چرا عراق جنگ نفتکش ها را راه اندازی کرد؟ جنگ نفتکش ها بر ایران چه تاثیری داشت؟
عراق از اوایل جنگ دریافت که نمی تواند در جنگ زمینی بر ایران غلبه کند، مگر اینکه عقبه های استراتژیک ایران در مورد تهدید قرار دهد، از جمله این تهدیدات حمله هب صنایع مادر، تاسیسات نفتی، نفتکش ها و مراکز اقتصادی بود. عراق می کوشید صدور نفت را که اصلی ترین منبع درآمد ارزی ایران بود،محدود کند.
این ابتکار موثر واقع شد، ولی با ورود سپاه پاسداران در جنگ نفتکش ها این معادله تا حدودی به هم خورد. در مراحل بعدی، عراق در صدد برآمد تا با تشدید حمله به کشتی های دیگر کشورها در خلیج فارس، علاوه بر ایجاد محدودیت در صدور نفت ایران، نظر کشورهای دیگر را در حمایت از خواسته های خود جلب کند. عراق با اتکا به فروش نفت از طریق لوله هایی که از کشورهای عربستان، اردن و ترکیه صادر می شد و همچنین کمک های مالی کشورهای منطقه به ویژه عربستان و کویت، مشکلی برای خود احساس نمی کرد ولی با توجه به محدودیت هایی که برای ایران به وجود می آمد، این اقدام به نفع عراق بود.
با حمله عراق به نفتکش ها، ایران از سه طریق تحت فشار فزاینده قرار می گرفت:
1- کاهش درآمد نفتی از طریق محدودکردن صدور نفت.
2- افزایش هزینه های تولید و صدور نفت از طریق انهدام منابع نفتی، انهدام پایانه های نفتی و افزاش حق بیمه نفتکش ها.
3- تخلف کشورها صادرکننده نفت به ویژه عربستان و کویت با افزایش صدور نفت و کاهش قیمت آن. این روند تا آنجا پیش رفت که قیمت نفت که در سال 1359 به بشکه ای 41 دلار هم رسیده بودف در سال های پایانی جنگ به 15 دلار کاهش یافت. البته قیمت 15 دلار حداقل قیمت نفت نبود بلکه در سال 1365 که یکی از سال های بحرانی جنگ بود، قیمت نفت تا بشکه ای 6 دلار هم کاهش یافت.
منبع: جنگ ایران و عراق/پرسش ها و پاسخ ها/ فرهاد درویشی/ 1385
