چهارشنبه, ۲۳ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۱۵:۵۹
مقالات
تاريخ شفاهي يکي از روش هايي است که در نگارش تاريخ دفاع مقدس استفاده شده است. ثبت و ضبط حوادث دفاع مقدس مهم ترين راه حفظ خاطرات آن دوران است. مسلم است که اسناد و مدارک معتبر پايه و اساس هر نوع تاريخ نگاري است.
آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی

بي‌شک، حوادث و وقايع هر جنگي در اذهان عمومي آن جامعه و جوامع ديگر نگرش‌ها و بازخوردهاي زياد و عميقي مي‌آفريند که مردم آن جامعه ممکن است از شنيدن اين حوادث و وقايع بر خود ببالند، احساس سرافکندگي کنند يا در ذهن آنها تغيير نگرش ايجاد شود. خاطره‌ی تاريخي زمان جنگ نيز نبايد فراموش شود؛ بي‌گمان تعدادي از رزمندگان بي‌ادعا و شجاع ما از بيان خاطراتشان به دلایل شکسته‌نفسي، تعريف نکردن از خود و گاه عدم تمايل براي ظاهر شدن در جلوي دوربين خودداري مي‌کنند، اما بايد عرصه‌ای فراهم شود که فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس با خيالي آسوده و فراغ خاطر بتوانند خاطرات و ناگفته‌هاي جنگ را بيان کنند تا حماسه‌ی هشت سال دفاع مقدس فراموش نشود. در بررسي آسيب‌شناسانه‌ی تاريخ جنگ تحميلي، اين پرسش مطرح است که: به چه ميزان وقايع مذکور تحريف خواهد شد يا بر اثر گذشت زمان از ذهن‌ها محو خواهد گشت؟ لازم است وقايع مهم دوران جنگ نيز به صورت مستند و مصور درآید و نگاشته شود و بعد از اينکه از حافظه‌ی افراد بر روي کاغذ آمد، تحليل شود تا از فراموشي يا تحريفات غرض‌ورزانه و مغرضانه خارج گردد. پس از پايان جنگ و به دست آمدن فرصت براي رزمندگان و جنگ‌ديده‌ها، بعضی خاطرات و دیده‌ها و شنیده‌هایشان را به داستان و رمان تبدیل کردند، اما از آنجا كه هيچ يك از آنها از آموزش‌هاي كلاسيك و تجربه‌ی نوشتن برخوردار نبودند، آثار داستاني سال‌هاي ابتدايي پس از جنگ شكل خاطره داشت. با ایجاد حوزه‌ی هنري و گرد آمدن علاقه‌مندان به نويسندگي در ژانر و موضوع جنگ و آموزش‌هاي ابتدايي، آثاري نو پديد آمد و اين روند تا امروز ادامه دارد. در سال‌هاي اخير بنيادها و ارگان‌هايي به عنوان متوليان ادبيات دفاع مقدس به عرصه آمدند و با تشكيل گروه‌هايي به ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان اقدام کردند. تاکنون تعداد قابل توجهي کتاب درباره‌ی دفاع مقدس در قالب خاطره‌نويسي به چاپ رسيده است. با اين حال، ميزان جذب مخاطب اين آثار با حالت ايده‌آل فاصله‌ی درخور توجهي دارد. اين مقاله قصد دارد علل اين موضوع را با روشي توصيفي تحليلي با تکيه بر کتاب‌هاي خاطرات دوران دفاع مقدس، اعم از خاطرات خودنوشت و ديگرنوشت، بررسي کند. همچنين پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد فرايند ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان و تبديل آن به منابع مکتوب با چه مشکلات و تنگناهايي روبه‌روست.

