يادي از استاد شهيد

گفت و گو با علامه سيد حسن نصرالله، دبير كل حزب الله لبنان
درآمد:

علامه سيد حسن نصرالله، دبير كل حزب الله، به شاگردي سيدالشهداي مقاومت اسلامي لبنان، شهيد سيد عباس موسوي افتخار مي كند.ايشان بارها گفته است كه خود را شاگرد و همرزم و فرزند مكتب سيد عباس موسوي مي داند.علامه نصرالله در اين گفت و گوي كوتاه اما پرمعنا، به ابعاد معنوي شخصيت استاد خود اشاره مي كند
در آغاز گفت و گو بفرماييد شهيد سيد عباس موسوي با چه اهدافي عازم حوزه علميه نجف اشرف شد؟
زماني كه در كنار يكديگر در نجف اشرف سرگرم تحصيل علوم ديني بوديم، به روشني ملاحظه كردم كه شهيد سيد عباس موسوي همواره به اسلام مي انديشد، و غم و غصه سرنوشت امت را مي خورد. بي ترديد ميان اسلام و سرنوشت امت تفاوت قائل نبود.چرا كه بر اين عقيده بود كه تنها راه نجات امت، گسترش آگاهي عمومي و دامن زدن به بيداري و تعهد به اعتقادات اسلامي و بازگشت به سرچشمه هاي اصيل اسلامي امكان پذير است.ايشان همواره در مسير سرافرازي اسلام و گسترش فرهنگ اسلامي قدم برداشت و در اين مسير جانش را فدا كرد.
هنگامي كه در نجف اشرف به سر مي برديم براي تحصيل علوم ديني و گسترش معارف اسلام اولويت قائل بوديم.هدف مان فراگيري علم و دانش بود.شهيد سيد عباس موسوي در عين حال بر لزوم پرورش و آماده سازي علماي ديني تأكيد مي كرد، تا اين علما بتوانند پرچم اسلام را در دست بگيرند و فرهنگ اسلامي را در جهان اسلام گسترش دهند و مبلغ اسلام در شهرها و روستاهاي سرزمين بزرگ اسلام باشند. چرا كه رفتار پيامبر عظيم الشأن اسلام اينگونه بوده است.
هنگامي كه حضرت محمد بن عبدالله(ص)به پيامبري مبعوث شد، در مكه منتظر مردم ننشست تا در محضر او جمع شوند و درباره وحي و نبوت با ايشان بحث و گفت و گو كنند.بلكه ايشان ابتكار عمل را به دست مي گرفت و به شهرهاي گوناگون سفر مي كرد و در مراسم حج و مناسبت هاي گوناگون ميان مردم حاضر مي شد و رسالت اسلام را ابلاغ مي كرد و آنان را به يكتاپرستي فرا مي خواند.پيامبر اكرم(ص)بارها ميان قبائل و شهرهاي گوناگون جزيره العرب رفت و احكام و ابعاد رسالت خود را به آگاهي مردم رساند. شهيد سيد عباس موسوي با اين انديشه عازم حوزه علميه نجف اشرف شد و در اين مسير گام برداشت و توانست گروهي از طلبه هاي لبناني را پرورش دهد.
از نقش شهيد سيد عباس موسوي پس از بازگشت از نجف اشرف و پيش از انتخاب به دبير كلي حزب الله چه خاطره اي داريد؟
پس از عقب نشيني ارتش رژيم صهيونيستي از بخش وسيعي از جنوب لبنان تا منطقه نوار اشغالي، بي ترديد شهرهاي صور و نبطيه و دهها روستاي جنوب آزاد گشته و به پايگاه هاي پشت جبهه تبديل شدند.سيد عباس كه در آن برهه و پيش از انتخاب به دبير كلي حزب الله، فرماندهي عملياتي منطقه جنوب را بر عهده داشت، همواره اصرار مي ورزيد تا نزديك مناطق درگيري مستقر شود.شوراي رهبري حزب الله و فرماندهان مقاومت در آن شرايط با اين تقاضا موافقت كردند.در آن مرحله پست دبير كلي حزب الله هنوز به وجود نيامده بود، و حزب الله به صورت شورايي و توسط شوراي مركزي اداره مي شد. هر يك از اعضاي شوراي مركزي مسئوليت هاي منطقه اي برعهده داشتند. هيچ مانعي وجود نداشت كه يكي از اعضاي شوراي مركزي مسئوليت يكي از اين مناطق را برعهده داشته باشد.
