نکته‌ای جدید درباره جنگ که هنوز به آن پرداخته نشده است
این نویسنده کشورمان افزود: محور بحث گروهی از کتاب‌های مستند نگاری، پرداختن به عملیات‌های نظامی در جنگ بوده که وضعیت این عملیات‌ها را بررسی کرده است. در حوزه مستندنگاری، یک‌سری از فعالیت‌هایی که انجام شده، منجر به تولید گونه‌ای از کتاب‌هایی شد که چندان در کشور ما سابقه نداشت و در واقع یک جور زندگینامه داستانی و همچنین خاطرات بازنویسی شده بود، مانند کتاب «دا»، «پایی که جا ماند»، «نورالدین، پسر ایران» و کتاب‌هایی از این قبیل هستند.
آثار خلّاقه در حوزه دفاع مقدس
وی به گروه دیگری از کتابها که به روابط اجتماعی بین انسان‌ها و رُخدادهایی که بین افراد درگیر در جنگ، اتفاق افتاده است، می‌پردازد اشاره کرد و گفت: به هرحال، در هر دو گروه از کتابها، نمونه‌های موفق زیادی داشته‌ایم و همه آنها کتاب‌هایی بسیار موفق و خواندنی هستند که مورد استقبال زیادی قرار گرفتند. اما در آثار خلّاقه، نویسندگان به آن واقعیتی که در جبهه و جنگ اتفاق افتاده، با تخیل خود جهت داده‌اند و آثار جدیدی ایجاد کرده‌اند.
پرویز، درباره آثار خلّاقه افزود: سرآمد اینگونه آثار، شعر و داستان‌هایی است که در حوزه دفاع مقدس نوشته شده‌اند. شعر دفاع مقدس، به رُشد و رونق شعر در کشور کمک کرد. داستان‌ها و رُمان‌های دفاع مقدس در رده بزرگسال و نوجوان نیز به حوزه داستان‌نویسی کشور کمک شایانی کردند.
رُشد آثار مستندنگاری در سالهای اخیر
این نويسنده و منتقد ادبيات داستاني، ادامه داد: داستان‌نویس‌های مطرح کشور ما، در بُرهه‌هایی از زمان، داستان‌هایی در حوزه دفاع مقدس نوشته‌اند و آثار آنها درخشش خاصی پیدا کرد. در حوزه دفاع مقدس، آثار ارزشمند زیادی، در زمینه تاریخ‌نگاری، مستندنگاری، خاطره نویسی و همچنین در زمینه آثار خلّاقه مانند شعر و داستان، آفریده شدند. استقبال مردم و رُشدی که در سالهای اخیر دیده شد، بیشتر متعلق به گونه‌ای از آثار مستندنگاری بود که در واقع خاطرات بازنویسی شده بودند.
نکته‌ای جدید درباره جنگ که هنوز در آثار به آن پرداخته نشده است
وی به بخش‌های مغفول مانده جنگ اشاره کرد و گفت: ما تقریبا در آثار دفاع مقدس به همه بخش‌های جنگ و دفاع هشت ساله پرداخته‌ایم و تقریبا بخش مغفول مانده‌ای نداریم. منتها نکاتی است که در گُذر زمان و با تغییر شرایط، باید بیشتر به آنها توجه کرد. به عنوان نمونه، الان با تغییر روابط بین ایران و عراق، می‌توان به بحث "روابط بین رزمندگان ایرانی و سربازان عراقی" پرداخت. قطعا در ایام دفاع مقدس و در سالهای متصل به آن، در آثار ادبی بیشتر جنبه‌های دشمنی که بعثی‌ها نسبت به ایرانی‌ها اعمال می‌کردند دیده می‌شد. اما در واقعیت ماجرا در آن سوی مرزها، سربازان عراقی بودند که به جبهه‌ها آورده می‌شدند و به زور به جبهه می‌آمدند. آنها منتظر فرصتی برای فرار بودند و می‌خواستند به جبهه ایران بپیوندند. برخی از سربازان عراقی در جنگ مشارکت واقعی پیدا نمی‌کردند. نمونه آن سربازان نیرو هوایی عراق بودند که ضامن بمب‌ها را می‌کشیدند تا پس از رها شدن، بمب عمل نکند. زیرا این گروه از سربازان عراقی که واردار شده بودند در جنگ شرکت کنند، واقعا قصد کشتار مردم را نداشتند.
پرویز، عنوان کرد: در حال حاضر که شرایط در روابط ایران و عراق متفاوت شده و ما دیگر با رژیم بعث عراق روبه‌رو نیستیم، شاید بهتر باشد که جنبه‌های اینچنینی در آثار دیده شود و یادآوری شود که دشمن مردم ایران در جنگ، رژیم بعثی عراق بود نه مردم آن.
نسل جوان را با اسطوره‌های کشور خود آشنا کنیم
این نویسنده و منتقد ادبیات داستانی دفاع مقدس با بیان اهمیت جذب مخاطب از نسل جوان کشور که هیچ درکی از جبهه و جنگ ندارد، گفت: در بعضی موارد، انتقال هنری وقایعی که در جنگ اتفاق افتاده، تاثیرگذاری دائمی خود را خواهد داشت. بعضی از اشعاری که شاعران در ایام دفاع مقدس سُروده‌اند، هرگاه دوباره خوانده شود، تازگی، طراوت و سرزنده‌گی خود را دربَردارد و بر مخاطب تاثیرگذار است. در حوزه داستان و خاطره نویسی نیز اغلب اینگونه است و آثار ماندگاری داریم. اما تلاش برای آشنایی نسل جوان با اسطوره‌های کشور خود، و با شرایط سختی که کشور در سالهای گذشته پشت سر گذاشته تا به این مرحله رسیده، یک الزام و حقیقتی انکارناشدنی است.
وی باورپذیری بعضی از حقایق برای نسل جوان را سخت دانست و گفت: جوانان امروز شرایط حاد دوران جنگ را ندیده‌اند و ممکن است انتقال این مفاهیم به آنها حالت "افسانه‌وار" پیدا کند. برخی از جوانان امروزی نمی‌توانند بفهمند چگونه انسانی، منافع مردم را بر منفعت شخصی ترجیح می‌دهد و حاضر میشود از مال و جان خودش بگذرد تا کشورش آسیب نبیند. این هنر نویسنده و شاعر را می‌طلبد تا بتواند با طرح و بیان درست ماجرا و هرچه نزدیکتر به واقعیت مسائل را بیان کند و کمک کند باورپذیری آن برای مخاطب جوانِ دور از سالهای جنگ، بیشتر شود. این کار سخت است اما ناشدنی نیست.
این نویسنده درباره آثار خود در حوزه دفاع مقدس گفت: من یک کتاب تحت عنوان "با کاروان لاله‌ها" چاپ انتشارات امیرکبیر، دارم که مجموعه‌ای از خاطرات و یادداشت‌های ایام جنگ است. کتاب "ستاره‌ای در زمین" مجموعه خاطرات راجع به شهید همت برای گروه نوجوانان است. چند کتاب داستان در حوزه دفاع مقدس به نام "پرستوهای مهاجر" برای گروه نوجوانان، "خورشید خانه ما" برای گروه کودکان و غیره نیز از آثار اینجانب است.
محسن پرویز، این نویسنده خوب کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: به گمانم اگر همت صورت بگیرد، هنوز هم فضا برای نوشتن در حوزه دفاع مقدس وجود دارد و تصور میکنم هنوز هم می‌توان مطالبی را به مخاطبان عرضه داشت.
