مباني و شاخص هاي ايثار و شهادت

شهيد واژه اي است به معناي حاضر، ناظر، گواه، امين در شهادت، خبر دهنده راستين، امين، آگاه، محسوس و مشهود، كسيكه همه چشم ها به اوست، نمونه، الگو، مراقب، دريافتن و اشهاد يعني حاضر گردانيدن و كشته شدن در راه خدا، و در فرهنگ قرآني از شهادت با تعبير «قتل في سبيل الله» ياد شده است. اين مرگ را شهادت و كشتگان را شهيد مي نامند؛ و شهادت مرگ سرخ و مقدسي است كه انسان آزاده با شناخت كامل، آن را در راه عقيده و ايده اي مقدس انتخاب مي كند.
و به عبارتي شهادت يعني ايثار همه هستي و بذل كليه امكانات بدني و مالي و جاني در پيشگاه جانان، به منظور اعتلاي حق و پيروزي اهل ايمان و ريشه كن نمودن مظاهر كفر و شرك و شيطان، در معيت حق و براي خشنودي خداوند مهربان، در نبردگاه جنگ با همه مظاهر شيطان و در پايان تسليم جان به جانان و جسم بر دشمنان.
شهادت داراي اركاني است:
داشتن ايمان به خدا و پيامبر و ائمه راستين، گزينش آگاهانه، بفرمان خدا و رسول خدا بودن، براي رسيدن به رضوان و قرب او ايثار مال و جان نمودن، در راه خدا رزم و جهاد كردن، براي خشنودي خدا و براي اعتلاي كلمه حق و ريشه كن نمودن باطل پيكار كردن، در معيت خدا و اولياء خدا بودن و . . . همه از مباني شهادت به شمار مي آيد. و از مؤلفه هاي (شاخص هاي) شهادت ايثار، گذشت و فداكاري، آزادگي و جهاد، شجاعت، شهادت طلبي، شفاعت و صبر، مروت، فتوت، فتح، وفا، لعنت و برائت، عشق حسيني و لا اري الموت الاسعاده كل يوم عاشورا مي باشد.
مقاله حاضر در نه فصل به بررسي مباني و شاخص هاي فرهنگ ايثار و شهادت مي پردازد. هدف از فصل اول، بررسي و بيان اهميت مسئله و اصطلاحات بكار رفته است. در فصل دوم پيشينه تاريخي و ديدگاه صاحب نظران مطرح مي شود و در فصل سوم به شناخت شهادت و مفاهيم و مباني آن پرداخته مي شود. در فصل چهارم شهيد و شهادت از ديدگاه قرآن و روايات بررسي مي گردد. فصل پنجم و ششم به مولفه ها و شاخص هاي شهادت و فصل هفتم به چالش رويكرد و پيام شهادت و عاشورا و فصل هشتم به نتيجه گيري و آرزوي شيعه و سخني با شاهد و سالار شهيدان پرداخته شده است.

نويسنده:رقيه ميري جهرمي كارشناس پژوهشي