مباني و شاخص هاي ايثار و شهادت

اي شهيد ... اي جاودانه تاريخ ترا با كدامين زبان سرستودن گيرم كه در خور مقامت باشد . اي عاشق حسين، كه عشق از تو تجلي گرفت و عشقبازان درس آموز طريق تو شدند .
شهيد واژه اي است به معناي حاضر ، ناظر ، گواه ، امين در شهادت ، خبر دهنده راستين ، امين ، آگاه ، محسوس و مشهود ، كسيكه همه چشم ها به اوست ، نمونه، الگو ، مراقب ، دريافتن. واشهاد يعني حاضر گردانيدن و كشته شدن در راه خدا ، و در فرهنگ قرآني از شهادت با تعبير «قتل في سبيل الله» ياد شده است . اين مرگ را شهادت و كشتگان را شهيد مي نامند . و شهادت مرگ سرخ و مقدسي است كه انسان آزاده با شناخت آن در راه عقيده و ايده اي مقدس انتخاب مي كند .
و به عبارتي "ايثار همه هستي و بذل كليه امكانات بدني و مالي و جاني در پيشگاه جانان و در پايگاه ايمان و رسول و ائمه معصومين ، اهل ايمان ، به منظور اعلاء كلمه حق و پيروزي جامعه و ريشه كن نمودن مظاهر كفر و شرك و شيطان ، در معيت حق و براي خشنودي خداوند مهربان ، در نبردگاه جنگ با همه مظاهر شيطان . و در پايان تسليم جان به جانان و جسم بر دشمنان ."
داشتن ايمان به خدا و پيامبر و ائمه راستين - گزينش آگاهانه - بفرمان خدا و رسول خدا بودن - براي رسيدن به رضوان و قرب او ايثار مال و جان نمودن - در راه خدا رزم و جهاد كردن - براي خشنودي خدا و براي اعلاء كلمه حق و ريشه كن نمودن باطل پيكار كردن - در معيت خدا و اولياء خدا بودن و... همه از مباني شهادت به شمار مي آيد . و ازمؤلفه هاي (شاخص هاي) شهادت ايثار ، گذشت و فداكاري ، آزادگي و جهاد ، شجاعت، شهادت طلبي ، شفاعت و صبر ، مروت ، فتوت ، فتح ، وفا ، لعنت و برائت ، عشق حسيني، لا اري الموت الاسعاده وكل يوم عاشورا مي باشد .
به اميد اينكه همه ما شيفتگان راه شهيدان راستين ، دل از شوق رسيدن به آن كمال والاي انساني سرشار ساخته و با سلامي آتشبار به نبرد فساد انگيزان بدكار به پيكار پرداخته و منتظران واقعي ظهور منجي عالم بشريت باشيم و زمينه ظهور آن حضرت منتقم سالار شهيدان را فراهم كنيم .و سعادت و سلامت را در شعله نورانيت انديشه قرآني خويش به جامعه اسلامي بازگردانيم .

مقدمه
عاشورا ، كانوني است كه ميليونها دايرة ريز و درشت از ارزشها ، احساسات ، عاطفه ها ، خردها و اراده ها برگرد آن مي چرخد و پرگاري است كه عشق را ترسيم مي كند .
عاشورا حماسه عشق است و كربلا عروج خون ، قرنهاي بسيار است كه كوير سينة مشتاقان و صحراي تفتيدة دل عاشقان را چشمه هاي جاري ياد نينوا سيراب كرده است و عطش آرمان و حقيقت را در گلوي ذهن تب آلود مردمان نشانده است .
از آن هنگام كه فرياد سرخ خون از گلوي عاشورا برخاست ، پژواكي در همينة قله هاي بلند اعصار و قرون در افتاده است كه تا آن سوي مرز ابديت طنين دارد و آن آفتابي كه در كوير ملتهب كربلا - در پس ابرهاي اشك و خون - غروب كرد ، هر روز عاشورا و نه ... هر لحظه از سينة سوزان عاشقان در كار طلوعي ديگر است . مدار گردش آسمان و چرخة چرخ كهكشان ، يعني هزاره هاي تكراري زمان ، در كار رونق بخشيدن به شكوهمندي چهرة اويند . تاريخ ، هيچ گاه چنين رنگين كماني از عشق و خون و حقيقت را تكرار نكرده است
اگر سوگ جاودانه اي هست ،از آن عاشورا است واگر عشق بي كرانه اي هست از آن كربلا .اين موجها كه در روزگار ما به درياي حركت دين افتاده است ، از فيض جاودانة عروج خونين حسين (ع) است . تداوم حركت و پويش دين و رشد و بالندگي انديشة آرماني مذهب ،
راز شگفتي است كه دست خونين حسين (ع) بر پيشاني زمان رقم زده است .