بنابراين شهيد سيد عباس موسوي مسئوليت فرماندهي عملياتي جنوب را برعهده گرفت و در جنوب لبنان استقرار يافت.با وجود اينكه مدت زمان طولاني از آزادي جنوب لبنان نگذشته بود، اما سيد عباس آشنايان و دوستان زيادي در جنوب داشت.روحانيون منطقه و كادرهاي حزب الله همه دوستان سيد عباس بودند.ايشان پس از استقرار در جنوب تلاش و پيكار را آغاز كرد و در راه آزادسازي باقي مانده مناطق اشغالي جنوب تلاش هاي خستگي ناپذير به عمل آورد.تلاش هاي او را هرگز فراموش نمي كنم.سيد عباس در جنوب لبنان خانه كرايه كرد، البته نه براي اين كه همسر و فرزندان خود را در آن مستقر كند بلكه ايشان و دستياران شان در اين خانه مستقر شدند.اعضاي خانواده اش هميشه در بعلبك زندگي مي كردند و يك بار در هفته به بعلبك مي رفت و نماز جمعه اين شهر به امامت او برگزار مي شد.
با وجودي كه در جنوب خانه كرايه كرده بود اما خيلي كم به آنجا رفت و آمد داشت.ايشان همواره ميان روستاهاي جنوب و خطوط مقدم جبهه و پايگاه هاي رزمندگان در حال رفت و آمد بود.گاهي ديده شده كه در خودرو شخصي كه حزب الله در اختيارش قرار داده مي خوابيد و در خودرو غذا مي خورد.برخي برادران حزب الله به شوخي به او مي گفتند اگر خواندن نماز در خودرو جايز بود حتما در آن نماز بجاي مي آورديد؟ در رويارويي با اشغالگران صهيونيست كه پس از يورش به روستاها و شهرهاي جنوب لبنان و در پي اسارت دو نظامي صهيونيست در سال 1987، روستاي صريفا به خط تماس تبديل شده بود. سربازان اسرائيلي در مقابل اين روستا وضعيت جنگي داشتند.با وجودي كه امكان داشت اين روستا در هر لحظه سقوط كند و به اشغال نظاميان صهيونيست درآيد، سيد عباس اصرار داشت در اين روستا بماند.فرماندهان مقاومت نتوانستند ايشان را متقاعد كنند تا از اين روستا خارج شود و به مناطق امن تري مستقر شود.سيد عباس چند روزي در اين روستا ماند و در عمليات رويارويي با اشغالگران صهيونيست شركت كرد.همه رزمندگان بيم داشتند كه خداي نكرده نكند اين روستا سقوط كند و سيد عباس به شهادت برسد و يا به اسارت نظاميان صهيونيست درآيد. چنانچه اين اتفاق مي افتاد به روحيه رزمندگان مقاومت اسلامي و حزب الله ضربه شكننده وارد مي آمد.ديدگاه سيد عباس موسوي با ديدگاه فرماندهان مقاومت متفاوت بود.ايشان معتقد بود كه حضور در اين روستا و ميان رزمندگان مقاومت به آنان انگيزه مي دهد تا با شجاعت و پايمردي از اين روستا دفاع كنند و مانع سقوط آن به دست سربازان مهاجم اسرائيلي بشوند. اين ديدگاه سيد عباس درست بود و همه رزمندگان براي اين ديدگاه احترام قائل بودند.رزمندگان مقاومت براي متقاعد كردن سيد عباس به خروج از روستاي صريفا از من و برخي اعضاي شوراي رهبري حزب الله كمك خواستند.من بي درنگ به روستاي صريفا عزيمت كردم.هنگامي كه وارد اين روستا شدم ملاحظه كردم كه تانك هاي اسرائيلي به دروازه هاي روستا نزديك شده اند.به ديدار سيد عباس شتافتم و از ايشان خواهش كردم از روستا عقب نشيني كند، ايشان اظهارات بنده را قانع كننده ندانست و گفت حال كه از بيروت به جنوب لبنان آمده و زحمت كشيده ايد، به احترام شما به روستاهاي پشت جبهه منتقل مي شوم.به هر حال سيد پس از گذشت چند روز از آغاز درگيري ها از روستاي صريفا خارج شد و در مناطق امن تري استقرار يافت. سيد عباس همواره اين گونه بوده است. من مطمئنم كه اگر شوراي رهبري حزب الله به سيد عباس اجازه مي داد اسلحه به دست بگيرد و در كنار رزمندگان در جبهه هاي جنوب بماند و مانند يك رزمنده معمولي بجنگد، هيچ ترديدي به دل راه نمي داد.چرا كه ايشان به جنگ با اشغالگران صهيونيست عشق مي ورزيد.
