عاطفه و درك او زبانزد بود...

شهيد صياد در آئينه خاطرات مادر


از مهم ترين خصوصيات علي محبت زياد و درك باليش بود. وقتي بچه دومم را باردار بودم (برادر شهيد كه 3 سال از او كوچك تر است)، باز به او محبت خاصي داشتم. وقتي كه اين بچه به دنيا آمد، علي ديگر روي زانويم نمي نشست . وقتي به او مي گفتم: «چرا از روي زانويم بلند مي شوي ؟» با همان لحن كودكانه اش به من مي فهماند كه نوزاد خيلي كوچك است و بايد به او توجه بيشتري بكنم. با آن سن كم، شعور بالايي داشت و مثل آدم بزرگ ها رفتار مي كرد و رفتارهاي بزرگ منشانه از او سر مي زد. به قدري مهربان و دوست داشتني و مظلوم بود كه دايم نگرانش مي شدم و دلم برايش تنگ مي شد. برخي اوقات كه به مدرسه مي رفت ، دنبالش مي رفتم و از دور نگاهش مي كردم تا دلم آرام بگيرد. هميشه در مدرسه يا كوچه، در يك گوشه اي ساكت و آرام مي ايستاد و هيچ حرفي نمي زد، ولي در اطراف او بچه هاي مدرسه از شيطنت سر از پا نمي شناختند.

*****
روزي او را به باغ ميوه اي فرستادم تا برادر كوچكش را از كار ناپسندي كه ميوه كندن از باغ هاي مردم بود، منع كند و او را به خانه بياورد. وقتي به باغ مي رسد و آن انجيرها را مي بيند، در دلش مي گويد: « چه ميوه هاي بزرگ و خوشمزه اي !» و خودش هم به هوس مي افتد كمي از آنها بخورد. ناگهان همين كه مي خواهد از پرچين باغ بالا برود، يك مار از لابلاي پرچين بالا مي آيد و به سمت او حركت مي كند. علي پا به فرار مي گذارد و از ترس ، پشت سرش را نگاه نمي كند. بعد از مدتي در همان عالم نوجواني با خودش فكر مي كند كه خدا خواسته به او نشان بدهد كه هرگز مال حرام نخورد.

*****
او خيلي عاطفي بود و آزارش حتي به يك مورچه هم نمي رسيد. مسير مدرسه را آرام طي مي كرد و برمي گشت . اواخر دبيرستان با يك پسر رفتگر دوست شده بود و با يكديگر به مدرسه مي رفتند. يك بار براي او و برادر كوچكش باراني زمستاني خريديم. تا زماني كه با اين پسر رفتگر بود، باراني نو را به تن نمي كرد و لباس هاي كهنه اش را مي پوشيد. همسايه ها هميشه مي گفتند: «چرا بچه هاي آقاي شيرازي (پدر شهيد) لباس كهنه مي پوشند؟» آن زمان در گرگان زندگي مي كرديم و وضع مالي نسبتا خوبي داشتيم، ولي اين گونه رفتار مي كرد.

*****
در خانه با بچه ها مثل پدر رفتار مي كرد. به همه مي گفت: « لباس هايتان را خودتان بشوييد و اتو كنيد تا مادر فقط برايتان غذا درست كند. او مسئول انجام كارهاي شما نيست . خسته مي شود.» در درس دادن و كمك علمي در خانه هم زبانزد بود. برادر دومش وقتي كه تا كلاس ششم خواند، ديگر نمي خواست ادامه تحصيل دهد و پدرش او را به مكانيكي فرستاد. يك روز كه با لباس روغني به خانه آمد، گفت كه دوستانش با او سرسنگين هستند و ناراحت شد و تصميم گرفت دوباره به مدرسه برگردد. وقتي علي متوجه اين موضوع شد، به برادرش دلداري داد كه ناراحت نباشد. آن زمان خودش در حال ورود به دانشكده افسري بود و سه ماه از ثبت نام كلاس هاي دبيرستان گذشته بود، ولي او به برادرش قول داد كه برادرش را براي امتحان ورودي آماده كند.