بي شك ، محتواي آن حماسة عظيم و انگيزه ها و اهداف و درسهايش يك «فرهنگ» غني و ناب و الهام بخش را تشكيل مي دهد و در حوزة وسيع تشيع و دلباختگان اهل بيت ، كوچك و بزرگ و عالم و عامي ، همواره با «فرهنگ عاشورا» زيسته ، رشد كرده و براي آن جان باخته اند ، تا آنجا كه در آغاز تولد ، كام نوزاد را با تربت سيدالشهدا(ع) و آب فرات بر مي دارند و هنگام خاكسپاري ، تربت كربلا همراه مرده مي گذارند و در فاصلة ولادت تا مرگ هم به حسين بن علي (ع) عشق مي ورزند و براي شهادتش اشك مي ريزند و اين مهر مقدس ، با شير وارد جان مي شود و با جان به در مي رود.
فرهنگ عاشورا همان زيربناي عقيدتي و فكري است كه در امام حسين(ع) بود و سبب پيدايش آن حماسه و ماندگاري آن قيام شد . مجموعة آن باورها و ارزشها و مفاهيم را مي توان در عنوانهاي زير خلاصه كرد : مقابله با تحريف دين ، مبارزه با ستم طاغوتها و جور حكومتها ، عزت وشرافت انسان ، ترجيح مرگ سرخ بر زندگي ذلّت بار ، پيروزي خون بر شمشير و شهادت بر فاجعه ، شهادت طلبي و آمادگي براي مرگ ، احياء فرضية امر به معروف و نهي از منكر و سنتهاي اسلامي ، فتوت و جوانمردي حتي در برخورد با دشمن ، نفي سازش با جور يا رضايت به ستم ، اصلاح طلبي در جامعه ، عمل به تكليف به خاطر رضاي خدا ، تكليف گرايي چه به صورت فتح يا كشته شدن ، جهاد و فداكاري همه جانبه ، قرباني كردن خود در راه احياء دين ، آميختن عرفان با حماسه و جهاد با گريه ، قيام خالصانه براي خدا ، نماز اول وقت ، شجاعت و شهامت در برابر دشمن ، صبر و مقاومت در راه هدف تا مرز جان ، ايثار ، وفا ، پيروزي گروه اندك ولي حق بر انبوه گروه باطل ، هواداراي از امام حق و برائت و بيزاري از حكام جور ، حفظ كرامت امت اسلامي ، لبيك گويي به فرياد استغاثة مظلومان ، فدا شدن انسانها در راه ارزشها و ... .
حسين معلم راستيني بود كه در راستاي تحقق رسالت جد بزرگوارش - رسول اكرم - با مبارزه و پيكار با مظاهر فساد و نابودي بيداد و بيدادگري و اقامه ي مكتب ايمان و عدل ، درسهاي آموزنده و سرنوشت سازي را به انسانها آموخت او در قيام تاريخ خود به دنبال موقعيت هاي سياسي و يا كسب منافع مادي نبود و تنها هدفي را كه دنبال مي كرد نجات گمراهان از گرداب ضلالت و فراخواندن آنان به صراط هدايت بود . (– زيارت اربعين .مصباح المتهجد 551 .)
او قيام كرد تا امت اسلامي را به صلاح و فلاح رهنمون گرداند و حاكميت الله را با اجراي فرضيه ي امر به معرف و نهي از منكر در جامعه اسلامي تحقق بخشد . (بحارالانوار 44/329) ( من به جهت ظلم و تجاوز و فساد و تفريح و اظهار كبر بيرون نيامدم بلكه خواهان اصلاح در امت جدم پيامبر و تحقق فريضه ي امر به معروف و نهي از منكر هستم .)
انقلابي كه حضرت ابا عبدالله الحسين (ع) در سال 61 هجري يعني در 1367 سال پيش رهبري كردند تا انتهاي تاريخ ملاك و ميزان براي همه ي آزادگان و آزادي خواهان و آزادي انديشان جهان خواهد بود . آنهايي كه عزت خود را در نبرد دائمي با استكبار مي دانند و پيروزي و يا ترس از جهان خواران را ذلت و گناهي نابخشودني به حساب مي آورند . حضرت امام حسين مسائلي مانند : شرايط زمان ، قدرت حاكم ، كثريت سپاه دشمن ، قلّت نيروهاي خودي و بهانه هايي از اين دست را هرگز مدنظر قرار ندادند بلكه ستم سوزي و ظلم ستيزي را به عنوان يك هدف الهي و استراتژيك خودمطرح كردند و در اين راه صادقانه گام نهادند و تا آخرين نفس در راه جلب رضايت خداوند سبحان پيش رفتند.
بلي! قيام ضد ظلم امام حسين پايدار ، پرچم آزادگيش در اهتزاز ، ياد و نامش الهام بخش و بارگاه رفيعش هدايتگر جوامع و كلامش روشنگر و مجلسش پر رمز و راز و پر رونق و خاك كربلايش كليد قبولي نماز به شرط توجه به پاكبازي و اخلاص اوست .( - بشارتي ، علي محمد .ولايت سرخ (د).
