44 حمله هوایی به شهرستان نهاوند به روایت شاهدان عینی و فرماندهان دفاع مقدس

200 شهید و 600 جانباز نتیجه 44 حمله هوایی مستقیم دشمن بعثی به نهاوند بود که بر اثر آن 117 نقطه از این شهرستان بین 50 تا 100 درصد تخریب شدند.

وقتی به تاریخ پر فراز و نشیب نهاوند در طول قرن‌ها نگاه می‌کنیم به چیزی جز رشادت، مقاومت، ایستادگی و مبارزه زنان و مردان با غیرت نهاوندی در ادوار مختلف تاریخ برنمی‌خوریم. به‌خصوص در آنجا که در ابتدا شاهد ورود اسلام به نهاوند هستیم و این شهر هم‌اکنون به دروازه ورود اسلام به ایران معروف است.

همچنین در دوران معاصر جوانان و دانش‌آموزان آزادی‌خواه و ولایت مداری مانند گروه انقلابی ابوذر با پیروی از فرامین امام خمینی (ره) در سال 1349 به مبارزه با رژیم طاغوت پرداختند و در دوران بعد از انقلاب نیز گروه‌گروه از مردان و زنان نهاوندی با حضور در پشت جبهه و خط مقدم نبرد برای رژیم بعثی صدام ایجاد خطر کردند.

به گفته علیرضا علی بخشی رزمنده و ایثارگر سال های دفاع مقدس، سند ایستادگی و مقاومت مردم نهاوند در طول هشت سال دفاع مقدس، تقدیم 850 شهید سرافراز در راه اسلام و انقلاب، دو هزار و 140 جانباز و ایثارگر، 98 آزاده و 40 شهید مفقود بدون مزار و جاویدالاثر است تا این سند گواهی بر عظمت این مردم در پیشگاه پروردگار باشد.

با آغاز جنگ تحمیلی مردم نهاوند متشکل از پیرو جوان گروه‌گروه عازم مناطق نبرد می‌شدند و در بیشتر محورها و مناطق جنگی ضربات سختی را به آن رژیم بعثی وارد کردند به‌طوری‌که صدها دستگاه تانک، نفربر، خودرو زرهی و چندین فروند جنگنده و چرخ‌بال آن‌ها توسط رزمندگان نهاوندی ساقط شدند.

صحنه‌های تکان‌دهنده بمباران شهرهای مختلف ایران مانند نهاوند که 44 بار مورد حمله هوایی قرار گرفت، شهادت 200 شهروند بی‌گناه و جانباز شدن 600 نفر دیگر را در پی داشت که اوج وقاحت دشمن را به تصویر کشید.

نهاوند در طول هشت سال دفاع مقدس 44 بار مورد حمله هوایی، موشکی و بمباران جنگنده‌های رژیم بعثی صدام قرار گرفت که اولین مورد آن در تاریخ چهاردهم آبان 1362 بود که حاصل آن 14 شهید و چندین مجروح بود و آخرین بار هم در نهم فروردین سال 1367 بود که تعدادی دیگر از مردم این شهر مقاوم را شهید و مجروح کردند.

به گفته حاج میرزا محمد سلگی یکی از فرماندهان دوران دفاع مقدس، صدام خیال کرده بود با بمباران شهرهای ایران می‌تواند مقاومت ملت ایران را بشکند و به دلیل نزدیکی نهاوند با کشور عراق بارها جنگنده‌های عراقی نهاوند را زیر شدیدترین آماج حملات هوایی موشکی و بمباران قرار می‌دادند زیرا نهاوند دارای پدافند هوایی قوی نبود.

در دوران دفاع مقدس هرچه تعداد حملات هوایی رژیم بعث عراق بر ضد مردم نهاوند بیشتر می‌شد جوانان نهاوندی نیز حضور پررنگ‌تری در جبهه‌ها داشتند و با توجه به کمبود شدید مواد غذایی و وسایل روشنایی و گرمایشی به علت بمباران‌ها در پشت جبهه اندک وسایلی را که موردنیاز خود بود را به جبهه می‌فرستادند.

شهرستان نهاوند که اولین‌های زیادی در تاریخ پر فراز و نشیب خود دارد در طول هشت سال دفاع مقدس از نظر تعداد حملات هوایی و اصابت بمب و موشک و راکت به نقاط مختلف آن در استان همدان جزو اولین‌هاست که حاصل آن 200 شهید سرافراز است.

در مدت 44 بار تجاوز جنگنده‌های ارتش بعثی عراق به شهرستان نهاوند بیش از 117 شلیک به 50 منطقه مسکونی، تجاری و آموزشی انجام شد و این حملات گواه دیگری برسند مظلومیت و مقاومت مردم نهاوند در طول هشت سال دفاع مقدس و پنج سال حمله هوایی به مناطق مختلف این شهرستان است.

به گفته حسین مراد نادری ایثار گر و رزمنده دوران دفاع مقدس و برادر شهید، در طول بمباران شهر نهاوند حمله هوایی به منطقه پای قلعه که در تاریخ هفدهم فروردین سال 1364 انجام گرفت وحشیانه‌ترین جنایت رژیم بعث بود که در آن 25 نفر شهید شدند.

بیشترین حمله موشکی به نقاطی مانند دبیرستان پروین اعتصامی، کوچه میری، کوچه گیان راه، پای قلعه، مهدیه، باغچه توکلی، خیابان حافظ، اداره برق و ده‌ها منطقه دیگر نهاوند بود که هنوز هم مردم شهر و روستاها صدای انفجار و غرش هواپیماهای عراقی را از یاد نبرده‌اند.

