اختصاص بودجه‌های ناعادلانه، اجحاف به سینماگران دفاع مقدس است
به گزارش نوید شاهد شهره شافعی، متولد 1359 کارگردان فیلم «خاک» است. فیلمی که در بخش فیلمنامه موفق به دریافت سه جایزه از جشنواره فیلم مقاومت و جوایزی از جشنواره فیلم بسیج شد. شافعی فوق لیسانس کارگردانی است و دغدغه ساخت فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس است. با وی درباره دغدغه‌هایش گفت‌و گویی داشته‌ایم که می‌خوانید.
چگونه به ساخت فیلم‌های حوزه دفاع مقدس علاقه‌مند شدید؟
من فرزند جانباز 52 درصد جنگ تحمیلی هستم و شاید بدیهی است که نخستین دغدغه‌ام در فیلم‌سازی، جنگ تحمیلی باشد. سال‌هاست که ادبیات و فیلم‌نامه‌های حوزه دفاع مقدس را مطالعه می‌کنم اما با وجود تحصیلاتی که در حوزه سینما دارم، هنوز نتوانسته‌ام فیلم بلند با موضوع دفاع مقدس بسازم.
چرا نتوانستید؟
ساختن فیلم با موضوع جنگ نیازمند صرف بودجه مناسب است. این همان مشکلی است که سینماگران جوان حوزه دفاع مقدس با آن مواجه‌اند. مسئولانی که باید بودجه مناسب را اختصاص دهند، معتقد‌اند که سینمای دفاع مقدس گیشه ندارد؛ درحالی که معتقدم سینمای دفاع مقدس نیازمند به‌روز رسانی است و باید بودجه مناسب در اختیار جوانان با انگیزه قرار گیرد تا ثمره آن مشخص شود. به نظر من سینمای دفاع مقدس دریایی است که هنوز نتوانسته‌ایم عمق آن را کشف کنیم.
چرا بانوان مستندساز کمتر به حوزه دفاع مقدس ورود داشته‌اند؟
سینمای دفاع مقدس به واسطه حضور پررنگ‌تر سینماگران و مستندسازان مرد، بیشتر مردانه است. البته اکران فیلم‌های اخیر نشان داد که بانوان حرف‌های تازه‌ای در این زمینه دارند اما متاسفانه کمتر اجازه ورود می‌یابند. به نظر می‌رسد که یک سری از تهیه‌کنندگان روشنفکرنما با مافیاگری و به این بهانه که فیلم دفاع مقدس گیشه ندارد، مانع از ساخت این گونه فیلم‌ها می‌شوند. آن‌گونه که در جریان هستم، فیلم «دریاچه ماهی» نیز نتوانست تایم خوبی را در سینما‌ها نصیب خود کند.
چه موانعی وجود دارد؟
متاسفانه این نگاه وجود دارد که فیلم‌سازان جوان صرفا در پی مطرح کردن خودشان هستند و به همین دلیل، وقتی با فیلمنامه دفاع مقدسی برای گرفتن مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجعه کردم، پس از مدت‌ها به من گفتند که «برو و با فیلمنامه طنز بیا که بتوانی مجوز بگیری!» در حالی که من به دنبال مطرح شدن نبوده و نیستم. به عنوان فرزند یک جانباز که سختی‌های زندگی خانواده ایثارگران را درک کرده است، علاقه‌مندم با نگاه تازه‌ای سبک زندگی ایثارگران را به نسل جوان امروزی معرفی کنم.
زمینه‌های پرداختن به فیلمنامه «خاک» که حائز رتبه‌هایی هم شده است، چه بود؟
فیلم «خاک» برای این تولید شد که بتوانم توانمندی‌ام را برای ساخت فیلم سینمایی بلند اثبات کنم. با آن‌که فیلمنامه «خاک» حائز چندین رتبه در جشنواره‌های مختلف شد اما در واقع فیلم‌نامه‌ای که می‌خواستم روی آن کار کنم «پسران شبنم» بود.
موضوع این فیلمنامه چیست؟
ماجرای دو پسر دوقلوی هفت‌ساله پرجنب و جوش را روایت می‌کند که پدرشان از فرماندهان جنگ است. خانواده آن‌ها در خانه‌های سازمانی ارتش زندگی می‌کنند و پدرشان برای اجرای عملیات به جبهه رفته است. ناگهان به آن‌ها می‌گویند که به دلیل حمله نظامی باید خانه‌های سازمانی را تخلیه کنند. شیطنت‌های دوقلو‌ها سبب می‌شود که ناگهان خود را در مهلکه جنگ می‌بینند. در این موقعیت آن‌ها شاهد به شهادت رسیدن پدرشان هم هستند و ناگهان یک‌روزه به بلوغ می‌رسند. در ادامه می‌کوشند که پیکر پدرشان را از مادرشان پنهان کنند اما بالاخره مادر هم در جریان قرار می‌گیرد و از از بلوغ فکری فرزندانش خوشحال و از شهادت همسرش غمگین می‌شود.
اکنون «پسران شبنم» در چه مرحله‌ای است؟
انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس قول حمایت از این فیلمنامه را داده است و امیدوارم بتوانم به زودی آن را به مرحله تولید و اکران برسانم.
چه درخواستی از مسئولان سینمایی دارید؟
هنرمند نقاش برای ثبت اثرش نیازمند رنگ و بوم و ابزار محدودی است. نویسندگان نیز با در اختیار داشتن کاغذ و قلم می‌توانند اثرشان را بنویسند اما سینماگران برای ساخت اثرشان نیازمند بودجه و امکانات زیادی هستند که بدون حمایت سازمان‌ها و نهاد‌ها امکان‌پذیر نیست.
از طرفی هر فیلمنامه در برهه‌ای از زمان می‌تواند مخاطب‌های ویژه داشته باشد. تعلل در پرداخت بودجه مناسب برای ساخت فیلم، به کار سینمایی لطمه می‌زند.
معتقدم که بودجه‌های سینمایی در اختیار افراد معدودی قرار می‌گیرد. برخی سینماگران می‌توانند چندین اثر در حوزه دفاع مقدس بسازند. در حالی که برخی حتی امکان ساخت یک فیلم سینمایی را هم ندارند. این مساله نه تنها اجحاف در حق سینماگران، بلکه ظلم در حق سینمای دفاع مقدس است.
و سخن پایانی...
شاید سینمای دفاع مقدس برای عده‌ای از هنرمندان فقط جنبه خودنمایی، اقتصادی یا سیاسی داشته باشد اما برای نسل ما که به واسطه پدرانمان جنگ تحمیلی را لمس کرده‌ایم، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت عشق و جان است.