هدف از بررسي مباني و شاخص هاي ايثار و شهادت ، شناخت و كاربرد مجموعه مفاهيم، سخنان ،اهداف و انگيزه ها ، شيوه هاي عمل و روحيات و اخلاقيات والايي است كه در نهضت كربلا گفته شده يا به آنها عمل شده يا در حوادث آن نهضت تجسم يافته و شهدا و ايثارگران متجلي آنند .با اميد به اينكه بررسي مباني و شاخص هاي ايثار و شهادت بتواند راهگشاي فهم آموزه هاي ديني درباره مباني شهادت و كار افزاي درك شكوهمند ترين جلوه هاي حيات اسوگان و دينداران راستين باشد . و اجتماع را از غفلت و گمراهي نجات بخشد . باشد كه اين نوشتار ، اندكي از معناي ژرف ايثار و شهادت رابازگو نمايد و ما را به رسالت اساسي جامعه اسلامي رهنمون كند و درس هاي بايسته ، از مطالعه علمي تر خونبار شهادت بگيريم . و با تدبير و انديشه تهديد ها را به فرصت و ارزشها را به جاي ضد ارزشها استوار كنيم .
و بكوشيم تا چنانكه بايد ، مجالس ها ، محافل ها ، شعارهاي ما ، مانورهاي ما و همه برنامه هاي مكتبي و عقيدتي ما ، پاسدار حرمت الله ، حرمت دين و حرمت قرآن ، حرمت مذهب و حرمت پيامبر ، حرمت علي (ع) و ائمه دين ، حرمت فاطمه و زينب ، حرمت امام قائم و حرمت عالمان راستين و متعهد دين باشد . نه هتك و تحريف آنها و اين برنامه ها را در جهت اثبات حقيقت و اشاعه آن و رسوا ساختن كليه نظامهاي ضد اسلامي و ضد شيعي و روشنگري ايدئولوژي «شهادت ، امامت و ارائه دهنده راه شهيد گونه زيستن و شهيد گونه مردن را بكار گيريم . و كاري كنيم كه تمام حركتهاي ما مثبت ، سازنده ، با هدف و جهت دار بوده و مورد تأييد حق و تعيين تاكتيك پيكار با حكومتهاي جبار و ترسيم نقشه جنگ بي امان و پايان ناپذير بين حق و باطل تا حاكميت مطلق حق بر جهان .خود سازي در پايگاه صبر در يك تلاش دسته جمعي و كسب تقوي براي رسيدن به رشد و رستگاري و دميدن روح شجاعت و شهامت و غيرت و شكست ناپذيري و ايستادن در مقابل همه تكفيرها ، تحريم ها ، تخديرها و تهديد ها و ... را بكار بنديم . بخصوص تهديدات ناشي از تأثير بالقوه جهاني شدن .!


بيان و اهميت شهادت
شهادت عبارت است از پايان دادن به جريان حيات در كمال هشياري و آزادي و آشنايي با ماهيت و مختصات آن .
اهميت پديده شهادت در درجه اي است كه اگر در تاريخ بشري جز يك فرد شهيد وجود نداشت براي اثبات آهنگ عالي عالم هستي كه بيان كنندة هدف اعلاي حيات است كافي بود . چه رسد به اين كه ما در طول تاريخ ، ده ها وبلكه صدها هزار شهيد مي بينيم كه با اعتلا بخشيدن و تكميل شخصيت خود در دفاع از انسانيت و ارزش هاي آن ، از زندگي طبيعي چشم پوشيده و به حيات حقيقي نايل گشته اند .
شهادت آميزه اي است از يك عشق گدازان و از يك حكمت عميق و پيچيده ؛
. شهادت مرگ دلخواهي است كه مجاهد با همه آگاهي و همه منطق و شعور و بيداري و بينايي خويش ، خود انتخاب مي كند . (– شريعتي ، علي . حسين وارث آدم . ص 171 .)))
شهادت دعوتي است به همه عصرها و به همه نسل ها كه :

اگر مي تواني
بميران !
و اگر نمي تواني
بمير !
(شريعتي ، علي . حسين وارث آدم . ص 195 )
شهيد يعني حاضر ! كساني كه مرگ سرخ را بدست خويش - به عنوان نشان دادن عشق خويش به حقيقتي كه دارد مي ميرد و به عنوان تنها سلاح براي جهاد در راه ارزشهاي بزرگي كه دارد مسخ مي شود - انتخاب مي كنند. شهيدان حي و حاضر و شاهد و ناظرند ، نه تنها در پيشگاه خدا ، كه در پيشگاه خلق نيز ، و در هر عصري و قرني و هر زمان و زميني .
شهيد انساني است كه در عصر نتوانستن و غلبه نيافتن ، با مرگ خويش بر دشمن پيروز مي شود ، و اگر دشمنش را نمي كشد ، رسوا مي كند.
شهيد آن كسي است كه با فداكاري و از خود گذشتگي و با سوختن و خاكستر شدن خود، محيط را براي ديگران مساعد مي كند .
و شهيد قلب تاريخ است ، همچنانكه قلب به رگهاي خشك اندام ، خون ، حيات و زندگي مي دهد. شهيد ، به اندامهاي خشك مرده بي رمق اين جامعه ، خون خويش را مي رساند و بزرگترين معجزه شهادتش اين است كه به يك نسل ، ايمان جديد به خويشتن را مي بخشد. شهيد حاضر است و هميشه جاويد . در همه صحنه هاي حق و باطل ، در همه جهاد هاي ميان ظلم و عدل ، شاهد است حضور دارد ، مي خواهد با حضورش اين پيام را به همه انسانها بدهد كه وقتي در صحنه نيستي ، وقتي از صحنه حق و باطل زمان خويش غايبي ، هر كجا كه خواهي باش !