بفرماييد سيد عباس تا چه اندازه علاقه داشت در عمليات مسلحانه ضد صهيونيستي شركت كند؟
شهيد سيد عباس موسوي، بسيار علاقمند بود همواره در كنار مجاهدان و رزمندگان مقاومت اسلامي در جبهه هاي رويارويي با اشغالگران صهيونيست باشد.ايشان مي كوشيد در عمليات مسلحانه شركت كند و با اشغالگران بجنگد.به عنوان يك رزمنده در عمليات ضد صهيونيستي شركت كرد.اسلحه به دست گرفت و همگام با رزمندگان به سوي آزادسازي جنوب به پايگاه هاي اشغالگران گام برداشت.ايشان همواره اصرار مي كرد از مسائل نظامي شناخت داشته باشند، و در عمليات حمله و كمين در مسير نيروهاي صهيونيستي كه جنوب لبنان را در اشغال داشتند شركت كند.فرماندهان مقاومت جايز نمي دانستند كه افرادي همچون دبير كل پيشين حزب الله اسلحه به دست گيرد و در خطوط مقدم جبهه حضور يابد.البته به ايشان اجازه مي دادند در پشت جبهه حاضر شود و يا در آستانه عمليات به رزمندگان روحيه دهد و براي آنان دعا و نيايش بخواند اما، هرگز به افراد غير نظامي كه مسئوليت هاي سياسي دارند اجازه شركت در عمليات را نمي دادند.بنابراين شهيد سيد عباس موسوي در بسياري اوقات در مناطقي حاضر مي شد كه با خطوط مقدم جبهه فاصله نزديك داشت.يعني تا جايي كه فرماندهان مقاومت به او اجازه مي دادند در اطاق عمليات، در مديريت عمليات شركت مي كرد و برادران رزمنده را بدرقه مي كرد.رزمندگان مقاومت در آستانه عمليات با آخرين كسي كه ديدار و خداحافظي مي كردند، سيد عباس موسوي بود.همچنين ايشان اولين كسي بود كه از رزمندگان بازگشته از جبهه هاي رزم استقبال به عمل مي آورد.در حين عمليات نيز روند عمليات را با فرماندهان مقاومت پيگيري مي كرد.
مراحل انتخاب شهيد به دبير كلي حزب الله چگونه بود؟
اغلب اعضاي شوراي رهبري حزب الله، از جمله بنده آرزو داشتند شهيد سيد عباس موسوي دبير كل حزب الله باشد.ايشان چند بار با اين پيشنهاد مخالفت كرد. مي پرسيد كه چرا من بايد دبير كل حزب الله باشم در حالي كه، افراد ديگري هم وجود دارند؟ همه مي دانند كه ارتباط بنده با سيد عباس بسيار قوي و صميمانه و عاطفي بود.نسبت به بنده خوشبين بود.من اين روابط عاطفي را درك مي كردم.چرا كه ايشان استاد و پيشواي من بود و همواره به داشتن چنين استادي افتخار مي كردم از زماني كه در كنار يكديگر در حوزه علميه نجف اشرف سرگرم تحصيل بوديم، براي آموزش ديني و پرورش استعدادهاي من بسيار تلاش كرد، شايد گاهي اوقات بنده را دستيار خود مي پنداشت.به هر حال پس از تاسيس حزب الله ايشان علاقه داشت مسئوليت دبير كلي حزب الله به من واگذار شود، و آماده بود از من حمايت و پشتيباني به عمل آورد.
بفرماييد شهيد موسوي نسبت به قضيه فلسطين چگونه مي انديشيد؟
اصولا يكي از دلايل حضور شهيد سيد عباس موسوي در جنوب لبنان، داشتن روابط حسنه و بسيار خوب با آوارگان فلسطيني مستقر در اردوگاه هاي جنوب لبنان مي باشد.با روحانيون فلسطيني روابط دوستانه داشت.هر چند مدت يك بار از اردوگاه هاي آوارگان فلسطيني بازديد و در مراسم ملي و مذهبي آنان شركت مي كرد.همواره غم و غصه ملت فلسطين و سرنوشت قدس را مي خورد.در حقيقت همدردي با ملت فلسطين و آرمان فلسطين در عمق اعتقادات و باورهاي سيد عباس جا داشت.او ضمن اينكه استاد و پيشواي همه مجاهدان راستين جنوب لبنان كه راه ايشان را دنبال مي كنند، با بيشتر روحانيون جنوب لبنان نيز هم كلاس و همفكر بوده است.ايشان همواره يادآوري مي كرد كه در سايه سكوت و بي تفاوتي نسبت به آرمان فلسطين و رويارويي با دشمن صهيونيستي امكان ندارد نماز و روزه مان قبول درگاه حق تعالي واقع گردد.سكوت در برابر دشمني كه به ارزش هاي اسلامي تجاوز مي كند و به مسلمانان و مستضعفان ظلم و ستم روا مي دارد جايز نمي دانست.
