فرصتي كه شهيدان قدر دانستند

اين روزها وقتي مي خواهيم زنگ خطري براي حفظ و حراست از پيشينه ارزشها و باورهاي فرهنگي مان داشته باشيم بي درنگ ارزشهاي اخلاقي پررنگ تر از هميشه تيتر درشت صفحه زندگي مان مي شود. ارزشهاي اخلاقي به عنوان مقوله اي متعالي و برتر ، بديهي ترين صفات انساني هستند كه تصور عالي ترين آنها امكان پذير اما انكار كردنش ناممكن است.
جامعه براي حفظ حريم خودش نياز به چار چوبهاي مشخص دارد و فراتر نرفتن از خط قرمزها، امنيت جامعه را تامين خواهد كرد . در اين ميان آن چيزي كه حرمت ، احترام پاكي و صداقت را براي شهروندان به ارمغان مي آورد، ارزشهاي اخلاقي هستند و شايد تا به حال از خودتان پرسيده باشيد معيارهاي لازم براي تعيين ارزشهاي اخلاقي چه چيزهايي هستند؟
ارزشهاي اخلاقي در فطرت آدمي ريشه دارند و هدايتگر انسانها در مسيري صحيح و اهدافي ارزشمندند.
باورهاي فرهنگي مطابق با دين مبين اسلام كه در ميان جامعه وجود دارند ، بستري از ارزشهاي اخلاقي مورد نيار جامعه اند و هميشه ، پيشنيه ارزشها و باورهاي فرهنگي ايثار را مي طلبند و
ايثار ، تبلور عملي و تجلي عيني همه ارزشهاي متعالي انساني است و در سرزمين ما هشت سال دفاع مقدس فرصتي براي شكوفا شدن ارزشهاي متعالي انسان بود.
فرهنگ ايثار، همواره مجموعه اي از افكار ، باورها و دلبستگي ها را در درون خودش دارد، همان طور كه در جريان انقلاب اسلامي و در دوران دفاع مقدس تجلي يافت و در عرصه هاي مختلف سازندگي هم نمايانگر شد.
مردم ما با واژه شهادت غريبه نيستند. اين سرزمين مدتهاست كه اين مردم را با خون ، دفاع ، آزادي و ايثار مي شناسد و شهادت طلبي يكي از تجلي هاي پرمعناي ايثارگري است.
شهادت طلبي و ايثارگري پلي است براي حفظ ارزشهاي اسلامي و براي مردمي كه به حقيقت آن پي برده اند.
و اما فرهنگ مقدس ايثار را براي نسل حاضر چگونه مي توان تعريف كرد و يا به زباني ساده تر ، نسل جوان ما چگونه مي تواند بدون لمس معناي ايثار به حقيقت آن پي برد؟
ما مردمي هستيم كه عواطفمان زود غليان پيدا مي كند، احساسي مي شويم و به راحتي اشك مي ريزيم و حتي مسائل كوچك ، ما را به راحتي شاد مي كند. اما بايد بگويم براي حفظ ارزش ايثار ، هيجان و عاطفه كافي نيست ، عواطف اگر با آگاهي همراه باشند ، ما را از بعدي بودن نجات مي دهند.
احساسات و عاطفه مركبند و عقل راكب آنها، براي حفظ ارزش ايثار بايد رويكرد عاطفي در كنار رويكرد عقلاني مطرح شود. تجربه ثابت كرده كه شور وشعور، هر دو در كنار هم نقش آفرينند.
باز توليد فرهنگ ايثار از طريق اسطوره سازي و اسوه پردازي مناسب صورت گيرد و اما چه كنيم تا فرهنگ ايثار باقي بماند، عميق تر شود و گرد و غبار نگيرد و به نسل هاي بعدي منتقل شود؟
سيال بودن يكي از ويژگ هاي آشكار فرهنگ است و فرهنگ با جاري شدن در متن زندگي مردم قدرت انتقال از نسلي به نسل ديگر را دارد.