و اكنون حسين حضور خودش را در همه عصرها و در برابر همه نسلها و در همه جنگ ها و در همه جهادها ، در همه صحنه هاي زمين و زمان اعلام كرده است در كربلا شهيد شده است تا در همه نسلها و عصرها بعثت كند .
آري ، منطق شهيد ، منطق سوختن و روشن كردن است ، منطق حل شدن و جذب شدن در جامعه براي احياي جامعه است . منطق دميدن روح به اندام مرده ارزشهاي انساني است. منطق حماسه آفريني است منطق دورنگري و بلكه بسيار دورنگري است منطق يك مصلح دلسوخته براي اجتماع خودش، و منطق يك عارف عاشق لقاي پروردگار ،منطق شهيد مافوق منطق افراد عادي است منطقي است آميخته با منطق عشق از يك طرف ، و منطق اصلاح و مصلح از طرف ديگر . – مطهري ،مرتضي . شهيد .ص 28
شهادت شهيد بشر را تكان مي دهد و وي را از غفلت مي رهاند . و از گمراهي نجات مي بخشد تا با اختيار خود براه افتد . نه با زور و فشار . شهادت نوري است كه دل هاي تاريك را روشن مي سازد و خفتگان را بيدار و مردگان را زنده مي كند . و پاكيزه ترين پديده اجتماعي است . شهادت آب حيات بشريت است و شهيد خضري است كه آب حيات را براي اجتماع بشري ارمغان مي آورد و روح مي بخشد . شمع فروزاني است كه خود مي سوزد و جهان را نوراني مي كند. وقتي كه همه راه هاي دعوت به تقوي و فضيلت بسته گرديد ، و جامعه در خطر سقوط قرار گرفت ، شهيد به ميدان مي آيد . وشهادت مؤثرترين راه دعوت به سوي ايمان و تقوي مي باشد .
حسين (ع) با خون خود ، درخت تقوي و فضيلت را كه با دست پيامبر اسلام كاشته شده بود و چيزي نمانده بود كه بخشكد ، آبياري كرد و جان تازه اي بدان بخشيد . و سرزمين بشري را از خشكسالي هميشگي نجات داد.
خون حسين (ع) آب حيات بود و اسلام را جاوداني كرد و درهاي معرفت را ، به روي بشر گشود راه را به سالكان طريقت نشان داد و انسانيت را براي هميشه مرهون خود ساخت .
شهادت حسين (ع) وحدت اسلام را تأمين كرد و شيعه و سني را در كنار هم نهاد و حسين قهرمان اسلام گرديد . شيعيان و سنيان هر دو حسين (ع) را پيشوا مي شناسند . هر دو گروه در پيروي حسين (ع) خود را سعادتمند مي دانند . هر دو يزيد را از اسلام دور مي دانند .
شهادت حسين (ع) دو جنبش در جهان ايجاد كرد : جنبش فكري و جنبش عاطفي ، جنبش فكري باقي است و ابدي و جاويدان است . زمام فكر و انديشه بشر را در دست گرفته و به سوي حقيقت رهنمون است .
شهادت حسين (ع)مبداً تحولات فكري بشر مي باشد . و ريشه تكامل اخلاقي قرار دارد ، فكر بشر را راهنمايي كرد . اخلاق را بالا برد . عقل را كامل كرد خامي را از ميان برداشت و پخته ساخت .
شهادت حسين (ع) به بشر محمد (ص) را شناسانيد . علي (ع) را شناسانيد . اسلام را شناسانيد . فضيلت را شناسانيد و شناخت هاي پي در پي به بشر عرضه داشت درهاي معرفت را باز كرد و راه سعادت را نمايان گردانيد .
تاريخ ائمه شيعي و بطور كلي تاريخ تشيع تاريخ مظلوميت است . زيرا هميشه حق مورد عناد و بغض خيل عظيم دنيا پرستان بوده است . و چون شهادت بزرگترين سلاح يك مظلوم محسوب مي شود ، به همين خاطر همواره با تاريخ تشيع عجين و قرين بوده و خواهد بود . اين واقعيت خطير ، رسالت اجتماعي بزرگ و پر مخاطره اي بر دوش ما پيروان علي (ع) و شيعيان طريق او مي گذارد .
در فرهنگ شيعي شهادت واژه معني دار و آشنايي است و با اين حال آنچه را كه در طول هشت سال دفاع مقدس از شهادت تجربه كرديم نسبت به برداشتي كه قبلاً از اين واژه داشتيم چهره ديگري دارد . جنگ تحميلي باعث شد تا ما شيعيان براي نخستين بار به شكلي وسيع و مثبت به درك جديدي نسبت به شيوة شهيد شدن نائل آئيم . اين واژه اينك براي ما وسعت معنايي خاص پيدا نموده است .
