شهیدهمدانی، دغدغه مسائل فرهنگی و اقتصادی داشت

در رابطه با نخستین روزهای تشکیل سپاه همدان و نقش آن در عملیات‌های مهمی‌چون آزادسازی خرمشهر توضیح دهید.
در آن روزها پس از شکل گیری و انسجام اولیه سپاه همدان، شهید شهبازی به عنوان فرمانده سپاه همدان انتخاب شده و شهید همدانی نیز به عنوان معاون عملیات وی قرار گرفت. برای عملیات آزادسازی خرمشهر نیز چند عملیات ناموفق در مناطق سرپل ذهاب، تنگه کورک و تنگه حاجیان انجام شد که این موضوع موجب ناراحتی شهید همدانی و باعث شد که علاقه وی برای حضور در لشکر 27 محمدرسول الله بیشتر شود.
البته نیروهای سپاه همدان نیز در آن زمان دوست داشتند که به لشکر 27 رسول الله کمک کنند و بنده که در آن زمان فرماندهی محور مهران را بر عهده داشتم، موفق شدم که به همراه چند تن از نیروهای همدان در مرحله سوم عملیات آزادسازی خرمشهر به نیروهای سپاه تهران بپیوندم. شهید همدانی خودشان در کتاب «مهتاب خین» در مورد ریز فعالیت‌های خود در آن عملیات توضیح دادند اما تا آنجا که به خاطر دارم ایشان در آن عملیات عمدتا در امور پشتیبانی فعالیت داشتند. بر همین اساس ما هم در کنار شهید در این واحد خدمت می‌کردیم.
 پس از عملیات آزادسازی خرمشهر شهید همدانی چه کردند؟
پس از آن شهید همدانی مجددا به همدان بازگشتند و به عنوان فرماندهی منطقه 7 سپاه منصوب شدند و ماموریت تشکیل گردان کوهستانی به عنوان یک واحد پدافندی در سرپل ذهاب به ایشان محول شد. پس از آن نیز تیپ انصار الحسین به مسئولیت ایشان تشکیل گردید.

 از سال‌های پر خاطره جنگ تحمیلی که بگذریم به فعالیت‌های شهید همدانی در شهر همدان می‌رسیم که یکی از مهم ترین آنها پایه گذاری هیات رزمندگان اسلام بوده است. این هیات در چه سالی تشکیل شد و شهید همدانی چه نقشی در تاسیس آن داشتند؟
هیات رزمندگان اسلام در سال 60 (پیش از راه‌اندازی در سطح کشور) با پیش قراولی شهید همدانی و با همراهی گروهی از نیروهای سپاه همدان شروع به کار کرد. در آن زمان هیأت در داخل سپاه همدان برنامه‌های خود را برگزار می‌کرد و در برخی مواقع نیز از هیأت‌های بیرون برای شرکت در مراسم دعوت به عمل می‌آمد. تا اینکه در سال 1370 هیات رزمندگان اسلام به صورت رسمی‌و در سراسر کشور کار خود را آغاز کرد و در استان همدان نیز در سرتاسر استان شعب هیات برپا شد. از برکت هیات رزمندگان اسلام امروز به صورت سالانه نزدیک به 70 برنامه در بخش‌های مختلف(عمومی، نوجوانان، جوانان، بانوان و...) برگزار می‌گردد. در شکل گیری و انسجام هیات نیز نمی‌توان نقش شهید همدانی را نادیده گرفت. ایشان به شکل‌های مختلف هیات رزمندگان را پشتیبانی می‌کردند تا برنامه‌ها هر چه بهتر برگزار شود. شهید همدانی بسیار اصرار داشتند که روحیه رزمندگان جنگ در طول سال‌ها حفظ شود و برای همین منظور هیات رزمندگان اسلام را یکی از بهترین محمل‌ها برای این کار می‌دانستند.

