کودکان شفاهی‌نگار ؛ راهکاری برای نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در اندیشه و نگرش کودکان با بهره‌گیری از تاریخ شفاهی

پژوهشگر: سعید سالاري

چکيده
پرسش اساسی در اين نوشتار آن است كه چگونه می‌توان از راه به کارگیری و همکاری در تاریخ شفاهی به گسترش و بالندگی فرهنگ ايثار و شهادت در میان کودکان و نوآموزان دبستانی دست یافت؟ دیدگاه‌های گونا‌گونی برای گسترش این فرهنگ پیش از کاربرد تاریخ شفاهی پیشنهاد شده است؛ از این‌رو، کارهای آموزشي گسترش‌یافته‌ی آموزشگاه‌ها بر آنها استوار شده‌اند كه در ميان آنها دیدگاه‌های «تحولي‌نگر» جايگاه مهمی دارند. اين دیدگاه‌ها بر اين باور سفارش می‌كنند كه آموزش رویدادهای پنداشتی (امور انتزاعي) در دوره‌ی كودكي انجام‌پذیر و کارامد نيست. انگاره‌ی پیشنهادی و بنیادین نوشتار حاضر آن است كه کارهای ارزشي را با آنكه کارها و رویدادهایی آشکارا پنداشتی (انتزاعي) هستند، می‌توان با رويكرد و ساختار کنش‌گری همزیست‌گاهی (اجتماعی) و درون‌گروهی (چه به صورت‌ سرپرستی و چه همراهی) به گونه‌ای سازنده در دوره‌ی كودكي آموزش داد (کودک کنش‌گر در برابر کودک شنوا)، گفتن این نکته ضروری است که این شیوه، رویارویی گونه‌ی آموزشگاهی و گسترش‌یافته‌ی پیشین و امروزین است که امروزه همچنان در آموزشگاه‌های کشور ما برپای است. اين روش با نگاه بر روان پویایی‌پذیری كودكان و توان همراهی و همکاری در گروه‌ها و همچنین گرایش به کنش‌ورزی در پهنه و میدان‌های هم‌زیستگاه (جامعه) به همراه نیاز به دیده شدن در دوره‌ی كودكي ساخته شده است. بر همين اساس، تلاش مي‌شود بر بنيادي انگاره‌ای ـ نمونه‌ای و در کوششی خردورزانه، نمونه‌ها و راهکارهایی براي اين جستار، در زمینه‌ی برنامه‌ی آموزشی و گسترش و نهادینه‌سازی ايثار و بالیدن به ایثارگری از راه به کارگیری تاریخ شفاهی و توان آن، ارائه شود. ايثار در پیوند با برنامه‌ی آموزشی و یادگیری در تاریخ شفاهی از دو سوی کارساز است: 1) ره‌آورد 2) فرايند. ايثار از سوی رهاورد تاریخ شفاهی، پیشامد و رخدادي را نشان مي‌دهد كه در جهان بيرون تجلی يافته است و با نشان دادن آن تجلی برای دیگران همانا مي‌توان چشم‌ به راه یا دوست‌دار پیشامد آن در آينده نيز بود. ايثار از سوی فرايند تاریخ شفاهی، کنشی را نشان مي‌دهد كه دست‌اندرکاران آن، با انجام کار تاریخ شفاهی به ایثار و شهادت وابستگی می‌یابند که پیش‌نیازها و پیامدهایی دارد. اين فرايند، گونه‌اي از زيستن را نشان می‌دهد كه آميخته‌اي از آگاهي در دسترس و آگاهي دست‌یافتنی است. چنين شیوه‌ای از کنش، فرهنگ‌سازی و آموزش پویا ناميده می‌شود و ويژگي‌هايي دارد كه ساختارچینی و نهادینه‌سازی آن از راه دگرسانی برنامه‌هاي یادگیری و یاددهی آموزشگاهي است.

کلیدواژه‌ها: تاریخ شفاهی، ايثار و شهادت، آموزش ارزش‌ها، کنش‌وری، کودک شفاهی‌نگار

دریافت متن کامل مقاله اینجا