بله از روز شهادت حسين (ع) تاكنون صدها جنبش در جهان پيدا شد و هنوز جنبشهايي همانند فلسطين ، عراق ، لبنان و ... به عشق شهادت و اقتدا به مولايشان حسين (ع) راه سعادت را در پيش گرفته ، جنبش هايي كه پيراسته مي كند و آراسته مي سازد و آگاهي بخش است . به اميد سرافرازي پرچم پرافتخار اسلام و پيروزي همه جنبش هاي ضد ظلم و ضد استكبار ،
در سراسر عالم .
شهادت، مفاهيم ومباني آن
و لئن قتلتم في سبيل الله او متم لمغفره من الله و رحمه خير مما يجمعون. –سوره آل عمران آيه 156 .
" اگر در راه خدا بميريد يا كشته شويد (غم مداريد ، كه به رحمت ايزدي پيوسته و به كمال ايده آل دست يافته) و بسوي خدا محشور (وخداگونه) خواهيد شد .
شهادت برترين درجة كمال و شكوهمندانه ترين مرگي است كه هر مجاهد راه حقي آنرا آگاهانه و باافتخار بر مي گزيند و به زندگي و مرگ پس از مرگ بهترين معني و زيبائي و جلال را مي بخشايد .
اساسا شهيد واژه ايست كه به معناي حاضر ، ناظر ، گواه ، امين در شهادت ، خبر دهندة راستين ، آنكه از علم او چيزي فوت نشود ، امين ، آگاه، محسوس و مشهود ، كسيكه همة چشم ها باوست ، نمونه ، الگو ، دريافتن .
واشهاد : حاضر گردانيدن ، و كشته شدن در راه خدا .
و شهاده : خبر قطعي ، سوگند و جان دادن در راه خدا و شهادت نوعي علم حضوريست . (رضواني ، علي اكبر . فلسفه شهادت ص 116 .)
و در اصطلاح شهادت مرگ سرخ و مقدسي است كه انسان آزاده ، با شناخت آن را در راه عقيده و ايده اي مقدس انتخاب مي كند و در اعتقاد و باور ملل مختلف جهان (غير از موحدين و مومنين ) شهادت عبارت است از مرگ سرخ قهرمانان و سربازان ، فداكاري كه در نبرد هاي خونين بدست دشمن كشته و قرباني عقيده و مرام خود يا فدائي ايده و سرزمين خويشمي گردند اين مرگ را شهادت و كشتگان را شهيد مي نامند و براي عموم ملتها اينگونه مرگ ها شكوه ، عظمت و قداست خاصي دارد .( رضواني ، علي اكبر. فلسفه شهادت ص 114 .)
شهادت نهال ايمان را در دل مي كارد، اراده را در افراد ، ايجاد مي كند ، همت مي آورد ، جنبش مي آورد . انديشه مي آورد و در پيكر اجتماع خون تزريق مي كند . خوني كه از شهيد مي ريزد ، در رگ و پوست پيكر اجتماع جاي مي گيرد .
شهادت نوري است كه تاريكي اجتماع را برطرف مي سازد و شهيد بهترين خدمتگزار بشر مي باشد چون پاداشي انتظار ندارد ، مزدي نمي خواهد.
شهادت اصلي از اصول تفكر قرآن و انديشة اسلامي شيعي است كه در كنار كلية مسائل ارزنده و انديشه هاي زنده و دستورات آموزنده و تعليمات سازنده و احكام پايندة اسلام از قبيل قيام به نماز ، زكات ،جهاد ،حج و امر به معروف و نهي از منكر (نظارت ملي) يك "حكم" است حكمي كه اجراي آن انسان را به برترين درجة كمال انساني ارتقا مي دهد زيرا در انجام هريك از دستوارت اسلامي براي پيوستگان به جبهة توحيد و ايمان امتيازي خاص ، و مرتبتي عالي و مقامي رفيع وجود دارد كه انجام دهنده آن در پناه خلوص عقيدت خويش ، بدان دست يابد تا به مرحلة انجام اين "حكم ، " شهادت" برسد كه برتر از آن امتيازي نخواهد بود و آن برترين درجة كمال و عاليترين مرتبت و رفيعترين مقامي است كه با گزينش مرگ آگاهانه ، بر سر دو راهي تسليم (بگناه ذلت) يا مرگ شرافتمندانه ، نصيب انسان مرد يا زن مومن مي شود و آن عبارت است از :
" ايثار همة هستي و بذل كلية امكانات بدني ،مالي و جاني در پيشگاه جانان ،در پايگاه ايمان، بفرمان يزدان ، در مكتب قرآن ، در ساية پرچم پيامبر اسلام، در راه آفرينندة زمين و آسمان ، در دايرة ولايت خدا ، رسول و ائمه معصومين اهل ايمان ، بمنظور اعلاء كلمه حق و پيروزي جامعة اهل ايمان و ريشه كن نمودن مظاهر كفر و شرك و شيطان ، در معيت حق و براي خشنودي خداوند مهربان ، در نبردگاه جنگ با همة مظاهر شيطان و طاغوتيان و فرعونيان و باعوريان و قارونيان و در پايان تسليم جان بجانان و جسم بدشمنان و اين است حقيقت شهادت در پايگاه عقيدت پيروان قرآن. ، واركان و مباني آن عبارتند از :ر داشتن ايمان به خدا ، پيامبر و ائمه راستين معصوم اسلام .

