ندارد، هر چه هست در طبق اخلاص مي گذارد و به آ نها اميدواري مي داد که مبارزا تشان ر ا با دلگرمي ادامه دهند.

آن سفر، یک سفر رسمي بود يا یک سفر زيارتي ؟ شما در چه قالبي به آن سفر رفته بوديد؟

رسمي نبود. آن موقع نمي شد صداي اي ن را درآورد که مسؤولان ما مثلا از سوريه و لبنان دارند حمايت مي کنند. هميشه خواهش مي کردند که مصاحبه از ما نگيرند، چون در قالب يک سفر زيارتي آمده بودند و با مسؤولان حزب الله لبنان و مسؤولان فلسطيني و افراد مؤثر در نهضت قيام مردم لبنان و فلسطين، بحث هايي انجام می شد.

شماها که در سال هاي آخر عمر پربرکت شهيد محلاتي با ايشان بوده ايد، حتماً از پرکاري و خستگي ناپذيري هاي شهيد محلاتي نكات زيادي را به ياد داريد. روحيه اي که در بيست و چهار ساعت، شانزده، هفده ساعت کار مي کرد، کم مي خورد، کم ادعا و مهربان و ساده بود و همه اش فعاليت مي کرد؛ از اين روحيات شهيد چه خاطراتي داريد؟

يک شب در قرارگاه کاري داشتيم که به ديروقت کشيد. يک استراحت مختصري كرديم و يکي، دو ساعت در قرارگاه خوابيديم. قبل از صبح بود که م يخواس تيم برويم به مقر لشکر، ديديم شهيد محلاتي، نيمه هاي شب در مسجد قرارگاه مشغول عبادت و راز و نياز خالصانه است. همه مسؤولان در اوج عمليات ها سعي مي کردند تا ساعت دوازده، يکِ نيمه شب کار کنند. جلسات، توجيهي بود، شامل تجزيه و تحليل مسائل عمليات بود و آن ها غالبا تا ديروقت بيدار بودند. ما يکي، دو ساعت بيشتر مانديم تا همه استراحت کنند. ساعت سه و چهار صبح بود که ديديم ايشان شايد زودتر از همه مسؤولان به محراب مناجات رفت هاند. ما هم لذت برديم و وقتي ديديم كه ايشان مشغول نماز شب است، منتظر شديم تا نمازشان تمام شد و نماز صبح را به ايشان اقتدا کرديم. بعد از نماز بود که من را گوشه مسجد صدا کردند و گفتند بعضي مواقع خوب است آدم دلش را صاف کند، نوراني کند و شب نور بگيرد که بتواند روز هدايتگر باشد، روز کمتر مورد غفلت قرار بگيرد، و شجاعت داشته باشد.