ادبیات پایداری، مفهوم و مسئولیتی عمیقتر از پرداختن به جنگ دارد
«حمید هنرجو»، استاد دانشگاه و دکترای زبان و ادبیات فارسی، در گفتگو با خبرنگار نوید شاهد اظهار داشت: پدیده جنگ تحمیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یكی از گستردهترین حوزههای تفكر، اندیشه و پژوهش را فراروی اندیشمندان و پژوهشگران كشورمان قرار داده است و امروز میبینیم کتابهای زیادی برای گروههای سنی مختلف در حوزه ادبیات پایداری نوشته میشود.
این پژوهشگر متذکر شد: اما باید این نکته را درنظر داشته باشیم که مقاومت، پایداری و دفاع، ارزشهایی هستند که مفهوم گستردهتری را دارند و امروزه که ما به واقع درگیر جنگهای فیزیکی نیستیم، غیر از ناآرامیهایی که در کشورهای دیگر وجود دارد، باید آگاه باشیم که "پایداری" را فقط در زمینه جنگ و دفاع مقدس مطرح نکنیم. ادبیات پایداری در عرصههای دیگر هم قابل طرح است و تنها به بحث جنگ مربوط نمیشود. امروز ادبیات کودک هم با رشوه خواری، اختلاس و ناکارآمدیها مواجهه دارد و میتواند در محکومیت این پدیدههای زشت و ناپسند واکنش نشان دهد. پرداختن به این موضوعات هم یک نوع ادبیات پایداری محسوب میشود.
وی عنوان کرد: مصادیق پایداری باید با شرایط امروز تعریف و تطبیق داده شود. متاسفانه گاهی نویسندهها فقط مامور داستاننویسی و شعرگفتن میشوند، اما باید قدری وارد عرصههای جدیتر کشور هم شد.
هنرجو با بیان اینکه در همه حوزههای فکری، فرهنگی، ادبی و هنری شاهد مشکلات و گرفتاریهای خاصی هستیم که حمایت مسئولانه را میطلبد، ادامه داد: امروزه بین همه موضوعات و ارزشها یک گُسست نسلی بوجود آمده است. این حاکی از آن است که در کشور ما، روی موضوعات فرهنگی کار جدی انجام نشده و متاسفانه بیشتر به شعار دادن تکیه شده است. همچنین جایگاه رسانه ملی بسیار تضعیف شده و اثرگذاری وزارت ارشاد کم شده است. کارهای فرهنگی شهرداری هم فاقد هدفگذاری است. همه اینها مسائلی بوده که فکر نویسنده امروزی را به شدت درگیر کرده است.
این استاد دانشگاه، به اهمیت حمایتهای مسئولانه از کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و گفت: مراکزی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت ارشاد، آموزش و پرورش، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و ... باید گزارش دهند تا امروز چه کارهایی برای ادبیات کودک و نوجوان و هنر کردهاند. همه مسئولان میگویند باید چنین و چنان شود. خُب، متولی انجام این بایدها و نبایدها چه کسانی هستند؟! در واقع در این زمینه نیازمند یک متولی مشخص و وظیفهشناس هستیم.
وی تصریح کرد: بعضی از حوزهها به خودی خود جذابیت دارند، مانند سینما که یک هنر دیداری و شنیداری است اما در عرصه نگارش مانند شعر، نثر ادبی و داستان، جذابیت کمتر است. بعلاوه در زمانهای بسر میبریم که مردم به شدت تحت تاثیر ماهوارهها و فضای مجازی قرار دارند و وقت مخاطبان بیشتر در استفاده از این رسانهها صرف میشود. بویژه در حوزه کودک و نوجوان که مخاطب کنجکاو و حساسی داریم و مشغول درس خواندن و تفریح و کارهای دیگر هم هستند؛ حالا ما از این گروه مخاطبان میخواهیم که کتاب هم بخوانند. چه کنیم این کتاب جذاب شود؟ چه کنیم این کتاب وارد زندگیاش شود؟ چه کنیم که محصولات فرهنگی مکتوب خریداری و خوانده شود؟
هنرجو درپایان خاطرنشان کرد: همه این دغدغهها درحالیاست که جوان و نوجوان ما امروز کتاب و مجله را در گوشی تلفن همراه خود میبیند. این واقعیتی است که مجبوریم بپذیریم اما باید سعی کنیم همچنان کتابهای جذاب و شاخص را با موضوعات مفید تولید کنیم و بتدریج به سمت و سویی پیش برویم که مشکل فاصله گرفتن از روش سنتی کتابخوانی را مرتفع کنیم.