گزينش آگاهانه
1- بفرمان خدا و رسول خدا بودن و با برنامه خدا و پيامبر حركت و رزم نمودن. (همگان سنت و عترت)
2- در راه خدا رزم و جهاد كردن(يعني انگيزه راه خدا قرار دادن)
3- براي خشنودي خدا و رسيدن به رضوان و قرب او ايثار مال و جان نمودن
4- براي اعلا كلمة حق و ريشه كن نمودن باطل پيكار كردن
5- در معيت خدا و اولياء خدا بودن ( رضواني ، علي اكبر . فلسفه عاشورا ، ص 117)




و از شاخص هاي شهادت:
ايثار،آزادگي،جهاد،شهادت طلبي،شجاعت ،شفاعت، صبر ، فتوت،فتح ،وفا ،لعنت و برائت ، عشق حسيني ، عزاداري ،لا اري الموت الاسعاده ، ياليتنا كنا معك ،كل يوم عاشورا، فرهنگ عاشورا ،عبرت هاي عاشورا و... مي باشد. كه توضيح در مورد هر يك از اين مباني و شاخص ها خارج از حدود اين مقاله مي باشد .و در اصل مقاله تحقيقي به توضيح و تفسير مفصل هر يك با توجه به اسناد ومدارك گرديده است.

پيام عاشورا
هر جا كه شيعه اي زندگي مي كند با عطر عاشورا معطر مي شود و دلش بي قرار كربلا مي گردد . مكتب عاشورا ، دانشگاه عزت و حماسه و ايمان است و ما هم افتخار مي كنيم كه در اين مدرسه عشق و ايثار ، ثبت نام كنيم و درس هاي آن را بياموزيم و در زندگي به كار بنديم .
عاشوراي حسيني براي ما درسها و پيام هاي بسياري دارد:
._ عزت و سربلندي مسلمان ، در سايه جهاد و شهادت و مبارزه در راه حق و عدالت است . مرگ شرافتمندانه در اين راه ، " حسنات ابدي " است و زندگي با خواري و خفت ،تن دادن به زبوني و ذلت ، " مرگ تدريجي " است .
_ تكليف يك مسلمان متعهد ، دفاع از ارزشهاي ديني ، دعوت به پاك و نيكي ، "امر به معروف و نهي از منكر " صلاح جامعه و مبارزه با مفاسد و منكرات و انحرافات است و اگر اين فرضيه ترك شود ، بدان مسلط مي شوند و سقوط جامعه حتمي است . قيام كربلا براي عمل به همين تكليف بود ._ شهادت طلبي ، سلاحي است كه هر امت به آن مسلح شود ، شكست ناپذير مي گردد . خون بر شمشير پيروز است و شهيدان راه خدا زندگان هميشه تاريخ و سرمايه هاي الهام بخش جوامعه اند . پس براي عزت يك جامعه ، بايد "فرهنگ شهادت طلبي" را ترويج كرد .
_ فلسفه قيام كربلا ، احياي دين و ترويج نماز و گسترش معنويات و مبارزه با منكرات است . پيروان اباعبدالله (عليه السلام) با ايمان و عمل صالح ، تقوا و جهاد خويش ، نشان مي دهند كه اين فلسفه را شناخته و آن را پذيرفته اند و در راه آن تلاش مي كنند .
_ براي يك مسلمان ، بالاتر از هر چيز ، عمل به وظيفه و انجام تكليف است ، هرچه باشد و هر جا باشد ، چه با فتح نظامي ، چه با شهادت چه با ماندن ، چه با رفتن چه با سكوت ، قيام براي خدا شكست ندارد و هر كه به " وظيفه" عمل كند ، پيروز است ، هرچند در ظاهر شكست بخورد .
_ اگر چهره هاي شاخص و افراد نافذ و مورد توجه جامعه "خواص امت " در لحظه هاي حساس به وظيفه خود عمل نكنند ، جامعه را به ذلت و حيرت و افكار را به انحراف و اسلام و تشيع را به انزوا مي كشانند ."رسالت خواص" بسي سنگين است و تكليف آگاهان ، بسي خطير و حساس!
_ شيعيان حسين (ع) و پيروان فرهنگ عاشورا ، هرگزبا دشمنان اسلام و مسلمين سازش نمي كنند و عزت و سربلندي خود را به زندگي حقيرانه و بردگي ستمكاران و جباران نمي فروشند. جان مي دهند ، ولي دين و ايمان و شرافت را از دست نمي دهند .
_ عزاداري براي امام حسين (ع) و شهداي كربلا و اهل بيت مظلوم ، نشانه همدلي و همراهي و همگامي با حماسه آفرينان عاشورا است . زنده نگه داشتن عاشورا ، رمز بقاي اين حماسه جاويد است و سلاح اشك ، فرياد مظلوميت برضد ظالمان است .
