متن تقريظ شهيد مفتح بر كتاب "دعا عامل پيشرفت يا ركود"

سد بزرگ خرافات و موهومات
همانطور كه بر همه شما روشن است يكي از عوامل مهم جلوگير پيشرفت اسلام در دنياي تشنه امروز همان وجود پاره اي موهومات و خرافات كه متاسفانه به مارك ديني و قيافه اسلامي در آمده است و چون ابري تيره ئ تار جلو درخشندگي نور اسلام را گرفته است و چه بسيار مسائلي كه به شكل عالي و حقيقي در اسلام مطرح بوده است ولي با گذشت زمان اوهام بشري چهره آنها را تغيير داده و بصورتهاي خرافي در آورده است.
لذا يك مسلمان علاقمند و وظيفه شناس امروز بايد در دو جبهه مباراه كند- در يك جبهه دشمنان مستقيم اسلام در يك جبهه ديگر با خرافات و خرافه پرستان و دشمنان غير مستقيم.
هر دو مبارزه نيازمند به روح فداكاري و از خودگذشتگي و پابند نبودن به عنوان ها و موقعيت ها و رياست ها است و اگر در ميدان اول جان، مورد خطر قرار مي گيرد در ميدان دوم، عناوين و مقام هاي موهوم متزلزل مي گردد ولي بهرحال ، وظيفه است و شانه خالي كردن از آن گناه بزرگ مي باشد.

احساس همين مسئوليت بود كه دوستان ما را در مجمع علمي اسلام شناسي واداشت تا يك يك اين مسائل كه دو قيافه حقيقي و خرافي دارند مانند:زيارت، دعا، قضا قدر، انتظار مصلح و مانند آن را مورد مطالعه و يررسي قرار دهند و كتاب "زيارت، خرافه يا حقيقت" اولين نشريه در اين زمينه بود كه سه سال قبل منتشر شد.
يكي از اين موضوعات مسئله دعا بود كه دانشمند محترم جناب آقاي مصطفوي يكيك از اعضاي جلسه عهدا دار گردآوري و تحقيق درباره آن شد و سه سال تمام در اين زمينه كار كرد و چه بهتر كه اهميت و ارزش كار معظم له را به قضاوت خوانندگان محترم واگذار نمايم.

سرمايه ها در مسير غلط
همانطور كه مي بينمي در دنيا ملت هايي هستند كه بر روي مخازن و منابعي از ثروت هاي طبيعي زندگي مي كنند و خود، كوچكترين و كمترين بهره اي ازآن ندارند و در فقر و بدبختي بسر مي برند.
همچنين ملت هايي ديده مي شود كه سرمايه هاي معنوي و عوامل رشد و تكامل نه تنها وسيله عظمت و سربلندي آنها نشده بلكه بلعكس از آن سرمايه در مسير غلط استفاده مي نمايند و در نتيجه خود آن سرمايه ها از عوامل سقوط و انحطاط آنها مي گردد.
دعا يكي از اين سرمايه هاي بسيار ارزنده و از حقايق مسلم اسلام و قرآن است كه استفاده صحيح از آن روح و جسم انسان ها را پرورش مي دهد.
چه بهتر كه در اين زمينه مطالبي از دانشمند انسان شناس معروف :آلكسيس كارل" نقل كنم او مي گويد: "هيچ ملتي در تاريخ، به سقوط و زوال قطعي نيفتاد مگر آنكه قبلا دعا را ترك كرده و خود را براي مرگ آماده نمود."
"دعا عميق ترين آثار را بر روح و فطرت انسان مي گذارد و او را آنچنان رشد مي دهد كه جامعهف محيط و وراثت بر او تنگي مي كنند."
"چنين بنظر مي رسد كه نيايش و دعا اگر با تمامي شرايطش انجام شود هر چه را نيايشگر بخواهد بدست مي آورد و هر دري را بكوبد به رويش گشوده مي گردد."
اين بود چند جمله انتخابي از گفته هاي اين شخصيت نامي و معروف.
موسسه طبي "لورد" هر سال فهرستي منتشر مي كند و از مردمي كه پس از جواب كردن پزشكان و نا اميدي از بهبودي دست برداشته و با نيروي اعجازگر دعا شفا يافته اند آماري مي دهد.
نيايش درخواست كمال، مقام، موقعيت و خلاصه چيزي است كه بايد با لياقت و كارداني بدست نيايشگر آيد و تكردار اين دعا و خواستن مانند شعاري است كه در روح انسان، اثر مي گذارد و در او نيروي اميد و عشق و علاقه بوجود مي آورد و او را در راه رسيدن به آن هدف به تكاپو و جنبش وامي دارد.
انساني كه ادراك كرده و فهميده كه آنچه هست براي او قانع كننده و كافي نمي باشد دعا مي كند تا به آنچه بايد باشد، برسد اين چنين شخصي هميشه تشنه و مشتاق آينده اي ايده آل و بهتر از آنچه هم اكنون هست مي باشد .

دعا در كنار اسباب طبيعي
در اسلام هيچگاه دعا بجاي عوامل طبيعي و علل و اسباب بحساب نيامده بلكه هميشه همراه و در كنار آن اسباب قرار مي گرفته است. كافي است كه ما به تاريخ رهبران بزرگ اسلام كه معرف تمام حقايق اسلامي بودند، مراجعه كنيم و ببينيم كه آنان پس از آماده و مهيا كرد اسباب طبيعي از درگاه ازلي نيز خواستار نتيجه مي شدند.

