تجاوز نظامی و مذاکره؛ دو رویۀ راهبرد عراق علیه جمهوری اسلامی ایران

اگرچه آغاز جنگ تحمیلی توسط حزب بعث عراق علیه ایران، به منظور تسخیر تهران و بالطبع سقوط حکومت نوپای اسلامی بود، اما با مقاومت دلیرانه ی نیروهای مردمی، ارتش، سپاه و سایر نیروهای نظامی و انتظامی، نیروهای جهاد سازندگی و ... این هجوم نظامی با شکست مواجه گردید. این امر سبب شد تا سران رژیم بعث عراق با در پیش گرفتن راهبرد دو رویه ی ادامه تجاوز و پشنهاد مذاکره برای صلح شرایطی را ایجاد نماید تا با حفظ سرزمین های تصرف شده با کمترین هزینه برای خود و بیشترین هزینه را به جمهوری اسلامی ایران تحمیل کند.

جنگ عراق علیه ایران، در ذهن رهبران حزب بعث عراق، به عنوان یک درگیری تمام عیار و طولانی مطمح نظر نبود و اصولا اقدام نظامی پشتوانه ی برداشت سیاسی و تحمیل صلح و سازش به ایران بود. صدام و مقامات بعث در این اندیشه بودند که با تجاوز نظامی به ایران و اشغال بخش وسیعی از خاک ایران به خصوص سرزمین خوزستان، ایران اجبارا و بر اساس وضعیت وخیم نظامی و اوضاع به هم ریخته ی سیاسی، پای میز مذاکره آمده و سعی خواهد کرد از راه سیاسی و مذاکره، ناتوانی خود را جبران کند. از این رو، پس از هفته ی اول تجاوز، مقامات عراقی مذاکره را طرح کردند.

پشنهاد مذاکره از دو منظر قابل تحلیل است: اول، عدم دستیابی به اهداف نظامی و شکست نسبی ارتش عراق. دوم، جدایی ناپذیری مذاکره از راهبرد عراق در تجاوز به ایران. دعوت ایران به مذاکره دارای پشتوانه ی جهانی و حقوق بین المللی نیز بود؟ زیرا شورای امنیت خواستار توقف جنگ و مذاکره ی طرفین شد. سوال تحقیق آن است که آیا تجاوز نظامی عراق با هدف تصرف سرزمین ایران اهداف راهبردی این کشور را تحقق بخشید؟ آیا عراق قادر بوده مذاکره را به ایران تحمیل کند؟

نوشته ی حاضر مدعی است، مقاومت ملی در مقابل تجاوز که ریشه ی مردمی داشت و راهبرد دفاع به جای مذاکره توسط امام خمینی (ره) ایران، موجب شکست راهبرد حزب بعث گردید.

علاقمندان برای خواندن متن کامل این مقاله می توانند به پی.دی.اف این مقاله  مراجعه نمایند.

تجاوز نظامی و مذاکره؛ دو رویۀ راهبرد عراق علیه جمهوری اسلامی ایران