عوامل مؤثر بر ایجاد شکاف‌های اجتماعی در میان اقشار ایثار و غیرایثارگر پس از دوران دفاع مقدس
چکیده
سعي محقق بر آن بود به دليل آنکه تاکنون به نحو شايسته‌اي اين موضوع بررسی نشده، تمرکز بر شهيد، شاهد و ايثارگر را به دور از قالب‌ها و کليشه‌های رايج نقد کند. نويسندگان، پژوهشگران و فيلم‌سازان ارزش‌مند کشور درباره‌ی این موضوع فيلم‌ها ساخته و کتاب‌ها نوشته‌اند، اما همچنان زواياي پنهاني در زمينه‌ی ايثارگري‌هاي دوران دفاع مقدس و سال‌هاي پس از آن وجود دارد که مغفول مانده يا انگيزه و جسارت کافي براي به تصوير کشيدن آنها وجود نداشته است. بر همين اساس، فرضيات پژوهش تدوين شد و محقق براي جمع‌آوري اطلاعات، از روش نمونه‌گيري هدف‌مند استفاده کرد. نمونه‌ی پژوهش، شامل تعدادي از عزيزان شاهد، جانباز و ايثارگر، خانواده‌هاي آنها و همچنين مسئولان بنياد شهيد و امور ايثارگران بود. بدين منظور مجموعه‌اي از نظریات، خاطرات، رنج‌ها و گنج‌هاي نهفته‌ي آنها که زمينه‌اي براي توسعه‌ی تاريخ شفاهي است، از طريق مصاحبه‌ی نيمه سازمان‌يافته جمع‌آوري شد. تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل نيز با روش توصيفي ـ تحليلي انجام شد. نتايج نشان داد عوامل متفاوتي بر ايجاد شکاف‌ها و فاصله‌هاي اجتماعي ميان ايثارگران و غير ايثارگران مؤثر بوده است، از جمله‌ی اين عوامل مي‌توان به تکيه کردن و القاي بيش از حد بر بار حماسي و احساسي موضوع شهادت و ايثار، ناتواني کانون‌هاي آموزشي، فرهنگي و نمايشي در معرفي حقوق معنوي ايثارگران، عدم توفيق در مستحکم‌سازي تعاملات اجتماعي ميان قشر ايثارگر و غير ايثارگر، القاي تفکرات غلط در خصوص سهميه‌ها، امتيازات آموزشي و اقتصادي، تهاجم فرهنگي و تأثير رسانه‌ها و وسايل ارتباطي بيگانه، پديده‌ی شکاف سني و نسلي و در نهايت، خودداري خانواده‌هاي معظم شاهد و ايثارگر از ابراز کامل مصائب و ازخودگذشتگي‌هاي خود به دليل عزت نفس و مناعت طبع ايشان اشاره کرد.
کلیدواژه‌ها: شهادت، ايثار، ايثارگري، دفاع مقدس، شکاف‌هاي اجتماعي
پژوهشگران: معصومه گودرزی - محمد افقری
دریافت متن کامل مقاله
