نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

مدیرکل پیشگیری و بهداشت روانی بنیاد شهید و امور ایثارگران از برگزاری اولین پنل مشورتی تخصصی «مراقبت مورد Case Managment» در قالب پروژه پژوهشی توان‌بخشی مبتنی بر جامعه و خانواده جانبازان اعصاب و روان خبر داد.

این مقاله چالش های ترویج این فرهنگ و پیامدهای منفی این چالش ها، راه حلهایی را جهت کاهش و رفع این آسیب ها معرفی می نماید

مدیرکل اسناد و انتشارات بنیاد شهید، «فقدان زبان فرهنگی مشترک برای انتقال مفاهیم» را اولین چالش ترویج فرهنگ ایثار و شهادت عنوان کرد و افزود: زبان مقوله ای تاریخمند و در حال تحول است و از آنجا که تا کنون حرکت ما همپا با تطور زبان فرهنگی نسل جدید نبوده است، لذا وصول به یک زبان فرهنگی و هنری مشترک برای انتقال مفاهیم و گفتگوی موثر با نسل جوان و جدید ضروری است.

کتابی با عنوان " چالش ها و تهدیدهای نظام خانواده در بستر شبکه های اجتماعی مجازی " توسط دو فرزند محترم از جانبازان جنگ تحمیلی شهرستان مرند استان آذربایجانشرقی به چاپ رسیده است.

اگر اين فرهنگ و تفكر در جامعه حاكم شود كه شهيد زنده، گواه و شاهد است و هيچ حزن و اندوهي ندارد و اين انديشه در باور بازماندگان نقش ببندد، به يقين نورانيت شهيددر چهره ي آنها هم انعكاس مي يابد و آنها را به منزلتي مي رسا ند كه روحي زنده و با نشاط خواهند يافت و شاهد خواهند بود اگر آن نور بر تمام وجود بازمانده بتابد و اين فرهنگ در او ايجاد شود، در وجود او هم ترسي نخواهد ماند. نگراني، ناشي از قرار گرفتن در موقعيت ها ي ناشناخته است و اگر فرهنگ شناخت موقعيت ها براساس اين تحليل عميق قرآني در ميان بازماندگان شهدا ايجاد شود، تاثيرات بسيار سازنده و مثبت فكر ي، اجتماعي و اخلاقي در آنها خواهد گذاشت؛ البته بدون ترديد تنها پرداختن به بعد نظري موضوع كافي نيست. درآيات قرآن دائماً بر اين نكته تأكيد شده است كه اين فرهنگ جامعه را با نشاط تر ، سرزنده تر ، باانگيزه تر و فعال تر خواهد كرد . اگر جهان بيني و زير بناي فكر ي وفرهنگي افراد براين مبنا استوار باشد كه جز به لقاي پروردگار نينديشند ، اراده ي او را برخواست خود مقدم شمارند، دربرابر آنچه او براي آنان مقدر كرده است سرتسليم فرود آورند و در برابر هر محنت و مصيبتي كه به آنان مي رسد صبور باشند، بديهي است آنان كه قرباني مي شوند يا در مصيبت صبر مي كنند پالايشي در روحشان حاصل مي شود كه به خاطر آن استحقاق حضور مي يابند و به مقام شهود مي رسند. در اين مقام موقعيت كاملاً شناخته شده است؛ بنابراين حزن و ترس منتفي است. درك اين فرهنگ نتايجي به بار مي آورد كه يكي از انعكاسات آن ايجاد جامعه اي پرنشاط و فعال است. يكي از كوشش هاي اصلي پيامبر اكرم (ص) در ده سال حضور در مدينه كه دوره ي شهادت بود، ايجاد همين فرهنگ بود. پيامبر(ص) در اين راه بسيار موفق بود، زيرا از انسان هايي كه جز مفاخرات فردي و خوني چيزي نمي فهميدند، مرداني ساخت كه « شهادت » در راه خدا برايشان آرزو بود و زناني كه اندك مسامحه اي را بر همسران فرزندان و خويشاوندان، درجهاد در راه خدا نمي بخشيدند و با لبخند از جنازه شهيدان شان استقبال مي كردند و هيچ گاه نشاط زندگي هم از آنان سلب نمي شد. در دوران دفاع مقدس و جنگ تحميلي از سوي استكبار جهاني، انقلاب اسلامي ايران، قربانيان فراواني داده. در ميان پدران و مادران و همسران و خواهران شهيد پروري كه عزيزان خود را به جبهه جنگ مي فرستادند از اين قبيل نمونه ها فراوان داريم و مي بينيم.

در پژوهش حاضر نسبت جهاني شدن با ايثار و شهادت در چهار محور؛ جهاني شدن، ايثار و شهادت در عصر جهاني شدن، چالش هاي احتمالي جهاني شدن براي ايثار و شهادت و راه كارهاي تعامل با چالش هاي احتمالي آن مورد بررسي قرار گرفته است. روش انجام پژوهش تحليل اسنادي بوده است. به منظور گردآوري داده هاي لازم جهت پاسخ گويي به سؤالهاي پژوهش كليه اسناد و مدارك موجود و مرتبط با موضوع جهاني شدن و فرهنگ ايثار و شهادت با استفاده از فرم گردآوري داده ها جمع آوري و با شيوه ي كيفي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. عمده ترين يافته هاي پژوهش عبارتند از: 1- جهاني شدن را مي توان فرآيند فشردگي فزآينده زمان و فضا كه بواسطه آن مرد دنيا كم و بيش و به صورت نسبتا آگاهانه در جامعه ي جهاني واحد ادغام مي شوند تعريف نمود. 2- در بررسي ايثار و شهادت روشن شد كه مفهوم ايثار حبل المتين تعالي است و در طبق اخلاص قرار دادن بوده و شهادت كشته شدن در راه خدا؛ از تحليل فرهنگ ايثار و شهادت چهار ويژگي؛ اعتقادي و فكري، تجربه دروني، التزام دروني و عمل برخوردار است. نهايتاٌ روشن شد كه در صورت تركيب مؤلفه ها ي تدين و ايثار و شهادت مي توان درعصر جهاني شدن از شهادت طلبي و ايثارگري صحبت كرد. 3- چالش هاي جهاني شدن در فرهنگ ايثار و شهادت، كه بنيادي ترين آن، خصيصه ساخت شكني است. 4- عمده ترين راه كارها ي مقابله با چالش هاي مذكور نيز شامل؛ كاربرد اصل تعقل و پرهيز از سطحي نگري در قالب ايثار و شهادت، توجه به ارزش هاي عميق انساني در قالب ايثار و شهادت، تقواي حضور در قالب ايثار و شهادت، بررسي درست امور، گزينش و طرد منطقي و نه احساسي آن ها در قالب ايثار و شهادت و بهره گيري از عنصر زيبايي شناختي در قالب ايثار و شهادت است.