رویدادهای انقلاب در بهمن ماه 1357 البرز/ بخش اول
شنبه, ۱۴ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۲۹
... مردم این سامان لشکر گارد کرمانشاه را در روز بیست و یک بهمن سال 57، از رسیدن به تهران ناکام گذاشتند و با جلوگیری از کشتار بیشتر مردم پیروزی حتمی انقلاب را رقم زدند.
نوید شاهد البرز: برای آشنایی بیشتر خوانندگان از نقش حائز اهمیت مردم البرز در جریانات انقلابی بهمن ماه 1357 ، برشی از کتاب «صلای صبح» را برگزیدیم که در ادامه مطلب می خوانید:
نگاهی به حوادث نوزده تا بیست و دوم بهمن 1357
ادامه دارد...
برگرفته از کتاب« صلای صبح» به نگارش «خانزاد محمودی»
انقلاب اسلامی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ ایران زمین ، علاوه بر تغییر نظام حکومتی دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی به جمهوری اسلامی متکی به آرای مردم ، دستاوردهایی همچون آزادی و استقلال را برای این سرزمین به ارمغان اورده است. بدون شک وقایع مربوط به دوران مبارزان انقلاب اسلامی در شهرستان کرج و دیگر شهرهایی که هم اکنون گستره استان البرز را شکل داده اند، بخشی جدایی ناپذیر این دوران تاریخی سرنوشت ساز است.
گذشت سالهای طولانی از انقلاب اسلامی و شهادت بسیاری از مبارزان انقلابی در ایام دفاع مقدس و نشستن غبار پیری و فراموشی بر خاطرات حاضران و ناظران آن وقایع ، لزوم توجه به ثبت و ضبط تاریخ شفاهی پنهان در ذهن و جان حماسه سازان آن روزگار را صد چندان نموده است.
در جستجوی حقیقت، گوش سپردیم به روایت مردم سرزمین البرز از طلوع افتاب حضور رهبر و معمار بزرگ این انقلاب در محله ای کوچک از این شهر در سالهای ابتدایی انقلاب و رد نقش سرخ اولین سرو شهید جوان انقلاب را در کوچه ها و خیابانهای شهر کرج به نظاره نشستیم و سرانجام صلای بلند صبح پیروزی انقلاب را در گوشه ای دیگر از این سرزمین به گوش جان شنیدیم.
گذشت سالهای طولانی از انقلاب اسلامی و شهادت بسیاری از مبارزان انقلابی در ایام دفاع مقدس و نشستن غبار پیری و فراموشی بر خاطرات حاضران و ناظران آن وقایع ، لزوم توجه به ثبت و ضبط تاریخ شفاهی پنهان در ذهن و جان حماسه سازان آن روزگار را صد چندان نموده است.
در جستجوی حقیقت، گوش سپردیم به روایت مردم سرزمین البرز از طلوع افتاب حضور رهبر و معمار بزرگ این انقلاب در محله ای کوچک از این شهر در سالهای ابتدایی انقلاب و رد نقش سرخ اولین سرو شهید جوان انقلاب را در کوچه ها و خیابانهای شهر کرج به نظاره نشستیم و سرانجام صلای بلند صبح پیروزی انقلاب را در گوشه ای دیگر از این سرزمین به گوش جان شنیدیم.
تاریخ انقلاب در کرج
با گرم شدن تنور مبارزات انقلاب اسلامی در سراسر کشور، هر روز بر اهمیت و جایگاه شهر کرج در این مسیر افزوده می شد. عوامل این برجستگی را چنین می توان بر شمرد.
· شناخته شدن این شهر به عنوان شاهراه دسترسی نقاط مختلف کشور به پایتخت.
· تبدیل شدن این دیار به محل اختفای مبارزان، به دلیل نزدیکی به پایتخت، محله محله بودن و جو غالب مذهبی حاکم بر آن نقطه
· حضور بسیاری از بزرگان مبارزه ، نظیر امام خمینی، آیه طالقانی، بر اثر تبعید و حصر خانگی در این منطقه .
· وجود دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، که زمینه ای برای حضور جوانان دانشجو و فعالیت انقلابی آناندراین شهر بود.
ویژگیهایی از این دست ، موجب تقویت روحیه مبارزاتی مردم کرج و شکل گیری راهپیمایی هایی عظیم، گسترده و مداوم می شد. تظاهرات روزهای هفتم ،نهم و یازدهم، هفدهم و سرانجام بیست و دوم بهمن 1357، از شاخصترین این راهپیمایی ها به شمار می روند. دیگر اقدامات مهم مردم کرج در سال 1357، و قبل از آن ، عبارتند از:
· برگزاری مراسم بزرگداشت شهادت مصطفی خمینی، در مسجد منطقه جهانشهر .
