واکاوی و ارزیابی احکام مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در قوانین برنامه توسعه

نوید شاهد: واکاوی و ارزیابی احکام مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در قوانین برنامه توسعه کشور از دریچه اصول قانون نویسی، عنوان مقاله‌ای است که توسط «محسن کرمانی» نوشته، به همایش ملی فرهنگ و برنامه هفتم توسعه ارسال و در کتابچه چکیده مقالات این همایش منتشر شده است.

در چکیده این مقاله آمده است: «هدف از نگارش این مقاله ارزیابی کیفیت احکام مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در قوانین برنامه توسعه کشور است، زیرا آسیب‌های اجتماعی مانع توسعه و تهدیدگر نظم و امنیت جامعه هستند و حاکمیت برای مقابله با آنها نیازمند داشتن ابزارهای قانونی دقیق، کارآمد و با کیفیت است. قوانین ناقص، اعم از شکلی و محتوایی، باعث کاهش کیفیت قوانین و بروز اختلال و ناکارآمدی در امر حکمرانی اجتماعی می‌شوند. بر این اساس، ابتدا اصول قانون نویسی مقتضی برای تدوین احکام مرتبط با آسیب‌های اجتماعی مورد مطالعه  و بررسی قرار گرفت و در ادامه، کیفیت احکام مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در قوانین برنامه توسعه چهارم، پنجم و ششم از منظر این اصول مورد نقد و ارزیابی قرارگرفت.

نتایج مطالعه حاکی از توجه برنامه‌ریزان به اصولی چون اولویت‌گذاری، انتخاب راهبرد و ترسیم اقدامات مداخله‌ای، از یک سو و غفلت آنان از اصول مهمی چون تعیین فاعل، شاخص‌گذاری و قرار دادن ضمانت اجرایی برای احکام برنامه در حوزه آسیب‌های اجتماعی، از یک سوی دیگر است.

به نظر می‌رسد یکی از علل عمده ناکامی برنامه‌های توسعه در تحقق اهداف خود در زمینه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی، علی‌رغم تأکیدات و اقدامات تعیین شده، نامشخص بودن فاعل اجرا و نداشتن شاخص و ضمانت اجرایی باشد. بنابراین، لازم است برنامه‌ریزان در برنامه‌های آتی توسعه، ضمن توجه به آسیب‌های اجتماعی و بهبود راهبردها و اقدامات موجود، با رعایت دقیق اصولی چون مشخص کردن فاعل اجرا و شاخص‌گذاری و ضمانت اجرایی مناسب، قابلیت اجرا و کیفیت احکام برنامه در این حوزه را ارتقا بخشند.»