تا زمان شهادت در سپاه ماند...

ابتدا دوست داريم اندكي دربارة موضوع پژوهش تان دربارة سپاه پاسداران انقلاب اسلامي براي مان بگوييد.
چگونگي تأسيس سپاه پاسداران در روزهاي بحراني پس از پيروزي انقلاب با توجه به فراز و نشيب زيادش سوژه اي بود كه مدت ها ذهنم را به خودش مشغول كرده بود تا اين كه با نگارش طرحي با عنوان "تاريخ شفاهي تأسيس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي" كار جمع آوري اطلاعات پژوهش هاي ميداني و مصاحبه با مؤسسان سپاه را آغاز كردم و مدت زيادي است در اين موضوع مشغول جمع آوري اطلاعات و پژوهش هستم. يافته هاي جديد داراي جذابيت هاي ويژه و زيادي است كه حتي براي خود مؤسسان سپاه هم تازگي دارد و از آن جا كه تا كنون اثري جامع دربارة تاريخ تأسيس سپاه منتشر نشده اطلاعات ارائه شده در اين اثر سودمند خواهد بود. هدف من تبيين بخشي از تاريخ انقلاب اسلامي و چگونگي تأسيس نهادي است كه تأسيس آن ماه ها به طول انجاميد و در طول اين مدت اتفاقات گوناگوني روي داد.
اميدوارم با تكميل شدن پژوهش ها و چاپ اين اثر ابعاد و زواياي پنهان بسياري از حوادث روزها و ماه هاي آغازين پيروزي انقلاب اسلامي تا حدي روشن تر شود.
قاعدتاً جنابعالي در پژوهش خود نقش شهيد بروجردي را در روزهاي پيروزي و حتي قبل از آن و نيز در جريان تأسيس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بررسي كرده ايد. لطفاً از اين مقوله سخن بگوييد.
بله. پيش از پرداختن به اين موضوع ضروري مي بينم اشارة گذرايي به زندگي نامه شهيد بروجردي و پيشنية شكل گيري شخصيت ايشان اشاره كنم. شهيد محمد بروجردي در 1333 شمسي در روستاي دره گرگ از توابع شهرستان بروجرد در خانواده اي مستضعف ديده به جهان گشود و در پنج سالگي پدرش را از دست داد. به دنبال اين رويداد به همراه مادر مكرمه اش به تهران آمد و همزمان با تحصيل حضور در بازار كار را نيز تجربه كرد. در هجده سالگي عازم سربازي شد اما از آ ن جا كه علاقه اي به خدمت در ارتش شاهنشاهي نداشت پس از مدتي از سربازي فرار كرد و به قصد ديدار با حضرت امام خميني(ره) به سوي عراق رفت اما در مرز دستگير شد و پس از بازجويي و شكنجه راهي زندان شد و شش ماه زنداني گرديد. پس از آزادي در تهران دو سال خدمت اجباري انجام داد و بلافاصله پس از اتمام اين دوره مبارزات سياسي اش را آغاز كرد و بر اثر ارتباط با شهيد حاج مهدي عراقي در امر چاپ تكثير و توزيع اعلاميه هاي امام خميني به فعاليت پرداخت. به دنبال اوج گيري مبارزات نهضت و در ايامي كه فضاي جامعه به سمت مبارزه مسلحانه عليه رژيم پهلوي پيش مي رفت شهيد بروجردي نيز به همراه عده اي از دوستانش به سوريه رفت و با امام موسي صدر و شهيد محمد منتظري و آقاي جلال الدين فارسي ارتباط يافت و آموزش هايي ديد اما پس از آ ن كه نتوانست به ديدار حضرت امام در عراق برود به ايران بازگشت. او به همراه گروهي از دوستانش درصدد برآمد تا از طريق تشكيل يك گروه چريكي مبارزة جدي و نظامي عليه رژيم پهلوي را آغاز كند. شهيد بروجردي در شمار كادر اوليه گروه فجر اسلام بود كه پس از مدتي گروه ديگري به نام صف را تشكيل داد و متأثر از فضاي سياسي آن دوران استراتژي مبارزه مسلحانه را به صورتي جدي تر برگزيد. اين گروه پس از كادرسازي و انسجام توانست حدود چهارصد الي پانصد نيرو را تحت آموزش هاي سنگين قرار دهد. همان ايام شهيد بروجردي سفري به نجف كرد و پس از بازگشت فاز نظامي مبارزه را پي گرفت. از مهم ترين عمليات هاي اين گروه مي توان به انفجار رستوران خوانسالار (محل رفت و آمد آمريكايي ها) – انفجار اتوبوس آمريكايي ها در لويزان - خلع سلاح قرارگاه پليس - عمليات نظامي 15 خرداد 1357 و غيره اشاره كرد.
