مقدمه‌اي بر طراحي بسته‌هاي سؤال در تاريخ شفاهي (با محوريت ايثار و شهادت در دوران دفاع مقدس)
چهارشنبه, ۱۷ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۰۰
تاريخ شفاهي يا گفت‌وگوي هدف‌مند بين دو نفر، يکي از روش‌هاي گردآوري اطلاعات منحصر به فرد و مطالب جالب از شاهدان عيني وقايع و رويدادهاي مرتبط با موضوع است.
پژوهشگر: مولود ستودهچکيده
ايثار و شهادت مفاهيم انساني هستند كه بروز و تجلي آن در طی تاريخ به طرق مختلف مشاهده شده است. در طرح تاريخ شفاهي هشت سال دفاع مقدس كه مطالعه‌ی درك و بيان اين مفاهيم كيفي در اين دوران به انتخاب، جمع‌آوري و تجزيه و تحليل داده‌هاي مرتبط با آن نیاز دارد، مي‌توان از روش نظريه‌ی بنيادي نيز بهره گرفت يا با گزينش داده‌ها و استفاده از مصاحبه، داده‌هاي مورد نظر را جمع‌آوری کرد. براي مصاحبه نيز بهتر است مصاحبه‌كنندگان از قبل به بررسي موضوع مورد نظر و طراحي بسته‌هاي سؤال اقدام کنند. طراحي بسته‌هاي سؤال نيز براساس نقش محوري داده‌ها و نوع مصاحبه‌هاي فردمحور و موضوع‌محور متفاوت است. آنچه مسلم است، برخي موضوعات در شبكه‌هاي موضوعي نقش محوري دارد و اين امر بر انتخاب پرسش‌ها تأثير مي‌گذارد. در طراحي بسته‌هاي سؤال مصاحبه‌هاي فردمحور و موضوع‌محور عوامل مختلف ديگري، چون فضاي كلي تحقيق، نگرش مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌كننده بر آن تأثیر دارد، به حدي كه ممكن است سمت و سوي مصاحبه به سوي يكي از آنها گرايش بيشتري یابد. از طرفي، با توجه به مفاهيم و گستردگي تنوع افراد در منطقه‌هاي جغرافيايي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي در ابعاد نظامي بهتر است بسته‌های سؤال به صورت عمومي و اختصاصي تهيه شود، زيرا تنوع موضوعي بسته‌هاي سؤال باعث مي‌شود از يك‌سو موضوعات محوري و ويژگي‌هاي آن بيشتر شناخته شود و از سوي ديگر، زواياي پنهاني كه از نظرها دور مانده است، نمايان‌تر گردد. همچنين جمع‌آوري داده‌هاي لازم براي تجزيه و تحليل خاطرات گروه گسترده‌اي از افراد كه در سطوح مختلف نظامي قرار داشتند، فراهم مي‌شود.
کليدواژه‌ها: تاريخ شفاهي، ايثار و شهادت، نظريه‌ی بنيادي، بسته‌های سؤال، آسيب‌شناسي
دربافت متن کامل مقاله اینجا
نظر شما