_ "آنان كه به حكومت ظالمان و فاسدان تن بدهند و در برابر فساد و ظلم و بدعت و تحريف ، سكوت سازش كنند و جان خود را بيش از دين و عزت شرف ، دوست بدارند ، ذلت دنيوي و عذاب اخروي و خشم خدا و نفرين خلق خدا را براي خود مي خرند . شعار عاشورائيان " هيهات مناالذله" است و مدلشان عزت و آزادگي"

نتيجه گيري
از آنچه گفته شد چنين نتيجه مي گيريم كه شهادت مرگي نيست كه بر مجاهد رزمگر راه حق تحميل گردد بلكه آنگاه كه نيروي دشمن جنايتكار بدكردار نابكار ستم شعار ، بر سربازان پاكباز جان بر كف ارتش حق ، تا آن اندازه چيره وپيروز گردد كه رزمندگان و مجاهدان ديندار عدالت شعار فداكار، نيروي دفاعي خود را از دست داده و به سبب تسلط دشمن خونخوار خلع سلاح شوند و بر سر دو راهي ، ذلت تسليم ، يا عزت قبول مرگ (و شهادت) قرار گيرند با ديدي ژرف بين و ايماني راستين و اراده اي آهنين و عزمي فولادين و عشقي آتشين ، در پرتو نور يقين ، عزت پذيرش مرگ را، بر ذلت قبول تسليم گناه و گناهكار ترجيح مي دهند ، و آگاهانه باستقبال شهادت مي شتابند.چنانكه امام حسين عليه السلام اين حقيقت را با بياني آزادمنشانه بر سينه تاريخ انسانيت ثبت فرموده و ارزش مكتب تربيتي اسلام را بر جهان اثبات نموده است .
امام حسين (ع) به واسطه شخصيت عاليقدرش ، به واسطه شهادت قهرمانانه اش مالك قلبها و احساسات صدها ميليون انسان است . اگر كساني كه براين مخزن عظيم و گرانقدر احساسي و روحي گمارده شده اند . يعني رهبران مذهبي - بتوانند از اين مخزن عظيم در جهت هم شكل كردن و هم رنگ كردن و هم احساس كردن روحها با روح عظيم حسيني بهره برداري صحيح كنند ،جهان اصلاح خواهد شد .
به اميد اينكه همة ما شيفتگان راه شهيدان راستين ، دل از شوق رسيدن به آن كمال والاي انساني سرشار ساخته و با سلاحي آتشبار به نبرد فساد انگيزان بدكار به پيكار پرداخته و ريشة كفر و ظلم و شرك و نفاق و طغيان را از جهان براندازيم و سعادت را در شعلة نورانيت انديشه قرآني خويش به جامعة اسلامي بازگردانده از بشرهاي لجني و اهريمني انسانهائي خداگونه ، و از اجتماعي ابليس مرام جامعه اي عدالت نظام بسازيم . الحمدالله ، كه در اين خشكسالي دلو قحطي عشق ، نم نم باران اشك ، غنيمتي است كه رواق چشمان ما را آينه كاري مي كند از خدا مي خواهيم كه ما را به چشمه كربلا و نهر علقمه تشنه ترسازد .امروز بر سردر دلهاي ما پرچمي نصب شده كه بر آن نوشته ’ " السلام عليك يا اباعبدالله " ما به اين پرچم عشق مي ورزيم و زير اين علم بلند عاشورايي سينه مي زنيم و ترويج خوبيها و مبارزه با فساد را براي خود يك "وظيفه " مي دانيم . محدثي ، جواد . مجله اشراق انديشه ص 5
و اي مسلمان ، امروز ما وظيفة سنگيني داريم ، وظيفه داريم سنگيني بار مسئوليت و تعهدي را كه در برابر قرآن ، اسلام ، پيامبر، پيشوايان آگاه دين ، خونهاي پاك شهيدان ، آرمان شهيدان و خون خود شهيد ، و امت اسلامي برعهده ماست نه تنها بر دوش خويش احساس بلكه لمس كنيم و براي احياء اين ميراث بزرگ و با اهميتي كه شجاعان و رزمندگان و فداكاران شيعه در سخت ترين شرايط آنرا پاسداري كرده و به دست ما سپرده اند ، نگهداري نموده و زنده و سازنده به دست آيندگانش سپاريم و همه ايده هاي شهيدان تاريخ را همچنانكه هست بدون تحريف به آيندگانش تحويل دهيم .به شفاعت تو هم بسيار دل بسته و اميدواريم . ما با تو و اهل بيت تو " همدلي " مي كنيم ، به اين اميد كه اين همدلي ما را به "همراهي هم بكشد و هم در دنيا و هم در آخرت با شما باشيم .

منابع و مأخذ :
1- قرآن كريم
2- آيت الله مكارم شيرازي . تفسير نمونه . دارالكتب الاسلاميه چاپ نوزدهم
3- آشتياني . سيدجلال الدين . شرح غرور الحكم . چاپ سوم . انتشارات دانشگاه تهران.
4- آيت الله خامنه اي و كلام نور .
5- آيتي . بررسي تاريخ عاشورا .
6- امام خميني . انديشه عاشورا.