شهيد محمد بروجردي در جريان اوج مبارزات و راهپيمايي هاي مردمي حضوري فعال داشت و در جريان ورود حضرت امام خميني به ايران با كميته استقبال از امام به همكاري مؤثر پرداخت.
دربارة نوع فعاليت و مسؤوليت شهيد بروجردي در كميته استقبال از حضرت امام قبل و بعد از 12 بهمن 1357 سخن بگوييد.
شهيد بروجردي در روز ورود تاريخي امام امت به دستور شهيدان آيت الله دكتر بهشتي و حاج مهدي عراقي به همراه عده اي ديگر مسؤوليت حفاظت از حضرت امام در فرودگاه مهرآباد و مسير بهشت زهرا تا مدرسه علوي را عهده دار گرديد. ريز قضاياي آن روز در خاطرات آقاي اكبر براتي آمده است كه خواندني هم هست. براساس آن خاطرات مسؤوليت نظامي كميته به عهده شهيد بروجردي و آقاي براتي گذاشته شده بود و آن ها تدابير زيادي را براي حفاظت از جان حضرت امام و امنيت فرودگاه و محل هاي پيش بيني شدة حركت و سخنراني بنيان گذار جمهوري اسلامي انديشيدند و در اين امور از عده اي از اعضاي گروه صف بهره گرفتند. به گفته اكبر براتي حدود شش تا هشت تيم تعيين شده بود تا حفاظت از حضرت امام را از لحظه ورود تا پايان مراسم به عهده بگيرد. شهيد بروجردي در روز ورود امام به ايران لباس روحاني به تن كرده بود و زير عبايش اسلحه قرار داشت. قرار بود آنان همراه امام باشند اما استقبال مردمي و هجوم آنان براي ديدار با حضرت امام به حدي بود كه عملاً امكان اسكورت را بي ثمر گذاشت. با اين حال آنان همه تلاش خود را در حفاظت از جان حضرت امام انجام دادند.
شهيد بروجردي پس از پيروزي انقلاب اسلامي چه مسؤوليت هايي را بر عهده گرفت؟
ايشان مدتي پس از پيروزي انقلاب اسلامي فعاليت هايش را گسترده تر كرد و در دستگيري عوامل رژيم پهلوي و افشاگري عليه سازمان منافقين ايفاي نقش كرد. شهيد بروجردي مدتي هم سرپرستي زندان اوين را عهده دار شد و پس از آن كه متوجه شد عده اي براي حفاظت از دستاوردهاي انقلاب درصدد تشكيل نهادي با نام "سپاه پاسداران انقلاب اسلامي" هستند با آن گروه به همكاري پرداخت.
در اين بخش خوب است به توضيح مفصلي دربارة چند گروهي بپردازيد كه هر كدام با هدف حفاظت از دستاوردهاي انقلاب شكل گرفتند و البته به چند فعاليت و اقدام موازي دست زدند.