در ميدان هاي جنگ و براي مقابله با دشمن پيامبر بزرگ اسلام مقدمات جنگ را فراهم مي كرد و توده ها را بيدار، و هميشه نيروها را بسيج مي نمود آنگاه دست به دعا بر مي داشت و از خداوند پيروزي مي خواست.
علي (ع) مرد عبادت، مرد شمشير و مرد دعا است سربازي است كه با قدرت تمام در جبهه جنگ به دشمن حمله مي كند زمزمه عاشقانه و دعاي نيمه شب او دل شيفتگان حق را مي لرزاند.
مسلمين صدر اسلام كه اسلام دست اول و واقعي را درك كرده بودند مردمي كوشا در همه مسائل اجتماعي بودند و در عين حال دعا هم داشتند ولي هيچ گاه دعا مانع فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي آنان نوبد و گوشه نشيني و انعزال را مخالف روح واقعي اسلام مي دانستند.


ما وقتي احاديث ائمه ا طهار(عليهم السلام) را در باب كساني كه دعاي آنان مستجاب نمي شود مطالعه مي كنيم مي بينيم اين حقيقت بازباني روشن و صريح بيان شده است كه دعا بايد در كنار و همراه اسباب طبيعي باشد نه بجاي آنها، از باب نمونه يك حديث از امام صادق (ع) نقل مي كنيم:
امام صادق(ع) فرمود: پنج دسته اند كه دعاي آنان مستجاب نمي شود:
1ـ مردي كه با همسرش سازش اخلاقي ندارد و ادامه زناشويي براي آنان غير ممكن شده بجاي اينكه از راه قانوني طلاق استفاده كند دعا ميك ند كه خدا او را از آن گرفتاري نجات دهد!
2ـ صاحب برده وبنده كه برده اش سه مرتبه گريخته و صاحبش به زحمت هر مرتبه ا ورا پيدا كرده و او را از سر خود باز نكرده و نفروخته است و براي بار چهارم فرار مي كند و او دست برمي دارد و از خدا مي خواهد كه بنده اش را پيدا كند.
3ـ شخصي كه ا زكنار ديواري شكسته كه مشرف به سقوط و خراب شدن است مي گذرد و بجاي آنكه به شتاب و سرعت از آنجا بگذرد ايستاده و دعا مي كند كه آن ديوار بر سرش خراب نشود.
4ـ مردي كه به ديگري مبلغي قرض داده ولي بر اين قرض دادن شاهد و گواهي نگرفته است و حالا دعا مي كند كه بدهكار طلب او را بدهد.
5ـ مردي كه در خانه نشسته و به دنبال كار و كسب نرفته و هميشه از خدا روزي و ثروت بخواهد.
از اين قبيل احاديث و روايات زياد داريم و همه آن ها اين حقيقت را بيان مي كنند كه اين عالم نظامي خاص دارد و قانون عليت بر همه چيز آن حكومت مي كند و هيچ چيز بدون علت وسبب پديد نمي آيد و اين همان سنت ثابت و لايتغير الهي است كه اراده خدا هم بايد از راه همين اسباب و علل به مرحله عمل درآيد.
روايات بسياري وارد شده درباره مردمي كه امر به معروف و نهي از منكر را ترك كنند خدا دو بلا به آنان مي دهد:
1ـ دعاي نيكان آنان مستجاب نمي شود.
2ـ بدترين و فاسدترين مردم بر آنان حكومت خواهد كرد.
مطالعه در اين احاديث نشان مي دهد كه چگونه عوامل طبيعي و اجتماعي نقش قطعي و غير قابل استثناء دارند كه دعاي نيكان و پرهيزكاران هم مستجاب نمي شود يعني در يك ملت كه روح مبارزه با گناه و فساد و نهي از منكر نبوده و هر فردي خود را مسئول فساد محيط ندانست و با عناوين و بهانه هاي موهوم و غلط شانه از زير بار اين مسئوليت خطير تهي كرد و حالت بي تفاوتي و به من چه در او پديد آمد طبعاً اين چنين اجتماعي لجن زار گناه و انحراف و محيط فقر و بدبختي و گرسنگي و بيماري خواهد شد كه دعاي نيكان كوچكترين تأثيري در تغيير و بهبود آن نخواهد داشت و طبيعي است كه بر اين مردم، عناصر ناصالح و پليد حكومت خواهند كرد.
اين كتاب يازدهمين نشريه جلسات علمي اسلام شناسي است كه پس از انتشار كتاب «ره آوردهاي استعمار» منتشر مي گردد.
از اينكه پس از دو سال وقفه و تعطيل موفق شديم مجدداً اين جلسات را در حوزه علميه قم مانند سابق تشكيل دهيم و به انتشار آثار آن ادامه دهيم خداوند را سپاسگزاريم و از همه دوستان كه با نامه هاي مكرر ما را به ادامه اين خدمت تشويق نموند، تشكر مي نمايم.
از خداوند خلوص نيت و توفيق در خدمات ديني و اجتماعي را خواهانم.
حوزه علميه قم ـ محمد مفتح
25آبان 1351