*****
رفتارش در منزل نمونه رفتار يك انسان بزرگ بود. در منزل خيلي كمك و همكاري مي كرد. آگاه بود كه چه كاري را بايستي انجام بدهد و قدرت درك بالايي داشت .

*****
به خواهر اولش كه زبانش ضعيف بود، طوري انگليسي را ياد داده بود كه بهتر از فارسي مي نوشت. هر چه به او مي گفتم : «استراحت كن .» مي گفت: «عزيز جان! بگذار همين يك سال كه اينجا هستيم ، از تمام وقت و امكانات استفاده كنيم و برنامه ريزي داشته باشيم ».

*****
دوست نداشت با هر كسي ارتباط داشته باشد و خيلي برايش مهم بود كه طرف مقابل اهل طاعت و عبادت باشد. قبل از انقلاب هر جور آدمي در ارتش يا جاهاي ديگر ديده مي شد و برخي اهل كارهاي ناصواب بودند. علي دوست نداشت با هر كسي همراه باشد. آن سالي كه براي كلاس دوازده راهي تهران شد و در مدرسه اميركبير (دارالفنون ) ثبت نام كرد، يك نفر از آشنايان هم همراه او در مدرسه ثبت نام شد.گفتيم براي هر دو يك خانه در تهران بگيريم كه آنجا درس بخوانند. او با دوستش از يك كوچه و از يك راه به مدرسه مي رفتند. يك روز دوستش به او گفت: «بيا از كوچه اي برويم كه درآنجا دخترهاي زيادي هستند و ديگر از كوچه سابق نرويم.» علي به حرفش گوش نداد و به راه خود ادامه داد و اين گونه بود كه از همان دوران نوجواني و جواني راه خودش را از ناپاكي ها جداكرد. علي آن سال براي امتحان ورودي دانشكده افسري آماده شد. دوستش در آن امتحان مردود شد و مجبور بود دوباره درس بخواند و علي وارد دانشكده شد. وقتي به پدر آن پسر از اوضاع فرزندش خبر دادند، او گفت : «چرا به من اطلاع نداده بوديد كه فرزندم اين گونه رفتار مي كند؟» ولي علي دراين باره صحبتي نمي كرد، فقط راهش را از دوستش جدا كرده بود. خيلي پاك و نجيب بود.

*****
پدرش مخالف ورود علي به ارتش بود و دوست داشت تمام دارائي مان را بفروشيم و برايش هزينه كنيم تا او در رشته رياضي تحصيل كند، چون رياضي اش بسيار خوب بود. پدر براي اينكه خودش نظامي بود و از اين شهر به آن شهر مي رفت و سختي هاي زيادي مي كشيد ، نمي خواست فرزندش هم همان راه را ادامه بدهد، ولي شهيد بسيار به ورود به ارتش و تحصيل دردانشكده افسري علاقه داشت . بچه تر كه بود، به پدرش در اواخر دوره خدمت پدرش در ارتش ، يك جفت چكمه نظامي آمريكايي داده بودند. علي همان زمان گفت: «اين چكمه ها را براي من نگه داريد.» و به اين شكل اعلام علاقه كرد ، مي گفت : «پدر! خدمت ، خدمت است ، حال مي خواهد در ارتش باشد يا جاي ديگر. هيچ فرقي ندارد در كجا باشيم و خدمت كنيم .» دوست نداشت كسي عيب ارتش را بگويد و بدگويي كند و آنها را از اين كار نهي مي كرد. آن زمان همسايه اي داشتيم كه از ارتش بدگويي مي كرد. مي گفت : «آقاي عزيز! اين حرف ها را نزنيد. هرچه باشد ارتش مملكت ماست . ما بايد آبادش كنيم و به آن خدمت كنيم .» از ويژگي هاي او، نظم عجيب و حساس بودن به كارهايش بود. خود را مسئول و موظف به انجام كارها و وعده هايش مي دانست.