کليدواژه‌ها: دفاع مقدس، خاطره‌نويسي، آسيب‌شناسي، ايثار و شهادت


پژوهشگر: مهدی خدامی

دریافت متن کامل مقاله آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی
گزارش خطا
برچسب ها
دفاع مقدس خاطره نویسی آسیب شناسی ایثار و شهادت مهدی خدامی
مطالب مرتبط

چالش‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۴ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تهدیدهای پیش روی تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۱۳ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تاریخ شفاهی دفاع مقدس در عرصه‌ی ایثار و شهادت ۱۲ / ۰۲ / ۱۳۹۶

اهمیت توجه به رویکرد فکری و اجتماعی راویان در برخورد با فرهنگ ایثار و شهادت ۱۱ / ۰۲ / ۱۳۹۶

نقش عکس در بازنمایی اسطوره شهادت در نقاشی دیواری شهر تهران ۱۰ / ۰۲ / ۱۳۹۶

آسيب‌شناسي تاريخ شفاهي ايثار و شهادت در تدوين زندگي‌نامه‌ي شهداي پشتيباني و مهندسي جنگ جهاد ۰۹ / ۰۲ / ۱۳۹۶

میدان‌ها، موضوعات و ضرورت‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۶ / ۰۱ / ۱۳۹۶

عوامل مؤثر بر ایجاد شکاف‌های اجتماعی در میان اقشار ایثار و غیرایثارگر پس از دوران دفاع مقدس ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

بررسی عوامل مؤثر بر پویایی جبهه‌ی فرهنگی ـ هنری انقلاب اسلامی در دهه‌ی نخست انقلاب ۲۱ / ۰۱ / ۱۳۹۶

آوینی در ظلمت نهیلیسم نور موعود را می‌دید/ تکنولوژی از منظر آوینی ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نگاهی اجمالی به تاریخ‌نگاری ایثار و شهادت ۱۹ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مطالب برگزیده استان ها
وظیفه هر مسلمانی است که از میهنش دفاع کند
«مجید لایحی راونگی» جانباز 55 درصد جنگ تحمیلی می‌گوید: «سال 1364 دوران اوج جنگ بود که به جبهه رفتم. به صورت داوطلب نام‌نویسی کردم و در تیپ 58 ذوالفقار مشغول به خدمت شدم. عشق رفتن به جبهه را داشتم. وظیفه...
نگاهش پر از التماس بود؛ التماس دعا برای شهادت
هم‌رزم شهید «علی‌اکبر ابراهیمی» نقل می‌کند: «گفت: ابوالقاسم! چشمم که به بچه چهل روزه شیرعلی می‌افته، خجالت می‌کشم که برم جبهه و سالم برگردم. نگاهش پر از التماس بود. گفت: دعا کن من هم شهید بشم.»
باید پابه‌پای امام حرکت کرد
برادر شهید «علی‌اکبر ابراهیمی» نقل می‌کند: «نگاهی به جمعیت کرد و گفت: جبهه به ما نیاز داره. نباید جا خالی کنیم. گفتم: این‌جا هم ول نمی‌کنی؟ گفت: در هر شرایط باید برای جبهه نیرو جمع کنیم. باید پابه‌پای...
مسابقه کتابخوانی «هجوم» برگزار می‌شود+تیزر
معاونت فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان یزد با مشارکت اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به مناسبت سالروز شکست حمله نظامی آمریکا به ایران در صحرای طبس و شهادت اولین فرمانده سپاه الغدیر...
آسمانی‌ترین نامه
همسر شهید «مسلمی» با بیان اینکه نامه‌ای از همسرش پس از شهادت وی در جبهه به دستش رسید، گفت: محمد، جانِ خود را در راه آرمان‌ها و اعتقاداتش فدا کرد.
سپاه پاسداران کارآمدی خود را در تأثیرگذارترین عرصه‌های پیشرفت نظام نشان داده است
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان چهارمحال و بختیاری ضمن تبریک سالروز تاسیس سپاه پاسداران، خاطرنشان کردند که این نهاد انقلابی کارآمدی خود را در تأثیرگذارترین عرصه‌های پیشرفت نظام اسلامی به خوبی...
جوانان ما باید در مقابل دشمن ایستادگی کنند
شهید «حیدر رجب پور» از شهدای بسیجی استان ایلام است که اردیبهشت ۱۳۶۶ در جبهه گیلانغرب به درجه رفیع شهادت نایل آمد. همسر گرانقدر شهید می‌گوید: پایبند به انقلاب و نظام باشید و جوانان ما از انقلاب و خون شهدا...
عملیات «وعده صادق» انتقام خون پدرم را گرفت
فرزند شهید مدافع حرم شهید علی آقازاده نژاد گفت: عملیات پیروزمندانه «وعده صادق» توسط سپاه پاسداران بر علیه رژیم منحوس اسرائیل، انتقام خون پدرم و شهدای مدافع حریم ولایت را که چندی پیش توسط رژیم منحوس اسرائیل...
پوستر/روز ارتش گرامی باد
نامگذاری 29 فروردین به نام روز ارتش از ابتکارات امام خمینی(ره) بود. آن هم در شرایطی که ارتش جمهوری اسلامی با کارشکنی‌های مختلف داخلی و خارجی روبه رو بود. فرا رسیدن این روز، بر همه مخاطبان نوید شاهد مبارک...
اعتقاد راسخش او را به جبهه کشاند
همسر شهید ارتش «ابراهیم محمدی» در گفت‌وگو با خبرنگار نوید شاهد بیان کرد: «فرزندمان تازه به دنیا آمده بود و شهید می‌توانست در کنار خانواده‌اش بماند اما با اعتقاد راسخی که داشت برای دفاع از وطنش به جبهه...
روح شهدا همواره پشتیبان نیروهای مسلح ما است
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان هرمزگان ضمن تبریک حملات موشکی و پهبادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران گفت: «این سیلی محکم به اسرائیل، اقتدار ملت ما را به نمایش گذاشت و بر این باوریم که روح...
عکس
تازه های نشر
کتاب «عقاب زاگرس» منتشر شد
کتاب «عقاب زاگرس»، زندگینامه و خاطرات تیمسار و خلبان (جانباز 50 درصد) «کیومرث حیدریان» اثر«مهرداد رضایی فر، سوسن محمدی باغنی» نویسندگان کرمانشاهی منتشر و روانه بازارکتاب شد.
اخبار برگزیده

