لزوم بازنگري تعريف پژوهش در حوزه دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار نويد شاهد پيش از ظهر امروز نشست بررسي وضعيت كتاب هاي پژوهشي در حوزه ايثار و شهادت با حضور محمد علي فقيه مدير كل انتشارات و اطلاع رساني بنياد شهيد و امور ايثارگران و تني چند از نويسندگان و محققان حوزه دفاع مقدس در سراي انديشه اهل قلم بيست و پنجمين نمايشگاه بين المللي كتاب برگزار شد.

رئيس دانشنامه نگاري ايران در اين نشست با بيان اينكه پروژه جمع آوري وصيت نامه كامل شهدا حدود دو سال به طول انجاميد، اظهار داشت: اين اثر مي تواند يكي از دو ركن اصلي تشكيل دهنده قانون اساسي كشور و يكي از غني ترين دايرة المعارف هاي جنگ باشد.

منوچهر اكبري با اشاره به اينكه اطاعت پذيري بلامنازع از امام(ره)، رعايت آداب و اخلاق خانوادگي و مسائل شرعي از جمله نكاتي است كه در اين آثار به چشم مي خورد، ادامه داد: با وجود نقش اساسي وصيت نامه شهدا نبايد اجازه دهيم اين آثار در آرشيو مراكز باقي بماند وخاك بخورد.

وي با بيان اينكه وصيت نامه شهدا آخرين و مهمترين كلام آنهاست كه اغلب در واپسين لحظات عمر نوشته شده اند، گفت: وصاياي شهدا بايد به عنوان سندي چاپ و در اختيار محققان قرار گيرد تا با آن به نقد گذشته و تحليل آينده بپردازند.

جواد كامور بخشايش ديگر مهمان اين نشست افزود: شيوه پژوهش، تعامل ادبيات و دفاع مقدس يك جريان مستمر و نظامند بايد باشد تا نتيجه آن آشكار شود.

اين محقق و نويسنده با بيان اينكه دفاع مقدس براي همه شاخه ها و لايه ها اعم از نظامي، ادبي و تاريخي داراي پيام است، اضافه كرد: ثبت تاريخي اين رويداد، بهره مندي جامعه از آن به لحاظ اخلاقي، ديني، اجتماعي و الگو پذيري از ارزش هاي جنگ و دفاع و امنيت، نگاه به موضوعات ايثار و شهادت از منظر تعامل تاريخ شفاهي و ادبيات، مي تواند آثار شايان توجهي را به جامعه ارائه دهد.

وي عنوان كرد: بيش از ده هزار عنوان كتاب در حوزه ايثار و شهادت موجود است كه با بررسي آنها متوجه مي شويم، ژانر خاطره نويسي سهم بيشتري را در ميان اين آثار به خود اختصاص داده است.

وي تصريح كرد: برخي از اين مكتوبات، آثار خاطره اي غني شده اي تلقي مي شوند كه راوي خود آنچه را ديده است بيان مي كند و ديگران نيز آن را تكميل مي كنند.

كامور تاكيد كرد: تاريخ شفاهي در تعامل با ادبيات مي تواند سوژه هاي جديدي را در اين زمينه معرفي كند، اگر بخواهيم زندگي افراد موثر در جنگ را واكاوي كنيم، بسيار ي از اينها شهيد شده اند و به آنها دسترسي نداريم؛ در اين روش از طريق تاريخ شفاهي مي توان زندگي اين افراد را جستجو كرد.

اين نويسنده با بيان اينكه توليد آثار ايثار و شهادت بايد با محتوا و مضمون مهندسي فرهنگي و سليقه مخاطب حركت كند، تاكيد كرد: سمت و سوي پژوهش در دفاع مقدس يك سويه است و بيشتر به تاليف آثاري پرداخته مي شود كه زودبازده و در حيطه خاطرات و داستان هستند و آثار پژوهشي در اين زمينه كمتر به چشم مي خورد.

در ادامه رئيس كتابخانه جنگ با بيان اينكه هنوز تعريف پژوهش به طور كامل در جامعه تعريف نشده، اظهار داشت: تعريف نكردن واژه ها از مهمترين مشكلات است كه در عرصه فرهنگي با آن مواجه هستيم. واژه هاي كتاب، كتابخانه، ايثار و شهادت ابتدا بايد تعريف شوند، سپس به تحقيق و پژوهش پرداخت.

نصرت الله صمد زاده افزود: تفاوتي كه كتابخانه با ساير مراكز دارد، اين است كه كتاب ها بايد به صورت دسته بندي شده موقعيت آنها نسبت به اعتبار موضوعي تقسيم بندي شود.

وي ادامه داد: بسياري از كتاب هاي حوزه دفاع مقدس به صورت ميداني جمع آوري شده و عنوان پژوهش بر روي آن ثبت شده؛ در صورتي كه اين آثار پژوهش تلقي نمي شود؛ پژوهش بايد به تحليل و پاسخ فرضيه مطرح شده بپردازد.

وي با اشاره به اينكه كتابخانه ها دما سنج فرهنگي جامعه هستند و مي توانند برآيند اتفاقات رخ داده را به ديگران منتقل كنند،عنوان كرد: عرض و طول دفاع مقدس مشخص است و دامنه برخي از آثار موجود در اين زمينه به دليل تاسي از رسانه ها تهديد يا گسترش پيدا مي كند.

صمد زاده با بيان اينكه ده هزار عنوان كتاب در حوزه ايثار و شهادت در آرشيو كتابخانه ها موجود است، ابراز داشت: بيش از يك هزار و صد عنوان كتاب در گروه سني كودك و نوجوان و نه هزار عنوان كتاب ويژه رده سني بزرگسال در اين حوزه به چشم مي خورد كه سه هزار ناشر كوچك و بزرگ در اين زمينه دخيل بوده اند.

محمد رضا سنگري ديگر ميهمان اين نشست با بيان اينكه بنياد شهيد بيش از يكهزار و پنجاه عنوان كتاب به چاپ رسانده كه در اين ميان 50 عنوان از آن به زبان هاي مختلف ترجمه شده است، گفت: اين بنياد دغدغه پرداختن به نگارش و جمع آوري اين آثار را دارد و تاكنون در اين زمينه چندين اثر درخشان به چاپ رسانده است.

وي اضافه كرد: نكته مهمي كه در بررسي آثار شهدا به ويژه وصيت نامه آنها بايد در نظر گرفت، اين است كه ضمن مشخص كردن تكليف امروز، فردا و نسل آينده نيز در نظر گرفته شود و با ظرف و محتوايي ظريف و زيبا، عواطف و انديشه مخاطب برانگيخته شود.

گفتني است در ادامه مراسم از سه عنوان كتاب تازه منتشر شده نشر شاهد با عناوين "فرهنگ اعلام شهداي دانشجو"، "مباني زندگينامه داستاني" و " قايقي با هشت سرنشين" توسط محمد علي فقيه، مهدي كاموس، جهانگير خسرو شاهي، محسن پرويز، دكتر عليخاني، نصرت الله محمود زاده و اكبر منوچهري رونمايي شد.

انتهاي پيام/س/ع