*****
يكي از پسرهايم (اكبر) كه در امامقلي يار سرباز بود، در آستانه پيروزي انقلاب از علي دستور مي گيرد كه شما سربازان آسايشگاه را فراري بدهيد و آخر سر با دوستانتان از آنجا خارج شويد. پسرم به حرف علي گوش داد و خدا خواست كه ماشيني سوارش كرد و او را به مشهد آورد. وقتي به خانه آمد، من نفهميدم كه مخفيانه لباس هايش را در كارتن گذاشت و خودش به اصفهان نزد علي رفت. وقتي متوجه شدم، از برادر كوچكش اصغر پرسيدم: «اكبر كجاست؟» او آرام به من اشاره كرد كه پدرش كه در طبقه پايين بود، نشنود. او دوست نداشت بچه¬ها تن به اين خطرها و مبارزات بدهند و مي خواست كه آنها فقط خدمت سربازي را انجام بدهند. به هر حال من توسط پسرم اصغر كه او نيز از حزب اللهي هاي دو آتشه و مثل برادر شهيدش بود، از ماجرا آگاه شدم. اين روحيه مبارزاتي در همه پسرهايم بود و همه از علي درس گرفته بودند.

*****
زماني كه با علي و همسرش در يك جا زندگي مي كرديم. ماجرايي پيش آمد و به مشاجره انجاميد. علي اصلاً مقصر نبود و خطايي از او سر نزده بود، با اين حال به التماس و خواهش و معذرت-خواهي از پدرش افتاد. به همسرم گفتم: «ديگر فرزندم را بيش از اين شرمنده نكن و معذرت خواهي او را بپذير.» علي به اطاعت از پدر و مادر، بسيار مقيد بود و نسبت به مادر احترام فوق العاده اي قائل بود.

*****
وقتي زنگ مي زدم و مي خواستم به خانه شان بروم، موقع برگشت مرا تا پله هاي هواپيما همراهي مي كرد و سپس خودش به محل كارش كه در ميدان توپخانه بود، راهي مي شد. وقت اذان، سجاده را پهن مي كرد، كفش هايم را جفت مي كرد، رختخوابم را پهن و جمع مي كرد. يك وقتي در ماه مبارك رمضان زنگ زد كه: «مادر! خانم من تنهاست و من براي مأموريت بايد به جبهه بروم.» گفتم: «روزه ام را چه كنم؟» گفت: «كاري مي كنم جوري راه بيفتيد كه باطل نشود.» يك روز تازه از جبهه برگشته و خسته بود و داشت استراحت مي كرد. مريم (دختر بزرگش) مدرسه اي بود. مي خواستم بيدار شوم و مريم را براي مدرسه راه بيندازم كه علي كاملاً متوجه و هوشيار شد. وقتي به او گفتم كه براي چه بيدار شده ام، خيلي ناراحت شد و گفت: «مادر جان! هر كسي كه از اول بچه را به راه انداخته، خودش هم تا آخر بايستي مسئوليت به راه انداختن او را به عهده بگيرد.» يا يك موقعي خسته بود و لباس هايش مانده بود و من شستم. وقتي متوجه شد، گفت كه ديگر اجازه ندهند من دست به سياه و سفيد بزنم و گرنه ناراحت مي شود.

*****
با اين كه پسر سومم (جعفر) خيلي خوب است، ولي علي نمي شود. خداوند به من فرشته داده بود و من قدرش را ندانستم. يك بار وقتي مرا با ويلچر در فرودگاه براي مكه بدرقه مي كرد، جواني جلو آمد و گفت: «حاج آقا! چه نسبتي با شما دارند؟» جوان گفت: «به خدا بهشت را براي خود خريده ايد».