سيد عباس چنين احساسي داشت.تلاش براي آزادي فلسطين و قدس را مانند عبادت و نماز و روزه و دين و همه چيز مي پنداشت.در واقع مي توان گفت كه از نظر سيد عباس موسوي چيزي به نام سيد عباس موسوي وجود نداشت.اگر خواسته باشيم درباره ذوب شدن و فنا شدن بحث كنيم، ايشان يكي از مصاديق بارز ذوب شدن در راه خدا و اسلام مفهوم ديگري نداشت.رفتار و كردار، اخلاق و طرز زندگي و ديدگاه هاي ايشان گوياي اين واقعيت بود.بر اين اساس در روابط با مردم و جامعه بسيار فروتن بود، به مردم عشق مي ورزيد.
گفته شده كه شهيد سيد عباس موسوي نزديك بودن زمان شهادت خود را احساس كرده بود.از اين موضوع چه اطلاعي داريد؟
در واقع سيد از لحظه اي كه مسئوليت دبير كلي حزب الله را برعهده گرفت (اين مطلبي است كه براي اولين بار بازگو مي كنم)همواره احساس مي كردم كه ايشان بر اين باور بود كه پذيرش مسئوليت دبير كلي حزب الله طولاني نخواهد بود.اما نمي توانستم به وضوح درك كنم كه آيا ايشان احساس كرده كه به زودي شهيد مي شود؟ يا اين كه قصد دارد دير يا زود از دبير كلي حزب الله كناره گيري كند، يا اينكه قصد دارد از شوراي رهبري حزب الله بخواهد شخص ديگري را براي تصدي مسئوليت دبير كلي گزينش كند.به طور مشخص اين ناتواني من بود كه نتوانستم احساسات ايشان را به روشني و به موقع درك كنم. ايشان اين گونه فكر مي كرد و اين گونه رفتار مي كرد.به ياد دارم، هنگامي كه مسئوليت دبير كلي حزب الله را پذيرفت، بنده مسئوليت اجرايي حزب الله را پذيرفتم.شرح وظايف مسئول اجرايي حزب الله سر و سامان دادن به اوضاع دروني حزب الله است.مسئول اجرايي وظيفه دارد مناطق و نواحي را اداره كند، و بي ترديد در مسائل اجرايي وظيفه دارد مناطق و نواحي را اداره كند، و بي ترديد در مسائل اجرايي و تشكيلاتي و پيگيري كارها غرق مي شود.براي اين كه بتوانم اين مسئوليت را به نحو احسن انجام دهم، مي كوشيدم از حضور در محافل مردمي و مناسبت هاي گوناگون و ايراد سخنراني فاصله بگيرم.به هر حال حضور در محافل و مراسم و مناسبت هاي گوناگون و ايراد سخنراني يكي از وظايف اصلي دبير كل مي باشد.چرا كه دبير كل با حضور در اين گونه مجالس و محافل ديدگاه هاي حزب الله را بيان مي كند.
روزي سيد عباس مرا در دبيرخانه حزب الله احضار كرد و از من خواست در يك مراسم مذهبي كه قرار بود در محله اوزاعي در جنوب بيروت برگزار شود سخنراني كنم.به ايشان گفتم كه يك سري كارها را در دست پيگيري دارم و فرصت كافي براي حضور و سخنراني ندارم.به ايشان يادآور شدم كه بنده به مسئوليت هاي خويش مي پردازم و شما نيز به مسئوليت خودتان عمل كنيد و در مراسم مزبور سخنراني نماييد.ايشان به من گفت كه براي شما جايز نيست از شركت در اين گونه مراسم فاصله بگيريد و من براي شما تعيين تكليف مي كنم كه در مراسم محله اوزاعي شركت كنيد.به ايشان گفتم، اگر براي من تكليف تعيين مي كنيد، مشكلي ندارم و در آن مراسم سخنراني خواهم كرد اما، به هر حال من متقاعد نيستم.
مي خواهم به اين نكته اشاره كنم كه اين يك ديدار دوستانه و عاطفي بود و سيد به من توصيه كرد كه در مراسم اوزاعي و ساير مراسمي كه از سوي حزب الله در مناسبت هاي گوناگون برگزار مي شود شركت كنم.به ياد دارم در آن جلسه خصوصي اين عبارت را به من گفت « مسئوليتم طولاني نخواهد بود، موقعيت من به پايان رسيده است.»در آن لحظه نتوانستم اين عبارت ايشان را به روشني درك كنم و منظور ايشان را تشخيص دهم.از خود مي پرسيدم كه آيا قصد دارد از دبير كلي حزب الله كناره گيري كند؟ به هر حال از آن ملاقات خصوصي چند ماهي نگذشت كه سيد به شهادت رسيد و آنگاه منظور ايشان را درك كردم كه ايشان نزديك بودن زمان شهادت خود و پيوستن به لقاء الله را احساس كرده بود.
منبع: ماهنامه شاهد ياران، شماره 40