رزرو بازدید گروهی و سالن همایش موزه شهدا

100خاطره از شهید مهدی زین‌الدین

10 خاطره موشکی از شهید طهرانی مقدم

گلزار شهداي تهران

کلیپ/ سلام بر رقیه های معاصر فرزندان شهدای مدافع حرم

اسامی کامل و نشانی «حسینیه های شهید» شهرستان های تهران

آخرین اخبار

‌ شهید «ابراهیم ترابی» به روایت تصویر

ما آسایش خود رامدیون خون شهدا هستیم

ششمین سالگرد برپایی مراسم پنجشنبه‌های شهدایی برگزار می‌شود

‌مقید به نماز اول وقت بود

گزارش تصویری | باز مانده گردان عشق

معرفی کتاب/ققنوس خیبر

بر شما ای فاتحان خیبر ایران، سلام!

تصاویر به یادگار مانده از شهید «حاج رضا داروئیان»

پرطرفدارها

غبارروبی و عطر افشانی گلزار شهدای شهرستان کوثر

غبارروبی و عطر افشانی گلزار شهدای مشکین شهر

«اینجا برای از تو نوشتن هوا کم است»

سومین سالگرد شهید حجازی در اردبیل+ تصاویر

«کانال پنجم»

دیدار چهره به چهره مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اردبیل با جامعه معظم ایثارگری

سه‌شنبه‌های مهدوی و شهدایی در موزه شهدای اردبیل برگزار می‌شود

«با نوای نینوا»