*****
يك روز آقائي يك بسته چاي آورد و گفت: «براي جناب سروان شيرازي آورده ام.» وقتي علي آمد، پرسيد: «مادر اين چيست؟» توضيح دادم، گفت: «دست نزنيد.» اين گذشت و آن مرد دوباره اين كار را تكرار كرد. يك روز در پادگان يكي از درجه داران كه همان مرد بود، به علي اشاره مي كند كه من همان كسي هستم كه برايتان چاي آوردم. اين قضيه در دوران انقلاب بود. علي فرمانده بود و دستور مي دهد گروهان را به خط كنند. سپس بالا رفت و گفت: آقاي فلاني! لطفاً بگوييد قيمت اين دو بسته چاي چقدر است؟» اين قدر علني مي خواست نشان دهد كه صياد با پول و هديه خريدني نيست. مي خواست ريشه اين سوء استفاده ها را از آغاز بخشكاند.

*****
يك وقتي علي به جلسه اي رفته بود كه تمام وزرا در آن حضور داشتند. وقتي همه سخنراني كردند و نوبت به علي رسيد، به او گفتند: «تو يك چيزي بگو.» او گفته بود: «من نمي توانم چيزي بگويم، چون شركت در اين مجلس براي من خيلي گران تمام شد. گناه بزرگي كردم كه به اين مجلس آمدم، چون مگر ما مسلمان نيستيم؟ اول كه داخل مجلس آمديم، حتي يك بسم الله نگفتيد، با يك آيه قرآن مجلس را شروع نكرديد. الان كه اينجا را ترك ¬كنم، به قم مي¬روم و در آنجا طلب استغفار مي كنم.

*****
بني صدر با همكاري منافقين، ناجوانمردانه ترور ناكام او دست زد و مي خواست علي را در راه قم ـ تهران ترور كند، اما او به يك ماشين برخورد كرد، تمام بدن و استخوان هاي و آسيب ديد و مجروح شد. چون نمي توانستند مستقيماً با يك گلوله او را خلاص كنند، از اين راه وارد شدند. او نمي خواست من چيزي از اين قضيه بدانم. او را به بيمارستان ارتش برده بودند.در تهران هم يك بيمارستان خصوصي به نام تهران بود. همين كه رئيس آن متوجه مي شود كه در آنجا بستري است، خودش او را به بيمارستان تهران مي آورد، زيرا معتقد بود او را مي كشند. بعد علي مي خواهد كه خودش با من صحبت كند. به گفتند كه علي با شما كار دارد. به من گفت: «يك تصادف كوچك داشته ام. با خانمم بياييد و مرا ببينيد!» وقتي كه او را ديدم، همه تنش شكسته و بسته بود، ولي گريه نكردم. رويش را بوسيدم و خدا را شكر كردم كه زنده است و نفس مي كشد. با خودم گفتم جوان است و به هر حال خوب مي شود. بعد همه با هم به مشهد آمديم و او روي ويلچر سوار بود. من جانم به اين پسر بند بود و در هواپيما مواظبش بودم. جلويش ايستاده بودم تا هيچ كس به او نخورد. به شوخي گفت: «عزيز! جوري از من مراقبت مي كني كه تنها كسي كه به من برخورد مي كند، خودت هستي.» بچه هاي سپاه يك ويلچر را براي او تدارك ديده بودند كه با باطري شارژ مي شد و راحت مي توانست اين طرف و آن طرف برود. از روي ويلچر به همه جا دستور مي داد و فرماندهي مي كرد. بدنش پر از تركش بود. جانباز چهل پنجاه درصدي و پايش كوتاه شده بود، ولي دوست نداشت اين گونه مطرح شود».

*****
وقتي بني صدر او را عزل كرد، با هيچ كس در اين باره صحبت نمي كرد و ناراحتي اش را بروز نمي داد. بيشتر با خود خلوت مي كرد و اصلاً هم به روي خودش نمي آورد. بسيار صبور بود.