· برگزاری مراسم چهلم شهدای قیام نوزده دی قم، در مسجد منطقه جهانشهر .
· جلوگیری از رسیدن قوای کمکی لشکر شانزده زرهی قزوین به تهران و به تسلیم در آوردن آنها در پل مرد آباد به تاریخ نوزدهم بهمن 1357.
· جلوگیری از پیوستن قوای کمکی لشکر81 زرهی کرمانشاه به گارد تهران، قبل از محمد شهر به تاریخ بیست و یک بهمن 1357.
· تسخیر ژاندارمری کرج در بیست و یک بهمن 57.
· تسخیر ژاندارمری محمد شهر در بیست و یک بهمن 1357.
· تسخیر شهربانی کرج در بیست و دو بهمن 1357.
· تسخیر پادگان آموزشی پلیس .
· به آتش کشیدن کارخانه آبجو سازی.
· تسخیر باغ شاپور در کرج.
· تسخیر باغ جهانبانی در محمد شهر.
· تشکیل کمیته هایی برای رسیدگی به اموال و زمین های به جای مانده از خاندان پهلوی نظیر کاخ ملکه مادر و زمین های کشاورزی آن واقع در مرد آباد، کاخ شمس پهلوی و اموالش در مهر شهر و...
· شناخته شدن این شهر به عنوان شاهراه دسترسی نقاط مختلف کشور به پایتخت.
· تبدیل شدن این دیار به محل اختفای مبارزان، به دلیل نزدیکی به پایتخت، محله محله بودن و جو غالب مذهبی حاکم بر آن نقطه
· حضور بسیاری از بزرگان مبارزه ، نظیر امام خمینی، آیه طالقانی، بر اثر تبعید و حصر خانگی در این منطقه .
· وجود دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، که زمینه ای برای حضور جوانان دانشجو و فعالیت انقلابی آناندراین شهر بود.
ویژگیهایی از این دست ، موجب تقویت روحیه مبارزاتی مردم کرج و شکل گیری راهپیمایی هایی عظیم، گسترده و مداوم می شد. تظاهرات روزهای هفتم ،نهم و یازدهم، هفدهم و سرانجام بیست و دوم بهمن 1357، از شاخصترین این راهپیمایی ها به شمار می روند. دیگر اقدامات مهم مردم کرج در سال 1357، و قبل از آن ، عبارتند از:
· برگزاری مراسم بزرگداشت شهادت مصطفی خمینی، در مسجد منطقه جهانشهر .
· برگزاری مراسم چهلم شهدای قیام نوزده دی قم، در مسجد منطقه جهانشهر .
· جلوگیری از رسیدن قوای کمکی لشکر شانزده زرهی قزوین به تهران و به تسلیم در آوردن آنها در پل مرد آباد به تاریخ نوزدهم بهمن 1357.
· جلوگیری از پیوستن قوای کمکی لشکر81 زرهی کرمانشاه به گارد تهران، قبل از محمد شهر به تاریخ بیست و یک بهمن 1357.
· تسخیر ژاندارمری کرج در بیست و یک بهمن 57.
· تسخیر ژاندارمری محمد شهر در بیست و یک بهمن 1357.
· تسخیر شهربانی کرج در بیست و دو بهمن 1357.
· تسخیر پادگان آموزشی پلیس .
· به آتش کشیدن کارخانه آبجو سازی.
· تسخیر باغ شاپور در کرج.
· تسخیر باغ جهانبانی در محمد شهر.
· تشکیل کمیته هایی برای رسیدگی به اموال و زمین های به جای مانده از خاندان پهلوی نظیر کاخ ملکه مادر و زمین های کشاورزی آن واقع در مرد آباد، کاخ شمس پهلوی و اموالش در مهر شهر و...
نگاهی به حوادث نوزده تا بیست و دوم بهمن 1357
با بحرانی شدن اوضاع کشور در اثر تظاهرات میلیونی مردم علیه حکومت شاهنشاهی و سقوط پی در پی دولتها، دستور حکومت نظامی در تمام نقاط ایران به اجرا در آمده بود.
با فتوا امام خمینی ره در نوزده بهمن 57، مبنی بر لزوم پیوستن نظامیان به ملت ، بختیار طی ملاقاتی محرمانه با «ارتشبد قره باغی» ، به او پیشنهاد داد انبارهای تسلیحات سبک را بمباران کند تا سلاح گرم در اختیار مردم قرار نگیرد. قره باغی پیش ار آن به منظور حمایت از شهربانی ها دستور اعزام یگانهای ژاندارمری به شهرهای مختلف را داده بود. با عاجر ماندن گارد جاویدان تهران در مقابل تظاهر کنندگان و همافرانی که قصد پیوستن به مردم را داشتند، دستور استفاده از قوای کمکی مستقر در مناطق حساس کشور از جمله لشکر 81 زرهی کرمانشاه نیز صادر شد.