دقيقاً. شرايط به اين صورت بود كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي حفظ امنيت فضاي عمومي جامعه و حفظ انقلاب اسلامي و دستاوردهاي آن به مهم ترين دغدغه سران و رهبران انقلاب تبديل شده بود. گرچه بلافاصله پس از پيروزي انقلاب "كميته ها" به صورت خودجوش و با هدايت سران انقلاب شكل گرفتند و فعاليت كردند اما وجود اين كميته ها براي برقراري امنيت كلي در جامعه به تنهايي كافي نبود و انقلابيون به فكر چاره بودند كه به ايدة جالب تشكيل يك نهاد بزرگتر و معتبرتر در اين عرصه افتادند. اين چنين بود كه طرح اوليه تأسيس نهادي كه بعدها سپاه پاسداران انقلاب اسلامي عنوان يافت در اذهان شكل گرفت و گروه هاي مختلفي كه در دوران انقلاب فعاليت هاي مؤثري انجام داده بودند و در سال هاي پيش از انقلاب هم تجربه همكاري و فعاليت در گرو ه هاي مسلحانه را داشتند در چند گوشه از تهران افرادي را گرد هم آوردند و سپاهي براي حفاظت امنيت شكل دادند و هر يك از آن ها در پادگان ها و مراكز نظامي تهران مستقر شدند و اقدامات خود را آغاز كردند. شهيد بروجردي هم در زمرة شخصيت هايي بود كه به همراه عده اي از ياران پيشين خود به جمع يكي از اين گروه ها پيوست و فعاليت هاي مؤثري در آن روزهاي بحراني انجام داد. از آن جا كه به مرور زمان فعاليت اين گروه ها كه تعدادشان به سه گروه مي رسيد با فعاليت سپاه زير نظر دولت موقت به سمت كار و عمليات موازي پيش مي رفت شوراي انقلاب به فرمان امام خميني همة آن گروه ها را در هم ادغام كرده و نهادي با نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي تأسيس كرد و براي آن فرماندهي هم تعيين نمود.
و شهيد بروجردي از بدو تأسيس جزو اعضاي بلندپايه و مؤثر اين نهاد تازه تأسيس مردمي و انقلابي بود.
بله. شهيد بروجردي با تأسيس سپاه پاسداران فعاليت هاي جدي خود را در اين نهاد متمركز كرد و به همكاري با آن پرداخت. مدتي بعد هم مسؤوليت قسمت عمده اي از پادگان ولي عصر(عج) را بر عهده گرفت. به روايت آناني كه در آن ايام با شهيد محمد بروجردي همكاري داشته اند ايشان در آن ايام تلاش زيادي براي سازمان دهي و نظم دادن به سپاه پاسداران كرده و دلسوزانه تلاش مي كرده تا نهاد سپاه در كوتاه ترين زمان ممكن انسجام يابد و به رويارويي با بحران هاي داخلي كه هر روز در گوشه و كنار كشور آشوبي به پا مي كردند برخيزد. شهيد بروجردي از همان اوايل به تداوم آموزش عقيدتي - سياسي و نظامي اهميت زيادي مي داد و كوشش هاي زيادي در اين زمينه انجام داد.
سردار شهيد محمد بروجردي تا زمان شهادت در سپاه پاسداران به خدمت پرداخت و در برهه هاي مختلف نقش هاي مهمي در تثبيت نظام جمهوري اسلامي و سركوب ضد انقلابيون در كردستان ايفا كرد. ايشان در ايامي كه به سمت فرماندهي عمليات غرب كشور منصوب شد به پاكسازي مناطق كردستان از ضد انقلابيون همت گماشت و پس از مدتي مسؤوليت تشكيل سازمان پيشمرگان مسلمان كُرد را از سوي شوراي عالي سپاه بر عهده گرفت و با اين سازمان عمليات هاي مسلحانة موفقي در كردستان انجام داد.
شهيد بروجردي با شروع جنگ تحميلي در دفاع مقدس نقش مهمي ايفا كرد و در دوره اي فرماندهي منطقه 7 سپاه كه شامل استان هاي همدان باختران – كرمانشاه فعلي - كردستان و ايلام بود به ايشان واگذار گرديد.
سردار سرافراز محمد بروجردي سرانجام در اول خرداد 1362 در مسير جاده مهاباد ـ نقده بر اثر انفجار مين همراه با عده اي از همرزمانش به شهادت رسيد.