 چند نمونه از اقدامات حمایتی ایشان از هیات رزمندگان اسلام را بفرمایید.
اقدامات حمایتی ایشان به چند دسته تقسیم می‌شود. بخشی از حمایت‌های شهید به مسائل فکری و تامین محتوای مناسب برای هیات رزمندگان بازمی‌گشت. بخش دیگر حمایت‌ها، به تلاش شهید همدانی برای توسعه فضاهای هیات مربوط می‌شد که برای همین کار چند وقت پیش از شهادتشان مجوز 2700 متر زمین را از سپاه اخذ کردند که شهادت ایشان اجازه نداد، بنای جدید هیات را ببینند. ما هم برای گرامی‌داشت یاد ایشان در شب هفتم شهادت ایشان، کلنگ مجتمع فرهنگی شهید همدانی را با حضور نماینده ولی فقیه در استان، استاندار محترم، فرزند ایشان آقا وهب و سایر مسئولان بر زمین زدیم و ان شاالله از سال 95 کار ساخت و ساز این مجتمع با جدیت دنبال می‌شود.

 در سال‌هایی که شهید همدانی بیشتر وقت خود را در تهران بودند، رابطه شان با هیات چگونه بود؟
ایشان خود را متعلق به همدان می‌دانستند و برای همین همواره رابطه بسیار خوبی با هیات و نیروهای اجرایی آن داشتند. به همین خاطر بود که ایشان اهتمام بسیار زیادی برای افتتاح موزه دفاع مقدس همدان داشتند و برای این کار حدود 14 هکتار زمین در بهترین نقطه همدان را در نظر گرفتند.

 یکی دیگر از ویژگی‌های شهید همدانی که بسیاری به آن اشاره دارند، دغدغه شهید همدانی برای سامان گرفتن امور معیشتی رزمندگان بود. در این زمینه چه فعالیت‌های ارزنده ای داشتند؟
برای امور معیشتی رزمندگان اقدامات قابل توجهی را انجام دادند که برکات و خیرات آن همچنان باقی و قابل مشاهده است.
از نخستین کارهای ایشان به تشکیل یک صندوق قرض الحسنه مربوط می‌شود که دارای سه شعبه در همدان، یک شعبه در کرج و یک شعبه در تهران بود که مشکلات معیشتی و ازدواج بسیاری از جوانان را حل کرده بود. متاسفانه این موسسه به دلیل برخی سنگ اندازی‌ها، نتواست به کار خود ادامه دهد و تعطیل شد.
اقدام دیگر شهید همدانی تشکیل موسسه خیریه ثارالله بود که از طریق آن رزمندگانی که در وضع معیشتی نامناسبی بودند تحت حمایت قرار می‌گرفتند و جالب آنکه شهید همدانی حتی افرادی که یک بار به جبهه رفته بودند اما وضع نامطلوبی داشتند را به عضویت خیریه در می‌آوردند. تشکیل موسسه آفرینش از دیگر اقدامات شهید همدانی برای انسجام هر چه بیشتر نیروهای جنگ بود که در آن تمام فعالیت‌های نیروهای همدان مستند‌سازی شد و برای این کار نیز صدها ساعت جلسه برای بازخوانی برگزار گردید. یکی دیگر از فعالیت‌های مهم شهید همدانی در این زمینه تشکیل کانون پیشکسوتان دفاع مقدس همدان بود که جلسات آن هم به صورت منظم برقرار می‌گردید و دوستان از حال یکدیگر مطلع می‌شدند.  اینها همه اقداماتی بود که شهید همدانی خارج از وظایف سازمانی و تنها از سر عشق انجام می‌دادند و آن چنان برایشان اهمیت داشت که لااقل هفته‌ای یکبار و یا دو هفته یک بار به همدان می‌آمدند.

 بعد از شهادت شهید همدانی این مجموعه‌ها در چه وضعیتی به سر می‌برند؟ آیا خلأ شهید همدانی احساس می‌شود؟
شهید همدانی به نحوی عمل می‌کردند که برای هر مجموعه یک هیات امنا تدارک می‌دیدند تا کارها در نبود ایشان، پیش برود. در همه موسسه‌هایی که تاسیس کردند(خیریه ثارالله، موسسه آفرینش و...) برای خود یک جانشین گذاشتند تا کارها به خوبی پیش برود. مسلما با رفتن ایشان کارها مانند گذشته انجام نمی‌شود اما ادامه دارد و همچنان مردم همدان از برکات این موسسات بهره می‌برند. البته قرار است که با تشکیل بنیاد شهید همدانی همه مجموعه‌ها زیر نظر مدیریت یکپارچه بنیاد اداره شوند.