قبل از عزیمت لشکر کرمانشاه ، لشکر 16 زرهی قزوین که به پایتخت نزدیکتر بود در شانزدهم بهمن حرکت خود را به سمت تهران آغاز کرد اما در خروجی قزوین توسط مردم متوقف شد و به اجبار به سمت قزوین بازگشت لشکر قزوین سه روز بعد ، این بار مخفیانه حرکت به سمت تهران را از سر گرفت و پیش از انکه وارد کرج شود، از انسداد راه توسط مردم مطلع شده و از سمت اشتهارد به طرف مردآباد تغییر مسیر داد.
شب نوزده بهمن، اهالی همایون ویلای محمد شهر متوجه عبور این لشکر به سمت کرج شده و مردم مناطق اطراف را با خبر کردند تا ورودی اتوبان در زیر پل مردآباد مسدود نمایند. هرچند واحدهایی از این تیپ موفق شده بودند که خود را به اتوبان رسانده و به تهران بروند، قوای اصلی آنها صبح روز نوزدهم در زیر پل مرد آباد – کرج متوقف شدند. بعداز ظهر آن روز سران انقلابی و روحانیون شهر در مذاکره با فرماندهان تیپ زرهی قزوین، توانستند آنها را از ادامه مسیر منصرف کرده و به تسلیم خویش در آوردند.
تجیهیزات و ادوات این نیرو به دانشکده کشاورزی و دانشکده پلیس منتقل گردید و سربازان همراه مردم به خانه های آنها رفتند و فرماندهان، درجه داران و افسران تا پیروزی انقلاب در دانشکده پلیس نگهداری شدند.
بعد از ظهر روز بیست و دوم بهمن همه آنها آزاد شدند تا به شهر خود بازگردند. لشکر 81 زرهی کرمانشاه نیز پس از عبور از موانع ایجاد شده در مسیر، از جمله شهر همدان، در حوالی مردآباد کرج در پشت پلی که توسط مردم مسدود شده بود متوقف شد. این لشکر توانست بعد از دو سه ساعت توقف با شلیک های هوایی مردم را پراکنده ساخته و به راه خود ادامه بدهد. این نیرو صبح روز بیستم بهمن، بار دیگر توسط حدود دو هزار نفر از مردم مناطق مختلف در حوالی عباس آباد متوقف شد این توقف تا ساعت ده صبح به طول انجامید، چرا که مردم با هر چه که در توانشان بود جاده را چندین نقطه مسدود کرده بودند.
ارتشیان با دیدن موانع ایجاد شده و احتمالا شنیدن خبر شکست گارد تهران از طریق بی سیم، روحیه خود را از دست داده و از اصرار خود برای رفتن به سمت تهران دست برداشتند و درحین مذاکره مردم و فرماندهان، تعدادی از سربازان به تحریک مردم تصمیم به فرار گرفتند. با کشته شدن اولین نفر از ارتشی ها توسط یکی از فرمانده ها به شدت درگیری دامن زده شد و اولین نفر از مردم نیز که «علی اکبر طهماسبی» نام داشت به شهادت رسید. پس از او دو نفر دیگر به نام های «مصطفی مولا حسنی» و «علی عبدی» در این میان کسانی چون «محمدرضا چوپان بیشه»، «حسن ترک تاتاری» و« یوسف ترابی » به شدت مجروح و روانه بیمارستان شدند.
حدود دوازده تن از ارتشی ها هم زخمی شده و به بیمارستان کسری و شیرو خورشید فاتح انتقال یاقتند. با فرار درجه دارها و تسلیم کامل سربازها، همه ادوات و تجهیزات آنها به دست مردم افتاد که تعداد زیادی از خودروها به آتش کشیده شدند.
بدین ترتیب مردم این سامان لشکر گارد کرمانشاه را در روز بیست و یک بهمن سال 57، از رسیدن به تهران ناکام گذاشتند و با جلوگیری از کشتار بیشتر مردم پیروزی حتمی انقلاب را رقم زدند.