7- امام خميني . صحيفه امام جلد 7و8 .13و16 .
8- امام خميني . صحيفه امام جلد 2 و 3 .
9- برنجيان ، جلال . حماسه عاشورا به بيان حضرت مهدي (عج) و تهران . شفق . چاپ پنجم 1378 .
10- بشارتي جهرمي ،علي محمد . ولايت سرخ . تهران : سازمان تبليغات اسلامي و حوزه هنري سوره مهر 1381 .
11- بشارتي .جهرمي ، علي محمد . در وادي عشق تهران : سازمان تبليغات اسلامي و حوزه هنري سوره مهر 1381 .
12- بشارتي . جهرمي ، علي محمد . از ظهور اسلام تا سقوط بغداد .
13- پيشوايي . سيره پيشوايان .
14- تهراني ، احمد . ويژگيهاي حضرت سيدالشهداء. هيئت قائميه . تهران 1364 .
15- جاسبي ، عبدالله . اشراق شهادت . دفتر فرهن مقاومت 1377.
16- جعفري ، محمد تقي . امام حسين شهيد فرهنگ پيشرو انسانيت . تهران مؤسسه تدوين و نشر آثار علامه جعفري 1381 .
17- جباري ، ابوالحسن . قيام امام حسين . انتشارات نويد شيراز .
18- حكيمي ، محمود . بررسي كوتاه در زندگي رهبر آزادگان .
19- حق جو ، محمد حسين . خودسازي در مكتب قرآن و عترت . انتشارات پيام اسلام . قم .
20- رباني خلخالي ، علي . شهداي روحانيت شيعه (در يكصد ساله اخير) جلد اول . قم : مكتب الحسين (ع) .
21- رجالي تهراني ، عليرضا . تمثيلات و تشبيهات در آثار استاد شهيد مطهري . قم . چاپ اول 1375 .
22- رضايي ، مهدي . پاسداري از دين . قم : مركز تحقيقات اسلامي جانبازان . 1375 .
23- رضواني ، علي اكبر : فلسفه شهادت . چاپ اول بهمن . 1382 .
24- سيد بن طاوس . ترجمه لهوف . آهي سوزان بر مزار شهيدان .
25- سريع القلم ، محمود . عقلانيت و آينده توسعه يافتگي .
26- شريعتي ، علي . حسين وارث آدم . چاپ ششم . مجموعه آثار 19 . 1375 .
27- شمس الدين ، محمد مهدي . ترجمه هوشنگ اجاقي شهيدان كربلا ترجمه انصار الحسين ، نشر آفاق . تهران : چاپ 1361 .
28- شيدائيان ،حسين . امام خميني ره و رويكرد به نهضت عاشورا .
29- شهيدي ،جعفر . از آغاز اسلام تا سقوط بني اميه .
30- شهيدي ، جعفر. نهج البلاغه . چاپ ششم . شركت انتشارات علمي و فرهنگي .
31- صدر ،سيدرضا . پيشواي شهيدان . قم . چاپ مهر .
32- صحيفه سجاديه .
33- صافي گلپايگاني ،لطف الله . پرتوي از عظمت حسين عليه السلام . دفتر انتشارات اسلامي .
34- صافي ، لطف الله . پرتويي از عظمت حسيني .
35- عرفايي ،مهدي . جهاد از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه . قم : آزادي ، بي تا .
36- علامه امين العاملي ، سيد حسن . امام حسن و امام حسين عليهاالسلام . ترجمه اداره كل مراكز و روابط فرهنگي .
37- علامه مجلسي . زالعماد . مؤسسه الوفاء . بيروت .
38- علامه مجلسي . بحارالانوار . دار الكتب الاسلاميه .
39- قمي ،عباس . سفينه البحار . كتابخانه سنايي . تهران .
40- مدرسي ،هادي . ترجمه حميدرضا آژير . شهيد و انقلاب . مؤسسه فرهنگي انصار الحسين .
41- محدث قمي . مفاتيح الجنان . چاپ دوم . مركز نشر فرهنگي رجاء .
42- محدث قمي . منتهي الآمال . مطبوعات حسيني .
43- محدثي ، جواد . فرهنگ عاشورا . نشر معروف . بهمن 1381 .
44- محدثي ،جواد . مجله اشراق انديشه .
45- محدث قمي . سفينه البحار. انتشارات فراهاني .
46- مطهري ،مرتضي . حماسه حسيني . تهران : صدرا 1363 .
47- مطهري ،مرتضي . قيام و انقلاب مهدي به ضميمه شهيد . قم . اشارات اسلامي .
48- مطهري ،مرتضي . جهاد . قم . انتشارات اسلامي . 1362 .
49- معاونت آموزش دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم .ره توشه راهيان نور ويژه ماه محرم الحرام . قم : دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم ،مركز انتشارات ، 1378 .
50- نجفي ،محمدحسن . جواهر كلام . دارالكتب سرور . چاپ دوازدهم .
51- نوري ،محدث . جنه المأوي . دارالكتب الاسلاميه . تهران .
52- نظري منفرد، علي . قصد كربلا . انتشارات سرور . چاپ دوازدهم .