پرسش‌های جدید در تاریخ شفاهی ایثار و شهادت

پژوهشگر: مرتضی رسولی‌پور

اگر بپذیریم نقطه‌ی آغازین هر تحقیق علمی، از پرسش یا سؤال‌هایی شروع می‌شود که به‌نحوی ذهن ما را به خود مشغول می‌دارند، در این ‌صورت می‌توان گفت محققان با داشتن پرسش‌های متفاوت، به نتایج تحقیقی متفاوت خواهند رسید. مورخان نیز، با مطرح نمودن سؤال‌های گوناگون، تاریخی‌که می‌نویسند‌ متفاوت می‌شود و چون در هر عصر و دوره‌ای علوم نو پدید می‌آید، در پرتو همین علوم جدید، سؤال‌های تازه نیز زاده می‌شود. این پرسش‌های تازه، دست‌مایه‌ی مورخان قرار می‌گیرد تا به تاریخ،‌نگاهی تازه بیفکنند و بنایی نو برپا کنند.

البته هیچ پرسشی بی‌جهت در ذهن نمی‌روید و ذهنِ خالی هرگز سؤال نمی‌کند. سؤال از برخورد دانسته‌های ذهنی با هم یا دانسته‌های غیرذهنی با خارج زاده می‌شود. به‌ عبارت ‌دیگر، پرسش‌ها زاده‌ی نظریه‌‌های ذهنی پرسش‌گرانی‌ است که آن‌ها را در برابر علوم (و از جمله تاریخ) می‌نهند تا هم به ‌دریافت‌های‌گذشته معنایی تازه دهند و هم این‌که ما را به کشف افق‌های جدید موفق سازند.