فرهنگ ايثار و ارزشهاي آن براي جاودانه ماندن باي با زندگي مردم عجين شود و در متن زندگي آنها جريان پيدا كند.
ايثار، زمان و مكان نمي شناسد.. همه زماني و همه مكاني است. اما در حال حاضر فرزندان ما چقدر قادر ند از دوست داشتن هاي خودشان بگذرند ؟ آيا به آنها آموخته ايم كه نوعدوست باشند و براي حفظ اين ارزش عملا از داشته هايشان دل بكنندو يا نسل تحت تربيت ما آموخته اند براي حفظ داشته هايشان از ارزشهاي انساني مايه بگذارند؟ آيا توانسته ايم فرصتهاي لازم را براي سنجش فرزندانمان توسط خودشان براي حضور فرهنگ ايثار فراهم كنيم ؟ فرصت هايي مثل خواستن بهترين ها براي همنوعان و گذشتن از حق خود؟
روزهاي انقلاب و روزهاي پرشور دفاع مقدس تنها فرصتهايي بودند براي كساني كه يك فرصت بزرگ مي خواستند و انقلاب اسلامي هزينه هايي مي خواستند مه مردم ما براي داشتن آن اين هزينه را پرداختند.
هموز وقتي پيكر پاك شهيدي را تشييع مي كنند سخن اما راحل (ره) در گوشها طنين انداز مي شود كه : اين مردم بهتر از امت پيامبر (ص) در صدر اسلام در صحنه حاضر شدند.
با يك نگاه شاده، در محتواي ايثار ، مي توان موارد زيادي را مشاهده كرد. خدا خواهي، دين باوري، اخلاص، عزت و عظمت و تكامل روحي پيش زمينه هاي ايثارند و مواردي چون يادگار شهدا، مقبره ها، گنبدها و وصيت نامه هاي شهدا، محصولات اجتماعاي و مشترك فرهنگ غني ايثارند.
اگر بخواهيم ايثارگري وارد فرهنگ مردم شود بايد خدا محوري و آرمان گرايي وارد زندگي مان شود. بايد مسوولان جامعه با نگاه تكليف محول به جاي نگاه رابطه محور به بررسي عوامل مانع در پيش روي ترويج فرهنگ ايثار بپردازند.
فرهنگ ايثار بايد در فرهنگ مردم چاري شود و نه اينكه به صورت خورده فرهنگ در گروه هاي خاصي امكان پذير شود، بايد براي اهميت ارزشها از طريق تبيين علمي و عقلاني زمينه سازي كرد.
تلاش براي باور پذير كردن ارزشهاي دفاع مقدس از طريق اجتناب جدي تبليغاتي كردن آنها، در نظر گرفتن مخاطبان و در سطح آنان سخن گفتن توصيه پيامبر گرامي اسلامي (ص) است كه : "كلم الناس قدر عقولهم."
اقدام مناسب براي استفاده هنرمندانه از نمادهايي بديل در قالب بديع هنري براي بازآفريني فرهنگ ارزشهاي دفاع مقدس و ايجاد هماهنگي كامل ميان بخشهاي فرهنگي يا ديگر بخشهاي جامعه از طريق مهندسي فرهنگي و مديريت شايسته آنان راه هايي براي ترويج فرهنگ ايثارند.
و اما ، عدم حضور برخي از والدين در جبهه ها يا عدم اطلاع رساني كافي نهادهاي مرتبط با ترويج فرهنگ ايثار ، يكي از ابتدايي ترين چالشهاي پيش رو براي انتقال مفاهيم ايثار و شهادت به نسل جديد است.
به هر حال شيوه هاي درست ترويج فرهنگ ايثار، در مراحل مختلف سني ، راهكارها و معيارهاي خود را مي طلبد.اگر راهكارها مبتني بر ويژگي هاي عاطفي ، عقلاني و اجتماعي افراد باشد تاثير خواهد گذاشت و نتيجه اي به معناي ايجاد رفتار مطلوب و نگرش مثبت نسبت به فرهنگ ايثارو شهادت به دنبال خواهد داشت.
منبع:قدس