با فتوا امام خمینی ره در نوزده بهمن 57، مبنی بر لزوم پیوستن نظامیان به ملت ، بختیار طی ملاقاتی محرمانه با «ارتشبد قره باغی» ، به او پیشنهاد داد انبارهای تسلیحات سبک را بمباران کند تا سلاح گرم در اختیار مردم قرار نگیرد. قره باغی پیش ار آن به منظور حمایت از شهربانی ها دستور اعزام یگانهای ژاندارمری به شهرهای مختلف را داده بود. با عاجر ماندن گارد جاویدان تهران در مقابل تظاهر کنندگان و همافرانی که قصد پیوستن به مردم را داشتند، دستور استفاده از قوای کمکی مستقر در مناطق حساس کشور از جمله لشکر 81 زرهی کرمانشاه نیز صادر شد.
قبل از عزیمت لشکر کرمانشاه ، لشکر 16 زرهی قزوین که به پایتخت نزدیکتر بود در شانزدهم بهمن حرکت خود را به سمت تهران آغاز کرد اما در خروجی قزوین توسط مردم متوقف شد و به اجبار به سمت قزوین بازگشت لشکر قزوین سه روز بعد ، این بار مخفیانه حرکت به سمت تهران را از سر گرفت و پیش از انکه وارد کرج شود، از انسداد راه توسط مردم مطلع شده و از سمت اشتهارد به طرف مردآباد تغییر مسیر داد.
شب نوزده بهمن، اهالی همایون ویلای محمد شهر متوجه عبور این لشکر به سمت کرج شده و مردم مناطق اطراف را با خبر کردند تا ورودی اتوبان در زیر پل مردآباد مسدود نمایند. هرچند واحدهایی از این تیپ موفق شده بودند که خود را به اتوبان رسانده و به تهران بروند، قوای اصلی آنها صبح روز نوزدهم در زیر پل مرد آباد – کرج متوقف شدند. بعداز ظهر آن روز سران انقلابی و روحانیون شهر در مذاکره با فرماندهان تیپ زرهی قزوین، توانستند آنها را از ادامه مسیر منصرف کرده و به تسلیم خویش در آوردند.
تجیهیزات و ادوات این نیرو به دانشکده کشاورزی و دانشکده پلیس منتقل گردید و سربازان همراه مردم به خانه های آنها رفتند و فرماندهان، درجه داران و افسران تا پیروزی انقلاب در دانشکده پلیس نگهداری شدند.
بعد از ظهر روز بیست و دوم بهمن همه آنها آزاد شدند تا به شهر خود بازگردند. لشکر 81 زرهی کرمانشاه نیز پس از عبور از موانع ایجاد شده در مسیر، از جمله شهر همدان، در حوالی مردآباد کرج در پشت پلی که توسط مردم مسدود شده بود متوقف شد. این لشکر توانست بعد از دو سه ساعت توقف با شلیک های هوایی مردم را پراکنده ساخته و به راه خود ادامه بدهد. این نیرو صبح روز بیستم بهمن، بار دیگر توسط حدود دو هزار نفر از مردم مناطق مختلف در حوالی عباس آباد متوقف شد این توقف تا ساعت ده صبح به طول انجامید، چرا که مردم با هر چه که در توانشان بود جاده را چندین نقطه مسدود کرده بودند.
ارتشیان با دیدن موانع ایجاد شده و احتمالا شنیدن خبر شکست گارد تهران از طریق بی سیم، روحیه خود را از دست داده و از اصرار خود برای رفتن به سمت تهران دست برداشتند و درحین مذاکره مردم و فرماندهان، تعدادی از سربازان به تحریک مردم تصمیم به فرار گرفتند. با کشته شدن اولین نفر از ارتشی ها توسط یکی از فرمانده ها به شدت درگیری دامن زده شد و اولین نفر از مردم نیز که «علی اکبر طهماسبی» نام داشت به شهادت رسید. پس از او دو نفر دیگر به نام های «مصطفی مولا حسنی» و «علی عبدی» در این میان کسانی چون «محمدرضا چوپان بیشه»، «حسن ترک تاتاری» و« یوسف ترابی » به شدت مجروح و روانه بیمارستان شدند.
حدود دوازده تن از ارتشی ها هم زخمی شده و به بیمارستان کسری و شیرو خورشید فاتح انتقال یاقتند. با فرار درجه دارها و تسلیم کامل سربازها، همه ادوات و تجهیزات آنها به دست مردم افتاد که تعداد زیادی از خودروها به آتش کشیده شدند.
بدین ترتیب مردم این سامان لشکر گارد کرمانشاه را در روز بیست و یک بهمن سال 57، از رسیدن به تهران ناکام گذاشتند و با جلوگیری از کشتار بیشتر مردم پیروزی حتمی انقلاب را رقم زدند.
ادامه دارد...
برگرفته از کتاب« صلای صبح» به نگارش «خانزاد محمودی»
نظر شما