حداقل در 6 مورد از بمباران‌ها به کمک جنگ‌زدگان شتافتم و حتی برای 2 سال چند اتاق از منزلم در روستا را در اختیار بازماندگان قرار دادم که البته بیشتر مردم روستایی در آن دوران خانواده‌های شهری را در منازل و خانه‌های خود اسکان می‌دادند که حس انسان‌دوستی عجیبی را به وجود آورده بود.

به گفته محسن امیدی فرمانده سابق سپاه نهاوند، ما در جبهه بودیم که خبر دادند مدارس نهاوند بمباران‌شده که حادثه بسیار دردناکی بود زیرا تعدادی دانش‌آموز بی‌گناه به شهادت رسیدند، همچنین خبر بمباران 24 خرداد سال 64 که مصادف با جمعه آخر ماه رمضان و روز جهانی قدس بود در منطقه میدان هفده شهریور نرسیده به میدان مادر امروزی بود خبرش به جبهه ها رسید که در این حمله راهپیمایی روز قدس مورد هدف بمب هواپیماهای عراقی قرار گرفت ولی بلافاصله بعد از آن مردم کفن‌پوش به شعار مرگ بر صدام و مرگ بر امریکا به بیرون ریختند.

بر اثر این بمباران 10 و یا 12 نفر ازجمله تعدادی کارگر و بنا که در یک ساختمان نیمه‌کاره مشغول تعمیر ساختمان بودند به شهادت رسیدند که در این ماجرا روحیه ایثار و مقاومت تعاون و فداکاری همه مردم که برای کمک آمده بودند مثال‌زدنی بود.

به گفته حجت‌الاسلام سهرابی یکی از روحانیان جانباز نهاوند، هرچه از جنایت صدام و حامیانش بگوییم کم است زیرا عمق جنایت آن‌ها در بمباران مدارس و مراکز آموزشی و مسکونی به حدی بود که در هر بار بمباران چندین کودک بی‌گناه تکه‌تکه می‌شدند و به دلیل آن بود که پدافند قوی ضد هوایی در نهاوند نبود.

امیر سرتیپ غلامی یکی از خلبانان و فرماندهان نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس برای دانشجویان دوره آموزش معارف جنگ در تهران خاطره جالبی از سفر خود به همراه شهید بابایی را به نهاوند نقل می‌کند که مظلومیت این شهر جنگ‌زده را می‌رساند.

سرتیپ غلامی نقل می‌کند که یک روز همراه خلبان شهید عباس بابایی از شهر دزفول برای انجام مأموریتی به سمت همدان در حرکت بودیم و از نهاوند رد می‌شدیم که موقع ناهار بود و در آنجا برای نماز و نهار توقف کردیم که خدا شاهد است هر چه گشتیم یک مغازه باز پیدا نکردیم یعنی آنقدر دشمن این شهر را بمباران کرده بود که تمام مردم از شهر به محل‌های امن رفته بودند. ببینید چه وضعیت خاصی برای پدافند هوایی به وجود آمده بود شهری با مردم بی‌دفاع چه قدر بمباران‌شده بود که مردم آن کوچ کرده بودند.

البته شهید بابایی دستور داد دو سیستم skyguard در نهاوند عملیاتی شود که ظرف دو روز دستگاه‌های در این شهر مستقر شدند و در همان دو روز اولی که دستگاه‌ها مجهز شدند دو میراژ عراق را در آنجا سرنگون کردند و مردم آن دیار برای مدتی نفس راحتی کشیدند.

اکرم حیدری یکی از بانوان رزمنده و شیر زن نهاوندی است که خاطرات بسیار خوبی از بمباران‌های نهاوند دارد و می‌گوید: در دوران بمباران‌های رژیم بعث عراق بلافاصله به کمک سایر امداد گران به خانواده‌های آسیب‌دیده کمک می‌کردیم و برای تقویت روحیه رزمندگان در خط مقدم کمک‌های نقدی و غیرنقدی مردمی را جمع‌آوری و بسته‌بندی و به جبهه‌ها می‌فرستادیم.

در دوران جنگ بانوان نهاوندی با حضور در راهپیمایی‌ها و تظاهرات شرکت می‌کردند و در مدارس به اطلاع‌رسانی در مورد نحوه مقابله با بمباران تبلیغاتی دشمن می‌پرداختند همچنین شناسایی خانواده‌های آسیب‌دیده و معرفی آن‌ها به نهادهای حمایتی و جلب کمک خیران یکی دیگر از اقدامات ما بود.

در سال‌های آغازین جنگ که بمباران نهاوند توسط چند فروند جنگنده عراقی انجام شد به دلیل آشنا نبودن مردم با حملات هوایی مشکلات زیادی برای مردم نهاوند به وجود آمد که در این زمان بانوان بازهم به‌خوبی به مدد مردم آمدند و مجروحان ناشی از بمباران‌ها را به بیمارستان منتقل و مداوا می‌کردند و اجساد کشته‌شده‌ها را از زیر آوار بیرون می‌کشیدند و خود را در خطر می‌انداختند و گاهی به درجه رفیع شهادت نائل می‌آمدند ازجمله خواهر شهید نوشین امیدی که در سال 60 در نهاوند در حین امدادرسانی به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

حافظه قوی مردم نهاوند هیچ‌وقت راهپیمایی 22 بهمن سال 65 در نهاوند را که همزمان با تشییع پیکر 35 سردار و رزمنده بسیجی شهید نهاوندی در عملیات کربلای 5 بود، را از یاد نمی‌برند زیرا در این روز یک‌دفعه بیش از 10 جنگنده عراقی در آسمان نهاوند ظاهر شدند و مردم را به خاک و خون کشیدند که حالت عجیبی در شهر نهاوند حکم‌فرما شد و مردم با سردادن شعارهای حماسی بدون ترس از بمباران پیکر شهدای خود را تشییع کردند.